Liberalizm gospodarczy w myśli Carla Mengera

• Autorzy: Mariusz Mak

Warianty tytułu

Economic Liberalism in the Thoughts of Carl Menger

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Austriacka Szkoła Ekonomii (ASE) na przestrzeni lat wykreowała wizerunek myśliciela kojarzonego z doktryną (ideami) liberalizmu. Poglądy przedstawicieli tej szkoły często uważane są za kontrowersyjne, zwłaszcza przez zwolenników głównego nurtu ekonomii. Dużym zainteresowaniem, ale i krytyką cieszy się przede wszystkim wyraziście eksponowana przez Austriaków koncepcja wolności. Za twórcę i czołowego przedstawiciela Austriackiej Szkoły Ekonomii uznawany jest Carl Menger. Postrzega się go jako uczonego, który powstrzymał się od kontrowersyjnych politycznych afirmacji i postulatów. Prace Mengera poświęcone zostały w większości metodologii oraz teorii ekonomii. (...) Niemniej jednak w publikacjach austriackiego ekonomisty można również odnaleźć poglądy na sferę liberalizmu gospodarczego oraz wolności. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę przedstawienia podstaw kształtowania się poglądów Mengera. Głównym przedmiotem badania stała się analiza podzielanych przez niego wartości, tj. subiektywizmu, indywidualizmu oraz różnorodności. Celem artykułu jest próba odnalezienia zależności między metodologią i teorią przedstawioną przez Mengera (opierającą się przede wszystkim na ideach subiektywizmu i indywidualizmu) a jego poglądami na liberalizm gospodarczy. Metody badawcze, które zostały wykorzystane przy pisaniu tekstu, to: metoda badań literaturowych, analiza deskryptywna oraz próba rekonstrukcji historycznej. (fragment tekstu)

EN

Over the years, the Austrian School of Economics has created the image of a thinker associated with ideas of liberalism. The views of members of this school are often considered controversial. However, the concept of freedom clearly dis-played by the Austrians is very popular among economists. Carl Menger is said to be the founder and a leading member of the Austrian School of Economics, and his works are mostly devoted to methodology and economic theory. Nevertheless, you can also find his views on the sphere of economic liberalism and freedom. Almost 150 years after the publication of Menger's main works, it emerged that he had created not only the timeless foundations of the theory and methodology of economics, but his theory of subjective value had become the bedrock which is used to this day in deliberations on economic liberalism. The economy pursued by Menger (based primarily on the ideas of subjectivism and individualism) contin-ues to be an important and timeless foundation for the development of the doctrine of economic liberalism. This article is a review based on an analysis of the litera-ture on the subject. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Poglądy filozoficzne; Liberalizm gospodarczy; Indywidualizm; Wolność

EN

Philosophical thought; Laissez faire; Individualism; Freedom

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2020
• Tom: 23
• Numer: nr 2
• Strony: 21--38

Twórcy

autor

Mariusz Mak

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Ashford, N. (2016). What is classical liberalism. Learn Liberty. https://www.learn liberty.org/blog/what-is-classical-liberalism/
• Bochenek, M. (2016). Ewolucja poglądów na temat wartości od starożytności do współczesności. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 259, 19-27.
• Caldwell, B. J. (1990). Editor's introduction. W: B. J. Caldwell (red.), Carl Menger and his legacy in economics (s. 3-14). Durham: Duke University Press.
• Collingwood, R. G. (1939). An Autobiography. Oxford: Clarendon Press.
• Dagger, R., Ball, T., Girvetz, H. & Minogue, K. (2019). Liberalism, Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/liberalism/Classical-liberalism
• De Soto, J. H. (2014). Spór metodologiczny (Methodenstreit) Szkoły Austriackiej (J. Lewiński, M. Zieliński, tłum.). Instytut Edukacji Ekonomicznej im. Ludwiga von Misesa. https://mises.pl/pliki/upload/methodenstreit.pdf
• Dimand, W. R. (1995). Carl Menger, Crown Prince Rudolf, and Public Policy A Liberal Critique of Feudal Privilege. History of Economics Review, 24(1), 95-97. https://doi.org/10.1080/10370196.1995.11733202
• Encyklopedia, PWN, teleologia. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/teleologia;398 6167.html
• Fetter, F. A. (1923). Value and the Larger Economics. Rise of the Marginal Doc-trine. Journal of Political Economy, 31(5), 587-605.
• Gloria-Palermo, S. (2002a). Evolution of Austrian Economics: From Menger to Lachman. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203011539
• Gloria-Palermo, S. (2002b). Progress in Austrian economics from Menger to Lachmann. W: S. Boehm, Ch. Gehrke, H. D. Kurz, R. Sturn (red.), Is there Progress in Economics? (s. 317-323). Cheltenham-Northampton: Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781843765622.00032
• Godłów-Legiędź, J. (2001). Liberalizm. Od ekonomii klasycznej do polityki trans-formacji. Łódź: Wydawnictwo ABSOLWENT.
• Grampp, D. W. (1965). Economic Liberalism, Vol. 1 The Beginnings. New York: Random House. https://oll.libertyfund.org/titles/2130

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/1899-2226.23.2.02