Tożsamość socjologów medycyny - próba analizy i wyzwania na przyszłość

• Autorzy: Karina Erenkfeit , Antonina Doroszewska

Warianty tytułu

Identity of Sociologists of Medicine - an Attempt at Analysis and Future Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Socjologia medycyny uchodzi za subdyscyplinę socjologii dawno już znaną, jednak relatywnie młodą badawczo. Zajmuje się ogólnie pojętymi problemami zdrowia i choroby w obszarze grup społecznych i jednostek oraz relacji między nimi. Można powiedzieć, że socjologiem medycyny jest osoba zajmująca się zawodowo tą szeroko rozumianą dziedziną, zatem definiuje ją obszar własnej aktywności zawodowej. Przedmiotem opracowania są teoretyczne rozważania nad rolą zawodową socjologów medycyny, ich funkcjonowaniem w różnych obszarach profesji, głównie nauki i dydaktyki, przede wszystkim w strukturach uczelni medycznych. Wykształcenie i wiedza socjologów medycyny są przydatne również w innych obszarach działalności społecznej, m.in. w realizacji projektów badawczych w obszarze ekonomii systemów zdrowotnych czy w badaniach dotyczących usług oferowanych przez profesje medyczne. W socjologii medycyny stosunkowo nowym paradygmatem jest zdrowie. Aktywność zawodowa socjologów medycyny w tym polu skutkuje analizami postaw prozdrowotnych. Rozwija się działalność ekspercka związana z tą tematyką, czyli m.in. praca w zespołach edukatorów zdrowotnych. Oprócz tego socjologowie medycyny stanowią grono specjalistów, którzy mogą brać udział w debatach publicznych dotyczących problemów zdrowia i choroby. Wymienione obszary praktyki zawodowej są jedynie przykładami aktywności w obrębie socjologii medycyny, realizowanymi pod nazwami wielu innych zawodów, takich jak ekonomista, pielęgniarka, lekarz, ewaluator, psycholog czy właśnie socjolog. To sprawia, że należy sobie postawić pytanie, czy w polskich warunkach uprawianie socjologii medycyny polega na wykonywaniu odrębnej profesji, czy jest pracą w polu jednej z subdyscyplin socjologii. Obecnie socjologia medycyny raczej nie funkcjonuje jako odrębny zawód, ale ma cechy, które mogą pozwolić na wyodrębnienie go w przyszłości. (abstrakt oryginalny)

EN

Sociology of medicine has been treated as a sub-discipline of sociology for a long time. It concerns broadly defined problems of health and illness in social groups and individuals, as well as the relations between them. It can be claimed that a sociologist of medicine is a profession determined by the area of their own professional activity. The subject of the study is a theoretical analysis of the professional role of sociologists of medicine and their careers, mainly in science and didactics, prevailingly at medical universities. Moreover, their education and knowledge are useful in research project implementation, in the field of healthcare economy, and in studies concerning the services offered by medical professionals. In sociology of medicine, health stands for a relatively new paradigm, whose analyses result in research into pro-health attitudes. Therefore, the sociologists of medicine can be members of health education groups. Besides, they constitute a group of specialists who can participate in public debates about health and illness issues. The areas of professional practice mentioned in this paper are only examples of potential activity within the sociology of medicine, which are realized by professionals such as economists, nurses, doctors, assessors, psychologists, and sociologists. That is why we should ask ourselves a question whether practicing sociology of medicine in Polish conditions is a separate profession or a subdiscipline of sociology. Sociology of medicine does not exist as a separate profession yet, but it has features which may allow it to become one in the future. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia; Zdrowie; Tożsamość; Medycyna; Nauki społeczne

EN

Sociology; Health; Identity; Medicine; Social sciences

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2018
• Tom: 9
• Numer: z. 1
• Strony: 201--210

Twórcy

autor

Karina Erenkfeit

autor

Antonina Doroszewska

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

Bibliografia

• Blumer H., 1975: Implikacje socjologiczne myśli Georgea Herberta Meada (1966). W: W. Derczyńska, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, red.: Elementy teorii socjologicznej. Materiały do dziejów socjologii zachodniej. Warszawa: PWN.
• Doroszewska A., 2013: Między teorią a praktyką - doświadczenia socjologa w instytucji medycznej. W: W. Piątkowski, red.: Zdrowie i choroba w badaniach socjologicznych na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie w latach 1995-2013. Lublin: Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
• Gałuszka M., 2003: Społeczne i kulturowe powinności medycyny. Tożsamość zawodowa i atrofia moralna. Wrocław: Wydawnictwo WTN.
• Garfinkel H., 2006: Racjonalne cechy działalności naukowej i potocznej. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red.: Współczesne teorie socjologiczne. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Jasińska-Kania A., Nijakowski L.M., Szacki J., Ziółkowski M., red.: Współczesne teorie socjologiczne. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Opolski J., 2011: Zdrowie publiczne - geneza, przedmiot i zakres. Wprowadzenie do zagadnień. Warszawa: Wydawnictwo Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP.
• Ostrowska A., 2004: Polska socjologia medycyny na tle zachodniej. W: W. Piątkowski, red.: Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Ostrowska A., red., 2009: Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Parsons T., 2009: System społeczny. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos [wyd. 1: The Social System 1951].
• Piątkowski W., 2008: Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Piątkowski W., red., 2004: Zdrowie, choroba, społeczeństwo: studia z socjologii medycyny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Piątkowski W., Skrzypek M., 2012: The Social Nature of Health and Illness - Evolution of Research Approaches in Polish Classical Medical Sociology. "Annals of Agricultural and Environmental Medicine", Vol. 19, No. 4, s. 821-835.
• Rezner A. Rezner W. Kosecka J. 2013: Edukator zdrowia w podstawowej opiece zdrowotnej jako szansa na podniesienie poziomu promocji zdrowia i profilaktyki w Polsce. Probl Hig Epidemiol, 94(3), s. 407-412.
• Schutz A., 2006: Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego zachowania. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red.: Współczesne teorie socjologiczne. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Skrzypek M., 2012: Geneza i ewolucja podstawowych kategorii analitycznych socjologii medycyny. "Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu", T. 18, nr 4, s. 371-378.
• Słońska Z., 2000: hasło: Zdrowie. W: H. Domański, red.: Encyklopedia socjologii. T. 3. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Sokołowska M., 1986: Socjologia medycyny. Warszawa: PZWL.
• Sokołowska M., 2009: Socjologia medycyny. W: A. Ostrowska, red.: Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Straus R., 1957: The Nature and Status of Medical Sociology. "American Sociological Reviev", No. 22.
• Wysocki M., Miller M., 2003: Paradygmat Lalonde'a, Światowa Organizacja Zdrowia i Nowe Zdrowie Publiczne. "Przegląd Epidemiologiczny", nr 57(3), s. 506-511.
• Ziółkowski M., 2006: Interakcjonizm symboliczny i teorie interakcji. Wstęp. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red.: Współczesne teorie socjologiczne. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".