Sumienie w świetle obowiązujących przepisów prawa

• Autorzy: Piotr S. Śmieja

Warianty tytułu

Conscience in the Light of the Applicable Legislation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł traktuje o tym, czym jest "sumienie" oraz jakie problemy pozostają w kręgu jego oddziaływania. Rozważania dotyczą również różnych przedsięwzięć podmiotów (pojedynczych osób czy też grup ludzkich), które wpłynęły na unormowanie tego zagadnienia. W celu wyklarowania niejednoznaczności, które budzi potoczne rozumienie pojęcia "sumienie", a także dla lepszego zrozumienia szerokiego spektrum tego terminu wyodrębniono jego pola semantyczne. Ponadto przedstawiono wybrane unormowania aktów prawnych i zestawiono je z aktami oporu, tj. sprzeciwem sumienia, obywatelskim nieposłuszeństwem oraz klauzulą sumienia. Przeprowadzone badania stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, czy zasadne jest powoływanie się na "sumienie" w każdej dowolnej sytuacji. (abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with what is "conscience" and what problems remain in its sphere of influence. The considerations also apply to various undertakings of entities (individuals or groups of people), which have influenced the normalization of the issue. In order to clarify the ambiguities that aroused by the colloquial understanding of "conscience", as well as to better understand the broad spectrum of the concept, its semantic fields have been distinguished. Selected norms of legal acts have also been presented and juxtaposed with acts of resistance, i.e., the conscientious objection, civil disobedience and conscience clause. The research conducted is an attempt to answer the question whether it is justified to invoke "conscience" in any situation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Regulacje prawne; Konstytucja RP

EN

Legal regulations; RP Constitution

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2020
• Tom: 67
• Numer: nr 2
• Strony: 201--219

Twórcy

autor

Piotr S. Śmieja

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Biesaga T., Klauzula sumienia w etyce medycznej, "Medycyna Praktyczna" 2008, nr 12.
• Cattelain J.-P., L'objection de conscience, Paris 1973.
• Chyrowicz B., Moralna autonomia i klauzula sumienia, "Medycyna Praktyczna" 2014, nr 1.
• Fhaner S., Słownik psychoanalizy, Gdańsk 1996.
• Gardocka T., Klauzula sumienia - głos drugi, "Medyczna Wokanda" 2017, nr 9.
• Garlicki L., Komentarz do art. 9, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. 1: Komentarz do artykułów 1-18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
• Hobbes T., Du citoyen ou les fondements de la politique, Paris 1982.
• Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 2002.
• Kępiński A., Lęk, Kraków 2014.
• King M.L., Letter from Birmingham Jail, [w:] Civil Disobedience in Focus, ed. A. Badeau, London - New York 1991.
• Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bodek, Warszawa 2017.
• Kotarbiński T., Sprawy sumienia, Warszawa 1956.
• Legutko R., Sokrates, Poznań 2013.
• Llosa M.V., Marzenie Celta, Kraków 2011.
• Murawski K., Jaźń i sumienie. Filozoficzne zagadnienia rozwoju duchowego człowieka w pracach Carla Gustawa Junga i Antoniego Kępińskiego, Wrocław 1987.
• Nawrot O., Sumienie lekarza a prawa człowieka w świetle standardów Rady Europy, "Medycyna Praktyczna" 2014, nr 1.
• Nowicki A., Spotkania w rzeczach, Warszawa 1991.
• Olszówka M., Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty, Warszawa 2018.
• Orzeszyna K., Klauzula sumienia jako gwarancja realizacji prawa do wolności sumienia, "Medyczna Wokanda" 2017, nr 9.
• Pietrzykowski T., Etyczne problemy prawa, Warszawa 2011.
• Prusak J., Jaki głos ma głos sumienia i gdzie on się mieści, [w:] Naturalizm prawniczy. Granice, red. J. Stelmach, B. Brożek, Ł. Kurek, Warszawa 2017.
• Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, Warszawa 1966.
• Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1981.
• Słownik języka polskiego, wyd. M. Orgelbrand, Wilno 1861.
• Słownik języka polskiego PWN, oprac. E. Sobol, Warszawa 2008.
• Stach R., Sumienie i mózg. O wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych, Kraków 2012.
• Staniek E., W trosce o sumienie, Kraków 1987.
• Suaudeau J., Sprzeciw sumienia lub obowiązek nieposłuszeństwa - jego źródła i zastosowanie w sferze ochrony zdrowia., Warszawa 2017.
• Thoreau H.D., O obywatelskim nieposłuszeństwie, Kraków 2017.
• Tuora-Schwierskott E., Pojęcie sumienia w doktrynie konstytucjonalistów niemieckich w świetle ochrony prawnej wolności sumienia i religii, "Państwo i Prawo" 2014, z. 8.
• Valadier P., Pochwała sumienia, Warszawa 1997.
• Zajadło J., Nieposłuszny obywatel RP, Sopot 2018.
• Zajadło J., Radbruch, Sopot 2016.
• Zoll A., Klauzula sumienia, [w:] Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej - aspekty etyczne i prawne, red. P. Stanisz, Lublin 2014.
• Jacek A., Nagórska M., Klauzula sumienia, 2017, www.edukacjaprawnicza.pl/download/Edukacja- Prawnicza21672016-2017.pdf [dostęp: 28.01.2020].
• Klauzula sumienia lekarzy z większą szkodą dla pacjentów, 22.07.2019, www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ spoleczenstwo/1801296,1,klauzula-sumienia-lekarzy-z-wieksza-szkoda-dlapacjentow. read [dostęp: 16.12.2020].
• Pracownik działu rybnego może odmówić zabicia karpia, 14.12.2019, www.rp.pl/Kadry/312119949- Pracownik-dzialu-rybnego-moze-odmowic-zabicia-karpia.html [dostęp: 28.01.2020].
• Prusak J., Aleksandrowicz J., Rozmowy o człowieku. Sumienie a superego, www.youtube.com/watch? v=lTHyt4Q1osM [dostęp: 31.01.2020].
• Przyborowska K., Klauzula sumienia, 8.10.2010, www.lekarziprawo.pl/klauzula-sumienia [dostęp: 16.12.2019].
• Przyborowska K., Klauzula sumienia a prawo pracy, 27.02.2013, www.lekarziprawo.pl/klauzulasumienia- a-prawo-pracy [dostęp: 16.12.2019].
• Trybunał Konstytucyjny wprowadza klauzulę sumienia w usługach, 26.06.2019, www.polityka.pl/ tygodnikpolityka/kraj/1798112,1,trybunal-konstytucyjny-wprowadza-klauzule-sumienia-wuslugach. read [dostęp: 16.12.2020].
• Wybitne Postacie Uniwersytetu

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2020.67.2.201-219