Wybrane problemy badań jakościowych karier zawodowych kobiet w III RP

• Autorzy: Sławomira Kamińska-Berezowska

Warianty tytułu

Selected Aspects of Qualitative Research into Women's Careers in Public Life during the Third Republic of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przez długi okres historii ludzkości życie kobiet związane było przede wszystkim z aktywnością w sferze prywatnej oraz z bardzo ograniczonymi możliwościami udziału w życiu publicznym, ale ten stan rzeczy, przynajmniej w krajach Unii Europejskiej, uległ zmianie. Fundamentalnie do poprawy sytuacji kobiet w życiu publicznym przyczyniły się ruchy kobiece i feministyczne aktywnie działające w minionych stuleciach w Europie oraz USA, co podkreślają w swych pracach tacy polscy badacze, jak Kazimierz Ślęczka (1999) czy Natalia Krzyżanowska (2012). W Polsce za moment przełomowy dla zmiany relacji płci można uznać uzyskanie przez Polki w 1918 roku praw wyborczych, bo to pozwoliło im na kreowanie wolności także w innych obszarach życia społecznego. Biorąc pod uwagę wskazany kontekst, rozważania niniejsze koncentruję na problemie badań socjologicznych karier kobiet w III RP z wykorzystaniem metod jakościowych. (fragment tekstu)

EN

The article shows specificity of qualitative research using interview techniques in an analysis of professional careers of women in Poland. It focuses in particular on the individual in-depth interview and narrative interview, their similarities as well as their drawbacks and ways of applying them in analyses of women's functioning in their professional lives. The article presents specific studies in which these techniques have been applied and shows when and to what extent they contributed to obtaining interesting results. Other issues raised in the article involve: deliberate resignation from anonymity while using these techniques and including gender sensitivity in a result analysis. As for the traps related to analysis of data obtained using these two types of interviews, specific focus was put on the time of conducting such interviews, which results in subjectivity of the analyzed research material. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Badanie jakościowe; Kariera zawodowa; Płeć; Aktywność zawodowa kobiet; Wywiad pogłębiony; Badania socjologiczne

EN

Qualitative research; Professional career; Gender; Female economic activity; In-depth interview; Sociological research

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2020
• Tom: 11
• Strony: 162--179

Twórcy

autor

Sławomira Kamińska-Berezowska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• 100 lat Polski w liczbach 1918-2018, 2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Aktywność ekonomiczna ludności Polski w I kwartale 2018 roku, 2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Adamska L., Twarowska K., Kasak I., 2015: Kobiety we władzach spółek giełdowych w Polsce. Dlaczego nie ma zmiany? Warszawa: Fundacja Liderek Biznesu.
• Babbie E., 2003: Badania społeczne w praktyce. Przeł. W. Betkiewicz i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Barke r Ch., 2005: Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Przeł. A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Budrowska B., 2000: Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Wydawnictwo Funna.
• Connerton P., 2012: Jak społeczeństwa pamiętają. Przeł. M. Napiórkowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Desperak I., 2013: Płeć zmiany. Zjawisko transformacji w Polsce z perspektywy gender. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., 2011: "Ja mam parę żyć" - uczenie się z własnej biografii (w świetle analizy jednego wywiadu). W: E. Dubas, W. Świtalski, red.: Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Faludi S., 2013: Reakcja. Niewypowiedziana wojna przeciw kobietom. Przeł. A. Dzierzgowska. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Freidan B., 2012: Mistyka kobiecości. Przeł. A. Grzybek. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Fuszara M., 2007: Równe traktowanie w procesie rekrutacji. W: E. Lisowska, red.: Gender Index. Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Warszawa: EQUAL, UNDP.
• Fuszara M., 2017: Nie jesteś sama. https://www.kongreskobiet.pl/Content/uploaded/files/ superwoman/Nie jeste sama.pdf [dostęp: 01.12.2017].
• Giermanowska E., Kolasińska E., Mrozowicki A., Róg-Ilnicka J., 2016: Tradition, the Present and Future of the Sociology of Work in Poland. Reflections on the Project the Doyens of the Sociology of Work in Poland. In: S. Kamińska-Berezowska, ed.: Warsaw Forum of Economic Sociology. T. 7, nr 1. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Golonka-Legut J., 2015: Uczenie się w perspektywie biograficzności. Perspektywa andragogiczna. W: H. Solarczyk-Szewc, red.: Rocznik andragogiczny. T. 22. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Górnikowska-Zwolak E., 2000: Szkic do portretu Ślązaczki. Refleksja feministyczna. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• Graczyk E., Graban-Pomirska M., red., 2002: Siostry i ich Kopciuszek. Gdynia: Uraeus.
• Halbwachs M., 2008: Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kamińska-Berezowska S., 2009: Równość płci w opinii nauczycielek wychowania przedszkolnego w województwie śląskim. Refleksje w oparciu o badania jakościowe. W: U. Swadźba, red.: Praca czy rodzina? Dylematy śląskich kobiet. Katowice: Wydawnictwo Gnome, Uniwersytet Śląski.
• Kamińska-Berezowska S., 2013: Kobiety w wybranych segmentach polskiego ruchu związkowego a równość płci. Studium z zastosowaniem teorii Pierre'a Bourdieu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kamińska-Berezowska S., Suchacka M., 2006: Kulturowe uwarunkowania kobiecego przywództwa w świetle badań jakościowych śląskich elit. W: A.K. Piasecki, red.: Model przywództwa: wymiar lokalny, krajowy, międzynarodowy. Kraków: Wydawnictwo "Profesja".
• Kapitał ludzki w Polsce w 2014 r. 2015, Warszawa: GUS.
• Kaźmierska K., 1997: Wywiad narracyjny - technika i pojęcia analityczne. W: M. Czyżewski, A. Piotrkowski, A. Rokuszewska-Pawełek, red.: Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Kaźmierska K., 2012: Wprowadzenie. W: K. Kaźmierska, red.: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kaźmierska K., Waniek K., Zysiak A., 2016: Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego. Wyd. 2. uzupełnione. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Konecki K.T., 2000: Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konecki K.T., Chomczyński P., 2012: Słownik socjologii jakościowej. Warszawa: Difin.
• Kostera M., 2003: Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krzyżanowska N., 2012: Kobiety w (polskiej) sferze publicznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kvale S., 2010: Prowadzenie wywiadów. Przeł. A. Dziuban. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lisowska E., red., 2007: Gender Index. Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Warszawa: EQUAL, UNDP.
• Lutyńska K., 2005: Wywiad socjologiczny. W: Encyklopedia socjologii. Red. nauk. H. Kubiak, G. Lissowski, W. Morawski, J. Szacki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Marek-Zborowska B., 2016: Kobiety sukcesu i ich kariery w województwie podkarpackim. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Mayo E., 1972: Hawthorne and Western Electric Company. W: J. Kurnal, red.: Twórcy naukowych podstaw organizacji i zarządzania. Wybór pism. Przeł. Z. Szatyńska. Warszawa: PWE.
• Mikulska J., 1994: Psychologia płci jako wyzwanie dla edukacji. W: J. Brzeziński, L. Witkowski, red.: Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań-Toruń: Wydawnictwo "Edytor".
• Monitoring rynku pracy. Kwartalna informacja o rynku pracy, 2016, Warszawa: GUS.
• Niedbalski J., 2012: Wywiad narracyjny (Narrative interview). W: K.T. Konecki, P. Chomczyński, red.: Słownik socjologii jakościowej. Warszawa: Difin.
• Olsen V., 2009: Feministyczne badania jakościowe u progu millenium. Zarys i wyzwania. Przeł. M. Bobako. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, red.: Metody badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Piotrowska J., red., 2009: Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989-2009. Raport. Kongres Kobiet Polskich. Warszawa: Fundacja Feminoteka.
• Przybyłowska I., 1983: Rodzaje wywiadów kwestionariuszowych. W: K. Lutyńska, A.P. Wejland, red.: Wywiad kwestionariuszowy. Analizy teoretyczne i badania empiryczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce w 2016, 2018, Bydgoszcz: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy.
• Rumińska-Zimny E., 2017: Raport "Czas na kobiety". Dlaczego warto inwestować w równość? Warszawa: Biuro Kongresu Kobiet.
• Schutze F., 2012: Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska, red.: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Suchacka M., 2014: Transformacja regionu przemysłowego w kierunku regionu wiedzy. Studium socjologiczne województwa śląskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sulik M., 2010: Kobiety w nauce. Podmiotowe i społeczno-kulturowe uwarunkowania. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Swadźba U., Żak M., 2016: Od żony górnika do naukowca. Zmiana systemu wartości i ról społecznych kobiet na terenach poprzemysłowych Górnego Śląska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sztumski J., 2010: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. 7. zmienione i uzupełnione. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• Sztumski J., 2014: Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie. Wyd. 4. uzupełnione. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• Ślęczka K., 1999: Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu. Katowice: Wydawnictwo "Książnica".
• Titkow A., red., 2003: Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawiska. Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
• Titkow A., Duch-Krzystoszek D., Budrowska B., 2004: Nieodpłatna praca kobiet, mity, realia, perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.
• Turner J.H., 2004: Struktura teorii socjologicznej. Wydanie nowe. Przeł. G. Woroniecka i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Walczewska S., 1999: Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce. Kraków: Wydawnictwo eFKa.
• Wypiorczyk-Przygoda K., Wawrzyniak J., 2011: Wspomnienie jako obraz przeszłości zachowany w pamięci - skarbnicy przeżyć i doświadczeń. W: E. Dubas, W. Świtalski, red.: Uczenie się z biografii innych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Identyfikatory

DOI

10.31261/GSS_SN.2020.11.11