Opozycje aksjologiczne w wybranych uchwałach Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego kwestionowanych złożonym votum separatum

• Autorzy: Maciej Wojciechowski

Warianty tytułu

Axiological Oppositions in Selected Resolutions of the Labour and Social Insurance Chamber of Poland's Supreme Court, Challenged by a Submitted Votum Separatum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem badania, którego wyniki przedstawia niniejszy artykuł, są pisemne uzasadnienia wybranych uchwał Sądu Najwyższego oraz złożonych do nich zdań odrębnych. Sytuacja tego typu konstytuuje relację dwu lub więcej stanowisk dotyczących problemu przedstawionemu składowi orzekającego nazywaną w tekście opozycją. Celem artykułu jest zaprezentowanie typologii opozycji dających się zrekonstruować w wyniku złożenia zdania odrębnego. Obejmuje ona opozycje aksjologiczne w mocnym sensie oraz interpretacyjne (aksjologiczne w sensie słabym). Opozycje aksjologiczne w mocnym sensie przybierają postać opozycji jednobiegunowych albo dwubiegunowych. Badana grupa uchwał SN dała podstawę do wyodrębnienia również sporów doktrynalnych oraz sporów o charakter prawnych danej instytucji. Artykuł prezentuje jednak wyłącznie opozycje aksjologiczne. Wartość poznawcza przeprowadzonych analiz polega na: (1) dostrzeżeniu ograniczonej roli dyrektyw wykładni na poziomie pisemnego uzasadnienia oraz (2) dostrzeżeniu odmienności sytuacji, w których votum separatum stanowi wyraz równouprawnionego stanowiska na gruncie szeroko rozumianego ius interpretandi oraz sytuacji, w których votum separatum jest głosem sprzeciwu nie tyle wobec rozstrzygnięcia, jakie zapadło, ale wobec regulacji prawnej, która spowodowała, że nie mogło ono być inne. (abstrakt oryginalny)

EN

The object of the study the findings of which are presented in this article is the written statements of reasons of selected resolutions issued by the Polish Supreme Court and the dissenting opinions submitted in opposition to them. The situation of this type constitutes a relationship of two or more standpoints regarding a problem presented to a bench, referred to in the text as an opposition. The aim of the article is to offer a typology of opposition that can be reconstructed as a result of a dissenting opinion being submitted. It encompasses axiological oppositions in the strong sense and interpretation oppositions (axiological in the weak sense). Axiological oppositions in the strong sense take the form of unipolar or bipolar opposites. The examined group of resolutions has given grounds to also isolate doctrinal disputes as well as disputes over the legal nature of a given institution. The article, however, focuses only on axiological opposites. The cognitive value of the conducted analyses lies: (1) in the identification of the limited role of interpretation guidelines on the level of written statements of reasons, and (2) in the identification of the dissimilarity of situations where a votum separatum becomes an expression of an equal standpoint on the grounds of ius interpretandi considered in broad terms and situations where a votum separatum is a dissenting opinion not so much against a decision that has been made but against the legal regulation that has required this decision to be as it is.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Aksjologia; Interpretacja danych; Prawo

EN

Axiology; Data interpretation; Law

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2020
• Numer: T. 12, Nr 4
• Strony: 249--267

Twórcy

autor

Maciej Wojciechowski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bielska-Brodziak A., Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009.
• Dybowski M., Interpretacja i argumentacja. Niektóre etyczne aspekty uzasadnienia sądowego,[w:] P. Steczkowski (red.), Etyka, deontologia, prawo, Rzeszów 2008.
• Hall M., Wright R., Systematic Content Analysis of Judicial Opinions, "California Law Review" 2008, 96(1).
• Kotowski A., Wykładnia orientacyjna. Teorie wykładni prawa i teoria orientacyjnego badania wykładni operatywnej, Warszawa 2018.
• Leszczyński L., Wykładnia operatywna, "Państwo i Prawo" 2009, 6.
• Leszczyński L., Wojciechowski B., Zirk-Sadowski M., Wykładnia w prawie administracyjnym,[w:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 4, Warszawa 2015.
• Łapiński K., Umowa o pracę na czas określony w polskim i unijnym prawie pracy, Warszawa2011.
• Matczak M., Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.
• Peno M., Zieliński M., Koncepcja derywacyjna a wykładnia w orzecznictwie Izby Karnej i Izby Wojskowej Sądu Najwyższego, [w:] J. Godyń, M. Hudzik, L.K. Paprzycki (red.), Zagadnienia prawa dowodowego, Warszawa 2011.
• Smolak M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.
• Spyra T., Granice wykładni prawa: znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Zakamycze 2006.
• Winczorek P., Wzorce wykładni Konstytucji w świetle analizy treści uzasadnień orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, [w:] T. Stawecki, J. Winczorek (red.), Wykładnia konstytucji: inspiracje, teorie, argumenty, Warszawa 2014.
• Wojciechowski M., Spory sędziowskie. Zdania odrębne w polskich sądach, Gdańsk 2019.
• Wyrembiak J., Zasadnicza wykładnia znamion przestępstw: pozycja metody językowej oraz rezultatów jej użycia, Warszawa 2009.
• Zieliński M., Ziembiński Z., Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie, Warszawa1988.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 21 października 1997 r., sygn. III ZP 8/97.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2000 r., sygn. III ZP 29/00.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 4 stycznia 2001 r., sygn. III ZP 26/00.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2001 r., sygn. III ZP 28/00.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2001 r., sygn. III ZP 25/00.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 12 marca 2002 r., sygn. III ZP/34/01.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 15 września 2004 r., sygn. III PZP 3/04.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 11 lutego 2004 r., sygn. III PZP 14/03.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 16 listopada 2004 r., sygn. III SPP 42/04.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 29 września 2006 r., sygn. II UZP 10/06.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 26 października 2006 r., sygn. III UZP 3/06.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., sygn. III UZP 4/06.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 22 marca 2007 r., sygn. II PZP 6/06.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2007 r., sygn. II PZP 7/07.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2008 r., sygn. I UZP 6/08.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 25 marca 2010 r., sygn. II PZP 12/09.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2010 r., sygn. II PZP 6/10.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2011 r., sygn. I PZP 5/10.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 23 marca 2011 r., sygn. I UZP 3/10.
• Zdanie odrębne SSN Marii Mańkowskiej do uchwały składu siedmiu sędziów z dnia21 października 1997 r., sygn. III ZP 8/97.
• Zdanie odrębne SSN Krystyny Bednarczyk, Kazimierza Jaśkowskiego i Romana Kuczyńskiego do uchwały składu całej Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2000 r., sygn. III ZP 29/00.
• Zdanie odrębne SSN Andrzeja Wasilewskiego do uchwały z 4 stycznia 2001 r., sygn. III ZP 26/00.
• Zdanie odrębne SSN Andrzeja Wasilewskiego do uchwały z 16 listopada 2004 r., sygn. III SPP 42/04.
• Zdanie odrębne SSN Krystyny Bednarczyk do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 26 października 2006 r., sygn. III UZP 3/06.
• Zdanie odrębne SSN Beaty Gudowskiej i SSN Józefa Iwulskiego do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., sygn. III UZP 4/06.
• Zdanie odrębne SSN Józefa Iwulskiego do uchwały z 22 marca 2007 r., sygn. II PZP 6/06.
• Zdanie odrębne SSN Józefa Iwulskiego do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 29 września 2006 r., sygn. II UZP 10/06.
• Zdanie odrębne SSN Jolanty Strusińskiej-Żukowskiej do uchwały Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2007 r. w sprawie II PZP 7/07.
• Zdanie odrębne SSN Zbigniewa Myszki do uchwały z 11 grudnia 2008 r., sygn. I UZP 6/08.
• Zdanie odrębne Sędziów Sądu Najwyższego Małgorzaty Gersdorf, Zbigniewa Hajnai Herberta Szurgacza do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 15 października 2008 r., sygn. III PZP 1/08.
• Zdanie odrębne SSN Romualdy Spyt i SSN Zbigniewa Hajna do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r., sygn. II PZP 12/09.
• Zdanie odrębne SSN Jolanty Strusińskiej-Żukowskiej do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2010 r., sygn. II PZP 6/10.
• Zdanie odrębne SSN Jolanty Strusińskiej-Żukowskiej do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2011 r., sygn. I UZP 3/10.

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.420