Reputacja jako źródło (społecznej) odpowiedzialności organizacji międzynarodowych

• Autorzy: Magdalena Kozub-Karkut

Warianty tytułu

Reputation as the Source of (Social) Accountability of International Organizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prezentowany artykuł przedstawia zagadnienie, które w języku angielskim określane jest terminem accountability, a na polski tłumaczone jako "odpowiedzialność" lub "rozliczalność" organizacji międzynarodowych (OM). Najważniejszym założeniem niniejszego tekstu jest przeprowadzenie analizy pojęciowej (konceptualnej) specyficznego typu odpowiedzialności OM, jaką jest odpowiedzialność oparta na ich reputacji i klasyfikowana przez badaczy jako jeden z mechanizmów odpowiedzialności zakładającej udział (ang. participation) w ocenie działań organizacji tych podmiotów, których najbardziej dotyczą ich działania. Teoretycznym tłem dla przedstawionych w tekście rozważań są założenia społecznego konstruktywizmu podkreślające wagę znaczeń nadawanych poszczególnym pojęciom poprzez podmioty uczestniczące w interakcjach i uwydatniające proces podwójnej konstrukcji w relacji na linii podmiot-struktura. Teza artykułu zakłada, że reputacja OM determinuje sposób postrzegania na arenie międzynarodowej ich samych oraz klasyfikowania podejmowanych przez nie działań jako legitymizowane. Staje się tym samym jednym ze źródeł ich odpowiedzialności (ang. accountability). Poruszany w artykule problem wydaje się szczególnie istotny z dwóch powodów. Po pierwsze, zagadnienie odpowiedzialności jest związane ze współczesnymi wyzwaniami, przed jakimi stają OM, niejednokrotnie oskarżane o brak przejrzystości swoich działań, deficyt procedur demokratycznych etc. Po drugie, relacje międzynarodowe stały się tak skomplikowane, że nieustannie należy pytać o to, kto ponosi odpowiedzialność za niektóre działania m.in. w ramach Internet governance czy global private governance. Nie jest już także możliwe odnoszenie się do odpowiedzialności uczestników SM w kategoriach określanych przez termin responsibility sugerujący odpowiedzialność za naruszenie norm prawa międzynarodowego.(abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the issue which in English is referred to as "accountability" (and translated into Polish as "odpowiedzialność" or "rozliczalność") of international organizations (IO). The most important assumption of this paper is conducting a conceptual analysis of the specific type of IO accountability, which is the accountability based on their reputation and classified by researchers as one of the accountability mechanisms involving participation in the assessment of the activities of the organizations of the entities most affected by the organizations' actions. The theoretical background for the considerations presented in the text constitute the assumptions of social constructivism emphasizing the importance of meanings given to particular concepts by entities participating in a series of interactions and highlighting the process of the double construction in the relation subject - structure. The thesis assumes that IO's reputation determines how they are perceived internationally and in what way their actions are classified as legitimate. Thus, reputation becomes one of the sources of their accountability. The issue addressed in the article seems to be particularly important for two reasons. First of all, the issue of accountability is related to the contemporary challenges that IO face, as they are often accused of lack of transparency in their activities, deficit of democratic procedures, etc. Secondly, international relations have become so complicated that one should constantly ask the question who is accountable for some activities, including in the framework of "Internet governance" or "global private governance". It is no longer possible to refer to the accountability of the actors of international relations in terms defined by the term "responsibility" suggesting the responsibility for violation of the norms of international law.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacje międzynarodowe; Odpowiedzialność

EN

International organisations; Responsibility

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2018
• Tom: 54
• Numer: nr 3
• Strony: 151--173

Twórcy

autor

Magdalena Kozub-Karkut

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• E. Lis, Kodyfikacja odpowiedzialności organizacji międzynarodowych, "Studia Iuridica Lublinesia" 2014, t. 24, s. 84-104.
• M. Rzeszutko, Akty ultra vires w świetle odpowiedzialności organizacji międzynarodowych - wybrane zagadnienia, "Annales" 2011, t. 18, nr 1, s. 19-33.
• S. Guzzini, The ends of international relations theory: Stages of reflexivity and modes of theorizing, "European Journal of International Relations" 2013, vol. 19, nr 3, s. 521-541.
• A. Wojciuk, Od zagrożenia normatywnego do soft power: teoretyczne aspekty dyfuzji modeli instytucjonalnych, "Stosunki Międzynarodowe" 2017, nr 3 (t. 53), s. 51-64.
• R. Grant, R.O. Keohane, Accountability and abuses of power in world politics, "American Political Science Review" 2005, vol. 99, nr 1, s. 29-43.
• M. Goodhart, Accountable international relations, w: M. Bovens, R.E. Goodin, Th. Schillemans (red.), The Oxford Handbook of Public Accountability, The Oxford University Press, Oxford 2014, s. 289-304.
• M. Elsig, The World Trade Organization at work: Performance in a member-driven milieu, "The Review of International Organization" 2010, vol. 5, nr 3, s. 345-363.
• D.P. Carpenter, Reputation and Power, Princeton University Press, Princeton 2010.
• D.P. Carpenter, G.A. Krause, Reputation and public administration, "Public Administration Review" 2012, nr 72 (1), s. 26-32.
• B.S. Romzek, K. Le Roux, J.M. Blackmar, A preliminary theory of informal accountability among network organizational actors, "Public Adminstration Review" 2012, nr 72 (3), s. 442-453.
• B.S. Romzek, M. Dubnick, Accountability in the public sector: Lesson from the challenger tragedy, "Public Administration Review" 1987, nr 47 (3), s. 227-238.
• P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007, s. 337-344.
• M.J. Dubnick, Accountability as a cultural keyword, w: M. Bovens, R.E. Goodin, Th. Schillemans (red.), The Oxford Handbook of Public Accountability, The Oxford University Press, Oxford 2014, s. 23-38.
• M.N. Barnett, M. Finnemore, The politics, power, and pathologies of international organizations, "International Organization" 1999, vol. 53, nr 4, s. 699-732.
• J. Gray, Patronage Explanations for the Survival of International Organizations, Ohio State University. Mershon Center for International Security Studies, 2016.
• A. Peters, International Organizations and International Law, Oxford University Press, Oxford 2016, s. 41.
• D.G. Hawkins, D.A. Lake, D.L. Nielson, M.J. Tierney, Delegation under anarchy: States, international organizations, and principal-agent theory, w: D.G. Hawkins, D.A. Lake, D.L. Nielson, M.J. Tierney (red.), Delegation and Agency in International Organizations, Cambridge University Press, Cambridge 2006, s. 3-38.
• Por. T. Gutner, Banking on the Environment: Multilateral Development Banks and Their Performance in Central and Eastern Europe, MIT Press, Cambridge 2002; M. Lipson, Performance under ambiguity: International organization performance in UN peacekeeping, "The Review of International Organizations" 2010, vol. 5, nr 3, s. 249-284.
• J. Vreeland, IMF program compliance: Aggregate index versus policy specific research strategies, "The Review of International Organizations" 2006, vol. 1, nr 4, s. 359-378.
• R. Dahl, Can international organizations be democratic? A sceptic's view, w: I. Shapiro, C. Hacker-Cordon (red.), Democracy's Edges, Cambridge University Press, Cambridge 1999, s. 19-36.
• G. Majone, Two logics of delegation: Agency and fiduciary relations in EU governance, "European Union Politics" 2001, vol. 2, nr 1, s. 103-122.
• J.S. Nye, Globalization's democratic deficit: How to make international institutions more accountable, "Foreign Affairs" 2001, lipiec/sierpień.
• M.T. Buntaine, Accountability in global governance: Civil society claims for environmental performance at the World Bank, "International Studies Quarterly" 2015, vol. 59, nr 1, s. 99-111.
• J.A. Scholte, Civil society and IMF accountability, w: J.A. Scholte (red.), Building Global Democracy? Civil Society and Accountable Global Governance, Cambridge University Press, Cambridge 2011, s. 78-104.
• R.O. Keohane, Complex accountability and power in global governance: Issues for global business, "Corporate Governance" 2008, vol. 8, nr 4, s. 326.
• Y. Papadopoulos, Accountability and multi-level governance: More accountability, less democracy?, "West European Politics" 2010, vol. 33, s. 1032.
• M. Bovens, Analysing and assessing accountability: A conceptual framework, "European Law Journal" 2007, vol. 13, nr 4, s. 447-468.
• D. Heald, Transparency as an instrumental value, w: Ch. Hood, D. Heald (red.), Transparency. The Key to Better Governance?, The Oxford University Press, Oxford 2006, s. 60.
• A. Drake, Locating accountability: Conceptual and categorical challenges in the literature, "Policy Report" 2012, nr 2, s. 12.
• D.H. Rached, The concept(s) of accountability: Form in search of substance, "Leiden Journal of International Law" 2016, vol. 29, nr 2, s. 318.
• B.S. Romzek, M. Dubnick, Accountability, w: J.M. Shafritz (red.), International Encyclopedia of Public Policy and Administration, t. A-C, Westview Press, Boulder 1998, s. 228.
• J.A. Scholte, Global governance, accountability and civil society, w: J. A. Scholte (red.), Building Global Democracy? Civil Society and Accountable Global Governance, Cambridge University Press, Cambridge 2011, s. 8-41.
• M. Blagescu, L. de La Casas, R. Lloyd, Pathways to Accountability. The GAP Framewok, One World Trust 2005, http://www.oneworldtrust.org/uploads/1/0/8/9/108989709/pathways_to_accountability_the_gap_ framework__lo_res_.pdf (data dostępu: 10.06.2018).
• J.G.S. Koppell, Pathologies of Accountability: ICANN and the Challenge of 'Multiple Accountabilities Disorder', "Public Administration Review" 2005, vol. 65, no. 1, s. 94-108.
• P.S. Rao, First report on International Liability for Injurious Consequences Arising out of Acts Not Prohibited by International Law, Relating to the Legal Regime for Allocation of Loss in Case of Transboundary Harm, U.N. Doc. A/CN.4/531, s. 5-46.
• ILA Report, Taipei Conference 1998, Committee on Accountability of International Organizations - First Report, s. 596.
• W. Czapliński, A. Wyrozumska, Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, C. H. Beck, Warszawa 2014, s. 775.
• Konwencja NZ o prawie morza z 10 grudnia 1982 r., Dz.U. 2002 nr 59 poz. 543.
• Rezolucja RB ONZ 687 (1991) z 3 kwietnia, s. 16, dotycząca irackiej inwazji w Kuwejcie i jej konsekwencji.
• C. Eagleton, International Organization and the Law of Responsibility, RCADI 1950, nr 76, s. 323.
• K. Ginther, Die Völkerrechtliche Verantwortlichkeit internationaler Organisationen gegenüber Drittstaaten, Springer, Wien 1969.
• B. Bollecker- -Stern, Le préjudice dans la théorie de la responsabilité internationale, Pédone, Paris 1973.
• M. Hartwig, Die Haftung der Mitgliedstaaten für Internationale Organisationen, Springer, Berlin 1993.
• M. Hirsch, The Responsibility of International Organizations toward Third Parties - Some Basic Principles, M. Nijhoff, Dordrecht-Boston-London 1995.
• Ch. Pitschas, Die völkerrechtliche Verantwortlichkeit der Europäischen Gemeinschaften und ihrer Mitgliedstaaten, Duncker & Humblot, Berlin 2001.
• K. Wellens, Remedies against International Organisations, Cambridge University Press, Cambridge 2002.
• Ch. Schmalenbach, Die Haftung internationaler Organisationen im Rahmen von Militärein-sätzen und Territorialverwaltungen, Peter Lang, Frankfurt am Main 2004.
• E. Butkiewicz, The Premises of international responsibility of intergovernmental organizations, "Polish Yearbook of International Law" 1981/1982, nr 11, s. 117-140.
• J. Menkes, Stopniowy rozwój prawa odpowiedzialności organizacji międzynarodowych - wybrane problemy, w: A. Kozłowski, B. Mielnik (red.), Odpowiedzialność międzynarodowa jako element międzynarodowego porządku prawnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009, s. 265-294.
• B. Krzan, The international responsibility of the European Union in the light of the International Law Commission's codification efforts, "Polish Review of International and European Law" 2013, nr 2 (2), 2013, s. 35-59.
• B. Krzan, Odpowiedzialność państwa członkowskiego z tytułu działalności organizacji międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2013.
• A. Jasińska, Miejsce winy w teorii odpowiedzialności międzynarodowoprawnej: obiektywna i subiektywna koncepcja odpowiedzialności, w: J. Menkes (red.), Prawo międzynarodowe - problemy i wyzwania. Księga pamiątkowa Profesor Renaty Sonnenfeld-Tomporek, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, Warszawa 2006, s. 252-280.
• Yearbook of International Commission [YILC], 1956, nr 2, s. 219-220.
• J.E. Alvarez, International Organizations: Accountability or Responsibility, Canadian Council of International Law, 35th Annual Conference on Responsibility of International Organizations, 2006, http:// www.temple.edu/law/ils/CCILspeech.pdf (data dostępu: 8.12.2018).
• ILA Report, Taipei Conference 1998, Committee on Accountability of International Organizations - First Report, s. 598.
• K. Strøm, Delegation and accountability in parliamentary democracies, "European Journal of Political Research" 2000, vol. 37, nr 3, s. 261-289.
• K. Auel, Democratic accountability and national parliaments: Redefining the impact of parliamentary scrutiny in EU affairs, "European Law Journal" 2007, vol. 13, nr 4, s. 487-504.
• B.S. Romzek, J.M. Johnston, State social services contracting: Exploring the determinants of effective contract accountability, "Public Administration Review" 2000, vol. 4, s. 436-449.
• G.P. Whitaker, L. Altman-Sauer, M. Henderson, Mutual accountability between governments and nonprofits: Moving beyond 'surveillance' to service, "American Review of Public Administration" 2004, vol. 34, s. 115-133.
• S. Gailmard, Accountability and Principal - Agent Theory, w: M. Bovens, R.E. Goodin, Th. Schillemans (red.), The Oxford Handbook of Public Accountability, The Oxford University Press, Oxford 2014, s. 91.
• G.J. Brandsma, Accountability and multi-level governance: An analytical framework, w: G.J. Brandsma (red.), Controlling Comitology: Accountability in a Multi-level System, Palgrave MacMillan, Houndmills 2013, s. 44-63.
• G.J. Brandsma, Th. Schilemmans, The accountability cube: Measuring accountability, "Journal of Public Administration Research and Theory" 2012, vol. 23, nr 4, s. 953-975.
• M.N. Barnett, M. Finnemore, The politics, power, and pathologies of international organizations, "International Organization" 1999, vol. 53, nr 4, s. 699-728.
• M.E. Keck, K. Sikkink, Activists Beyond Borders, Cornell University Press, Ithaca 1998.
• E. Hannah, NGOs and Global Trade: Non-State Voices in EU Trade Policymaking, Routledge, Abingdon 2015.
• K.J. Alter, Private litigants and the new international courts, "Comparative Political Studies" 2006, vol. 39, nr 1, s. 22-49.
• M. Kohler, From the national to the cosmopolitan public sphere, w: D. Archibugi, D. Held, M. Kohler (red.), Re-imagining Political Community: Studies in Cosmopolitan Democracy, Polity Press, Cambridge 1998, s. 236.
• A. Buchanan, R. Keohane, The legitimacy of global governance institutions, "Ethics & International Affairs" 2006, vol. 20, nr 4, s. 405-437.
• J. Steffek, Public Accountability and the Public Sphere of International Governance, RECON. Online Working Paper Series 2008/03.

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909613201807