Komunistyczna Partia Polski dziś. KPP jako przykład partii marginalnej

• Autorzy: Piotr Obacz

Warianty tytułu

Communist Party of Poland Today. CPP as an Example of Marginal Party

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł poświęcony jest współczesnej Komunistycznej Partii Polski - jej celom i kierunkom działania, a nade wszystko temu, w jaki sposób nawiązuje do przeszłości, jak traktuje spuściznę organizacji, do których się odwołuje, tj. przede wszystkim KPRP i KPP okresu międzywojennego, i w końcu jakich udziela odpowiedzi na wyzwania współczesności sięgając do przeszłości jako źródła politycznych inspiracji. Celem autora opracowania jest przybliżenie, jak rysuje się poczucie związku historycznego KPP z dawniejszymi polskimi partiami komunistycznymi i co z tego wynika, jeśli chodzi o kierunki działania politycznego, przedstawienie charakterystycznego poczucia "posłannictwa" KPP oraz reakcji opinii publicznej na fakt działania w Polce partii odwołującej się do komunistycznej ideologii, programu i przeszłości. Na tej kanwie możliwa i adekwatna jest teoretyczna charakterystyka partii marginalnej. Analizę oparto na kryteriach teoretycznych dotyczących partii małych, niszowych i marginalnych. Z tej perspektywy możliwe było określenie i objaśnienie charakterystycznych cech współczesnej Komunistycznej Partii Polski właśnie jako partii marginalnej oraz dokonanie oceny potencjału politycznego KPP w rywalizacji politycznej i wyborczej. Wydaje się przy tym - i jest to główna teza artykułu, iż w związku m.in. z radykalizmem KPP, archaicznym programem tej partii, balansowaniem na granicy delegalizacji i innymi uwarunkowaniami politycznymi oraz tymi przewidzianymi teorią, Komunistyczna Partia Polski pozostanie jedynie tzw. fringe party, której przekaz jest niezrozumiały w kontekście norm i przekonań politycznych mieszczących się w obecnym horyzoncie politycznym współczesnej Polski.(abstrakt oryginalny)

EN

The article focuses on contemporary Communist Party of Poland - its goals and courses of action, and above all the way CPP refers to the past, how it treats legacy of the Communist Worker's Party of Poland and Communist Party of Poland of interwar period, as well as how it address-es contemporary problems, reaching to the past seen as source of political inspirations.The aim of the author of this paper is to describe how historical connection between CPP and former polish communist parties is created and how it affects courses of political action of contemporary CPP; to describe specific sense of "CPP's mission", as well as reactions of polish public opin-ion to the fact that there is a party which refers to communist ideology, programme and past. On such a basis it is adequate and possible to characterize in theoretical manner the marginal party.The analysis is based on theoreti-cal criteria concerning small, niche and marginal parties. From this theoretical perspective it is possible to identify and explain characteristic, substantial features of contemporary Communist Party of Poland as a marginal party, and to evalu-ate political potential of this party within electoral and political competition. It is claimed, and this is the main thesis of this paper, that since the radicalism of CPP, it's archaic programme, balancing on the brink of banning, as well as other political cir-cumstances, Communist Party of Poland will remain just so called fringe party, which ideological and political message seem to be incomprehensible in the context of norms and dominating beliefs falling within political horizon of contemporary Poland.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Partie polityczne; Programy partii politycznych; Komunizm; Polityka

EN

Political parties; Programs of political parties; Communism; Politics

• Czasopismo: Studia Politicae Universitatis Silesiensis
• Rocznik: 2019
• Tom: 24
• Strony: 69--83

Twórcy

autor

Piotr Obacz

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Abou-Chadi T.: Niche Party Success and Mainstream Party Policy Shifts - How Green and Radical Right Parties Differ in Their Impact. "British Journal of Political Science" 2014, No 46(2).
• Adams J. et al.: Are Niche Parties Fundamentally Different from Mainstream Parties? The Causes and the Electoral Consequences of Western European Parties' Policy Shifts, 1976-1998. "American Journal of Political Science" 2006, No 50(3).
• Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza. Red. A. Antoszewski, R. Herbut. Wrocław 2008.
• Antoszewski A., Herbut R.: Systemy polityczne współczesnego świata. Gdańsk 2001.
• Borghetto E.: The Issue Strategies of Niche Parties between Elections: An Analysis of Question Time in Six Countries. Paper presented at the 2018 ECPR General Conference in Hamburg - https://enricoborghetto.netlify.com/working_paper/hamburg_niche_2018.pdf (dostęp: 28.11.2018).
• Cimek H., Kieszczyński L.: Komunistyczna Partia Polski: 1918-1938. Warszawa 1985.
• Czubiński A.: Komunistyczna Partia Polski (1918-1938). Zarys historii. Warszawa 1988.
• Czyżniewski M.: Komunistyczna Partia Czech i Moraw jako element demokratycznego systemu partyjnego. W: Między idealizmem a pragmatyzmem. Wyzwania dla współczesnych partii politycznych. Red. M. Wincławska, M. Strzelecki. Toruń 2017.
• Dziewanowski M. K.: The Communist Party of Poland. An Outline of History. Cambridge 1976.
• Ezrow L.: Research Note: On the Inverse Relationship between Votes and Proximity for Niche Parties. "European Journal of Political Research" 2008, No 47(2).
• Grabowska M.: Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku. Warszawa 2004.
• Han K.J.: What Makes Niche Parties Niche Parties? Past Election Result, Issue Salience, and the Nicheness of Niche Parties - https://pages.wustl.edu/cpac/hancpac2015 (dostęp: 28.11.2018).
• Herbut R.: Teoria i praktyka funkcjonowania partii politycznych. Wrocław 2002.
• Hruby P.: Fringe Candidates Party on beyond the Mainstream. The Washington Times, 7.03.2012 - https://www.washingtontimes.com/news/2012/mar/7/fringepolitical-parties-wait-for-unfulfilled-vote/(dostęp: 28.11.2018).
• https://kom-pol.org/program/ (dostęp: 28.11.2018).
• https://kom-pol.org/brzask/ (dostęp: 28.11.2018).
• https://kom-pol.org/swiatowy-ruch-komunistyczny/ (dostęp: 28.11.2018).
• Kasprowicz D.: Dlaczego partia? Polskie partie pozaparlamentarne w procesie konceptualizacji partii politycznej. W: Partie polityczne w Polsce i w Europie: struktury, funkcje, strategie w zmieniającym się otoczeniu. Red. A. Pacześniak, M. Wincławska. Toruń 2013.
• Kieszczyński L.: Komunistyczna Partia Polski a ruch zawodowy 1918-1938. Warszawa 1990.
• Kolebacz B.: Komunistyczna Partia Polski 1923-1929. Problemy ideologiczne. Warszawa 1984.
• Komunistyczna Partia Polski. Informator o materiałach archiwalnych z lat 1918-1939, przechowywanych w archiwach polskich. Red. M. Naszkowski. Warszawa 1971.
• Komunistyczna Partia Polski - https://kom-pol.org/ (dostęp: 28.11.2018).
• Komunistyczna Partia Polski wciąż działa. Ale dziś może świętować po raz ostatni. Wp.pl - https://wiadomosci.wp.pl/komunistyczna-partia-polski-wciaz-dziala-aledzis-moze-swietowac-po-raz-ostatni-6116845134513793a (dostęp: 28.11.2018).
• Komuniści w II Rzeczypospolitej. Ludzie - struktury - działalność. Red. M. Bukała, M. Krzysztofiński. Rzeszów 2015.
• Kowalski J.: Komunistyczna Partia Polski 1935-1938. Studium historyczne. Warszawa 1975.
• Krasucki E.: Czarne dni czerwonych. "Polityka" 2018, nr 50 (3190).
• Leiter D.L., Ezrow L.: Partisan Sorting and Niche Parties in Europe. "West European Politics" 2012, No 35(6).
• Leksykon pojęć politycznych. Red. M. Karwat, J. Ziółkowski. Warszawa 2013.
• Leksykon polskich partii politycznych. Red. R. Glajcar, A. Turska-Kawa, W. Wojtasik. Toruń 2017.
• Materska-Sosnowska A.: Partie w kryzysie. W: Partie polityczne w Polsce i w Europie: struktury, funkcje, strategie w zmieniającym się otoczeniu. Red. A. Pacześniak, M. Wincławska. Toruń 2013.
• Meguid B.: Competition between Uneqals: The Role of Mainstream Party Strategy in Niche Party Success. "Amercian Political Science Review" 2005, No 99(3).
• Meguid B.: Party Competition between Unequals. Strategies and Electoral Fortunes in Western Europe. Cambridge 2008.
• Meyer Th., Miller B.: The Niche Party Concept and Its Measurement. "Party Politics" 2013, No 21(2).
• Nazarewicz R.: Komintern a lewica polska. Wybrane problemy. Warszawa 2008.
• Obacz P.: Podział "Polska solidarna - Polska liberalna" w świetle wybranych koncepcji pluralizmu politycznego. Kraków 2018.
• Pacześniak A., Wincławska M.: Kryzys w partiach czy odpowiedź na wyzwania współczesności? W: Partie polityczne w Polsce i w Europie: struktury, funkcje, strategie w zmieniającym się otoczeniu. Red. A. Pacześniak, M. Wincławska. Toruń 2013.
• Partia komunistyczna w Polsce: struktury, ludzie, dokumentacja. Red. D. Magier. Lublin-Radzyń Podlaski 2012.
• Partie komunistyczne a proces rewolucyjny we współczesnym świecie. Red. J. Kantyka. Katowice 1982.
• PiS idzie na wojnę z komunistami. Chce delegalizacji Komunistycznej Partii Polski. Wyborcza.pl - http://wyborcza.pl/1,75398,15455581,PiS_idzie_na_wojne_z_komunistami__Chce_delegalizacji.html (dostęp: 28.11.2018).
• PiS nie zdołał zdelegalizować komunistów. Rp.pl - https://www.rp.pl/Rzad-PiS/304049927-PiS-nie-zdolal-zdelegalizowac-komunistow.html (dostęp: 28.11.2018).
• Pisowska delegalizacja KPP wkrótce. Następni są Razem, a za nimi kolejni, aż zostanie tylko PiS. Kom-pol.org - https://kom-pol.org/2018/03/09/pisowskadelegalizacja-kpp-wkrotce-nastepni-sa-razem-a-za-nimi-kolejni-az-zostanie-tylKo-pis/ (dostęp: 28.11.2018).
• Rafałowski W.: Opisywanie i wyjaśnianie systemu partyjnego. Metody pomiaru. Warszawa 2017.
• Reguła J.A.: Historia Komunistycznej Partii Polski w świetle faktów i dokumentów. Toruń 1994.
• Rewolucja w myśli i praktyce politycznej. Red. S. Bieleń. Warszawa 2018.
• Sacewicz K.: Komunizm i antykomunizm w II Rzeczypospolitej. Państwo, społeczeństwo, partie. Olsztyn 2016.
• Sacewicz K.: Rewolucja komunistyczna i dyktatura proletariatu w świetle publikacji Centralnego Porozumienia Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu - zarys problemu. "Pamięć i Sprawiedliwość" 2017, nr 2(30).
• Sacewicz K.: Ruch komunistyczny na ziemiach polskich w latach 1918-1923 w świetle materiałów operacyjnych i opracowań agend Ministerstwa Spraw Wewnętrznych II RP. "Echa Przeszłości" 2012, nr 13.
• Sartori G.: Parties and Party Systems. A Framework for Analysis. Colchester 2005.
• Sobolewska-Myślik K.: Partie i systemy partyjne na świecie. Warszawa 2010.
• Sula P.: Partie małe w wybranych państwach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1989-2016. Kraków 2018.
• Śpiewak P.: Pamięć po komunizmie. Gdańsk 2005.
• Śpiewak P.: Żydokomuna. Interpretacje historyczne. Warszawa 2012.
• Świetlikowa F.: Komunistyczna Partia Robotnicza Polski: 1918-1923. Warszawa 1968.
• Trembicka K.: Między apologią a negacją. Studium myśli politycznej Komunistycznej Partii Polski w latach 1918-1932. Lublin 1995.
• Trembicka K.: Między utopią a rzeczywistością. Myśl Komunistycznej Partii Polski (1918-1938). Lublin 2007.
• Trembicka K.: Model państwa Komunistycznej Partii Polski - projekt totalitarny. W: Radykalna lewica na ziemiach polskich w latach 1893-1938: SDKPiL, KPRP, KPP. Red. R. Rauba. Zielona Góra-Głogów 2009.
• Wagner M.: Defining and Measuring Niche Parties. "Party Politics" 2011, No 18(6).
• Wagner M.: Niche Parties. Wagnermarkus.net - https://www.wagnermarkus.net/niche-parties.html (dostęp: 28.11.2018).
• Wardt M. van de: Desperate Needs, Desperate Deeds. Why Mainstream Parties Respond to the Issues of Niche Parties. "West European Politics" 2015, No 38(1).
• Witwicki P.: Niszowe partie, czyli życie na politycznym marginesie. 300polityka.pl, 3.08.2018 - http://300polityka.pl/news/2013/08/02/niszowe-partie-czyli-zyciena-politycznym-marginesie/ (dostęp: 28.11.2018).
• Wojtaszczyk K.A.: Partie polityczne w państwie demokratycznym. Warszawa 1998.
• Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej. Red. W. Sokół, M. Żmigrodzki. Lublin 2008.
• Zons G.: How Programmatic Profiles of Niche Parties Affect Their Electoral Performance. "West European Politics" 2016, No 39(6).

Identyfikatory

DOI

10.31261/SPUS.2019.24.04