Powszechna ochrona trwałości umownego stosunku pracy po nowelizacji kodeksu pracy

• Autorzy: Helena Szewczyk

Warianty tytułu

The General Protection of the Permanence of the Contracted Employment After the Amendment of the Labour Code

La protection universelle de la stabilité du rapport contractuel après l'amendement du code du travail

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Trwałość zatrudnienia jest podstawowym elementem pewności zatrudnienia. Jedną z istotnych gwarancji prawa obywateli do pracy jako podstawowej zasady ustrojowej jest ochrona trwałości stosunków pracy już istniejących, nazywana również zasadą ograniczonej swobody rozwiązywania stosunków pracy zarówno przez wypowiedzenie, jak i w sposób niezwłoczny. Prawo stanowione powinno bowiem ograniczać swobodę pracodawców w zakresie rozwiązywania stosunków pracy. W dotychczasowej literaturze prawa pracy nie ma zgodności poglądów co do wyodrębnienia składników treści prawa do pracy. Dość często wyróżnia się tylko dwa podstawowe składniki: prawo do pomocy w otrzymaniu pracy oraz prawo do trwałości zatrudnienia (utrzymania zatrudnienia). Coraz częściej jednak zakresem pojęcia prawa do pracy obejmuje się także wolność pracy i swobodę jej wyboru. Można zatem uznać, iż do podstawowych elementów prawa do pracy należy wolność pracy, prawo do pomocy w uzyskaniu zatrudnienia i ochrona zatrudnienia. Dopiero tak wyodrębniony składnik prawa do pracy w postaci ochrony zatrudnienia mieści w sobie - obok ochrony faktycznego zatrudnienia - ochronę trwałości (bezpieczeństwa) zatrudnienia (stosunku pracy), zwaną często stabilizacją zatrudnienia. Prawo do pracy w praktyce urzeczywistnia się poprzez zatrudnienie. Zapewnienie zatrudnienia w konkretnym zakładzie pracy (określonego miejsca pracy) wyczerpuje zasadniczą treść prawa do pracy, stanowiąc conditio sine qua non realizacji tego prawa. (fragment tekstu)

EN

The protection of the permanence of the contracted work relations constitutes one of the elements of the right to work, which is one of the essential human rights. One of the essential elements of the right to work, side be side with the freedom of employment and the right to receive help in obtaining employment, is the procetetion of the arleady existing employment. This element of the right to work contains in itself, apart from the protection of the actual employment, also the protection of the permanence of work relations. The norms of protection concerning work relations based on employment contracts form a complex system of the general protection of the permanence of the contracted work relations. The legal construction of that protection connected, first of all, with the duty of observing a certain procedure of giving notice to an employee, and with the conditions that make termination of the employment possible. In both cases the validity of the termination is subject to judiciary control. The construction of the Polish law that protects the permanence of employment, based on a general clause concerning the legitimacy of the termination of employment, has stood the test of time, and is not inferior to the construction of the law protecting the employee against an unfounded termination of the contract of employment in the European legislation. It is the other of the basic elements protecting the contract of employment, i. e. the trade union consultation, that requires a normative reconstruction. The legal system should aim at making the legal situation of employees uniform, as far as these matters are concerned, irrespective of their belonging or not belonging to a trade union, or of the number of trade unions in a given institution. Employees should also have the right to decide whether and to what extent the trade unions should intervene in the matters of their individual rights of an employee. It seems also that the trade union's protection would be made more effective if the trade union's and the employee's decision making could take place at a later stage after the appearance of the need for the trade union's intervention. It has been assumed in the present study that the legal construction of the termination of the contract of employment, on which the range of the protection of employment depends, is composed, apart from the causes of the termination and the procedure of the trade union consultation, also of other elements, such as: the from of the contract's termination, the period and the timing of the termination, and the legal consequences that an incorrect termination of the contract of employment entails. The analysis that has been conducted in the present study shows that there are many irregularities in the currently valid law as regards the codification of the kind and the range of the claims which the employee may legally put in if they have been given notice in an illegal way. The fact that the height of the remuneration for the time of unemployment depends on the period of the termination, and on the employees' having or not having resumed work after they are restored to their former position, should be considered a serious shortcoming of the existing law. It is also clear that various compensatory benefits are not appreciated enough, whereas they can, if they are substantial enough, replace in many cases the sentence of restoring the employees to their former position. Compensatory payments should, however, be applied under the court of law's supervision, and it is the court that should decide about their application. It is also the collective contracts of employment that should play a considerable role in the definition of the compensation and remuneration for the time of unemployment to which an illegally dismissed employee is entitled. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo pracy; Stosunek pracy; Kodeks pracy; Zatrudnienie

EN

Labour law; Legal employment relation; Labour Code; Employment

• Czasopismo: Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej / Uniwersytet Śląski
• Rocznik: 1998
• Numer: nr 13
• Strony: 21--66

Twórcy

autor

Helena Szewczyk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Arndt H. W., Rudolf W.: Öffentliches Recht. München 1994.
• Bezler P.: Sporne zagadnienia z zakresu wykładni art. 48 § 7 kodeksu pracy. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 2. Red. T. Zieliński. Katowice 1979.
• Bińczycka-Majewska T.: Zmiana treści umownego stosunku pracy. Warszawa 1985.
• Brol J.: Nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę według art. 45 k.p. "Państwo i Prawo" 1977, z. 8-9.
• Czarzasty J.: Przyczynek do problematyki klauzul generalnych. "Państwo i Prawo" 1978, z. 5.
• Däubler W.: Prawo pracy w Republice Federalnej Niemiec. "Państwo i Prawo" 1992, z. 11.
• Dungl F.: Zur Anderungskündigung. In: Arbeitsrecht und soziale Grundrechte. Festschrift für Hans Floretta. Wien 1983.
• Florek L.: Ochrona przed wypowiedzeniem w prawie pracy RFN. W: Prawo pracy państw obcych. Red. M. Matey. T. 2. Wrocław-Warszawa-Kraków 1985.
• Florek L.: Ochrona praw i interesów pracownika. Warszawa 1990.
• Florek L.: Ochrona przed wypowiedzeniem zmieniającym. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1975, nr 1.
• Florek L.: Rokowania i układy zbiorowe pracy. "Państwo i Prawo" 1994, z. 12.
• Florek L.: Staż pracy i ciągłość pracy w zmienionych warunkach społeczno-gospodarczych. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1989, nr 3.
• Florek L.: Staż pracy i ciągłość pracy. W: Przesłanki reformy prawa pracy. Cz. 2. Red. Z. Salwa. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 10. Warszawa 1990.
• Florek L.: Uwagi o sytuacji prawnej urzędnika państwowego. "Państwo i Prawo" 1984, z. 4.
• Florek L.: Zasadnicze kierunki nowelizacji kodeksu pracy. "Państwo i Prawo" 1994, z. 11.
• Florek L.: Zwolnienia pracowników z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Komentarz do ustawy z 28 grudnia 1989 roku. Warszawa 1992.
• Floretta H.: Die Interessenabwägung beim allgemeinen Kündigungsschutz. In: Möglichkeiten und Grenzen der Rechtsordnung. Festschrift für R. Strasser. Wien 1983.
• Fredman S., Moris G. S.: The State as Employer - Labour Law in the Public Services. London-New York 1989.
• Fredman S.: Legal Regulation of Hiring and Dismissal. In: The Right to Work under English and Soviet Law. Leicester 1987.
• Fuller L.: Moralność prawa. Warszawa 1978.
• Gersdorf M.: Charakter prawny i skutki orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia i przywrócenia do pracy. "Państwo i Prawo" 1978, z. 4.
• Gizbert-Studnicki T.: Wykładnia celowościowa. "Studia Prawnicze" 1985, nr 3-4.
• Goździewicz G.: Wprowadzenie w życie nowych układów zbiorowych pracy. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1995, nr 1.
• Góral Z.: Prawo do pracy. Studium prawa polskiego w świetle porównawczym. Łódź 1994.
• Grzybowski S. M.: Wstęp do nauki prawa pracy. Kraków 1947.
• Grzybowski S.: Struktura i treść przepisów odsyłających do zasad współżycia społecznego. "Studia Cywilistyczne" 1965, T. 6.
• Grzybowski S.: System prawa cywilnego. T. 1. Wrocław-Warszawa-Kraków 1974.
• Hueck A.: Deutsches Arbeitsrecht. Berlin 1938.
• Hug H.: Die Kundigungsrecht. Aaran 1926.
• Iwulski J.: Odpowiedzialność pracodawcy za szkody wyrządzone pracownikowi. Cz. 3. "Monitor Prawniczy" 1994, nr 10.
• Iwulski J.: Rozwiązanie stosunku pracy. Warszawa 1995.
• Jackowiak C.: Zagadnienie trwałości stosunku pracy. "Państwo i Prawo" 1957, z. 3.
• Jaśkiewicz W.: Studia nad sytuacją prawną pracowników państwowych. T. 1. Poznań 1961.
• Jończyk J.: Prawo pracy. Warszawa 1992.
• Kasiński T.: Trwałość stosunku pracy i służące jej instytucje prawne. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1974, nr 11.
• Kaskel W.: Arbeitsrecht. Berlin 1925.
• Knorr G., Bichlmeier G., Kremhelmer H.: Handbuch des Kündigungsrechts. München 1991.
• Korzan K.: Wykonanie i charakter orzeczeń o bezskuteczności wypowiedzenia i o przywróceniu do pracy. "Palestra" 1982, nr 1-3.
• Kosiński T.: Roszczenia o pracę według kodeksu pracy. "Nowe Prawo" 1975, nr 2.
• Kosut A.: Status rodziny pracownika a jego prawo do pracy. W: Materiały konferencyjne. X Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy. 17-21 maj 1995. Kazimierz Dolny 1995.
• Kruszewska J.: Ochrona stosunku pracy ustanowiona w kodeksie pracy w świetle ustawy o związkach zawodowych. "Palestra" 1983, nr 11.
• Leszczyński L.: Klauzule generalne w stosowaniu prawa. Lublin 1986.
• Lewandowski H.: Układy zbiorowe pracy (Próba oceny nowej regulacji prawnej). W: Materiały konferencyjne. X Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy - 19-21 maj 1995. Kazimierz Dolny 1995.
• Liszcz T.: Nieważność czynności prawnych w umownych stosunkach pracy. Warszawa 1977.
• Liszcz T.: Pragmatyki pracownicze a nowy kodeks pracy. W: Przesłanki reformy prawa pracy. T. 1. Red. Z. Salwa. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 1. Warszawa 1990.
• Liszcz T.: Prawo pracy a rodzina. W: Materiały konferencyjne. X Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Pracy. 17-21 maj 1995. Kazimierz Dolny 1995.
• Liszcz T.: Sankcje prawne wadliwego rozwiązania stosunku pracy przez podmiot zatrudniający. "Nowe Prawo" 1976, nr 2.
• Loga J.: Formy ochrony trwałości stosunku pracy. W: Studia z prawa pracy. Warszawa-Łódź 1988.
• Loga J.: Powszechna ochrona przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę w RFN. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1979, nr 6.
• Loga J.: Refleksje nad nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę w kodeksie pracy. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1980, nr 2.
• Lotmar P. H.: Der Arbeitsvertrag nach dem Privatrecht des Deutschen Reiches. Lipsk 1902.
• Łętowska E.: Podstawy prawa cywilnego. Warszawa 1993.
• Marhold F.: Beendigung von Arbeitsverträgen und Arbeitslosenversicherung. "Zeitschrift für Arbeitsrecht und Sozialversicherung" 1988, Nr. 4.
• Masewicz W.: Nowe prawo o związkach zawodowych. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1991, nr 10.
• Matey M.: Ochrona trwałości stosunku pracy w wybranych krajach europejskich. "Studia i Materiały IPiSS". Warszawa 1974.
• Matey M.: W kwestii wymogu zasadności wypowiedzenia. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1977, nr 11.
• Matey M.: Związkowa kontrola rozwiązywania umów o pracę w prawie pracy. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
• Matey-Tyrowicz M.: Prawo do pracy a implikacje reformy gospodarczej w PRL. W: Państwo - prawo - obywatel. Księga pamiątkowa ku czci profesora A. Łopatki. Wrocław 1989.
• Mayer-Maly T., Marhold F.: Österreichisches Arbeitsrecht 1. Wien-New York 1987.
• Muszalski W., Sarapata A.: Stabilizacja kadr. Warszawa 1973.
• Myga W.: Niektóre zagadnienia na tle stosowania art. 45 kodeksu pracy. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1985, nr 6.
• Nikisch A.: Arbeitsrecht. T. 1. Tiibingen 1961.
• Nowak A.: Ochrona mienia pracownika w umownym stosunku pracy. Katowice 1988.
• Nowak A.: Regulacja zwolnień grupowych w spółdzielczym stosunku pracy. W: Rozważania o państwie i prawie. Katowice 1993.
• Oerteman P.: Deutsches Arbeitsoertragsmit Einschluss der Arbeitskampfe. Berlin 1923.
• Oniszczuk J.: Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej. W: Przesłanki reformy prawa pracy. Cz. 2. Red. Z. Salwa. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 10. Warszawa 1990.
• Pawelczyk M.: Próba wyodrębnienia klauzul generalnych. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 3. Red. T. Zieliński. Katowice 1980.
• Piankowski M.: Sprawozdanie z międzynarodowego seminarium "Prawo pracy i prawo socjalne a procesy transformacji ustroju społeczno-gospodarczego". Sopot - 21-23 listopada 1993. "Państwo i Prawo" 1994, z. 2.
• Piotrowski W.: Ocena stanu pragmatyk i propozycje ich uporządkowania. W: Przesłanki i kierunki reformy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Red. Z. Salwa i M. Matey. Wrocław-Warszawa-Kraków 1987.
• Piotrowski W.: Prawo do pracy w warunkach reformy gospodarczej. W: Prawo pracy a reforma gospodarcza. Red. W. Piotrowski. Poznań 1989.
• Piotrowski W.: Rozwiązanie stosunku pracy. W: Studia nad kodeksem pracy. Red. W. Jaśkiewicz. Poznań 1975.
• Piotrowski W.: Stosunek pracy. Poznań 1977.
• Piotrowski W.: Uprawnienia pracownika w wypadku nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę. W: Nowe prawo pracy. Warszawa 1975.
• Piotrowski W.: Z problematyki ochrony trwałości stosunku pracy. Poznań 1965.
• Piszko R.: System prawny a normy pozaprawne. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny" 1994, nr 4.
• Pliszkiewicz M.: Powszechna ochrona pracownika przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem przez zakład pracy. W: Źródła i instytucje prawa pracy w ujęciu porównawczym. Red. J. Wratny. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 4. Warszawa 1987.
• Pliszkiewicz M.: Prawo zwolnienia pracownika we Francji. W: Prawo pracy państw obcych. Red. M. Matey. T. 2. Wrocław 1985.
• Radwański Z.: Prawo cywilne - część ogólna. Warszawa 1993.
• Rafacz-Krzyżanowska M.: Rozstrzyganie sporów pracowników o roszczenia w stosunku pracy. Warszawa 1980.
• Reznik W.: Nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 1. Red. T. Zieliński. Katowice 1977.
• Reznik W.: Problemy konsultacji związkowej zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę oraz warunków pracy lub pracy. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 6. Red. T. Zieliński. Katowice 1984.
• Reznik W.: Typowe nieprawidłowości wypowiedzenia warunków pracy lub płacy. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 8. Red. T. Zieliński. Katowice 1987.
• Reznik W.: Uzasadnione wypowiedzenie warunków pracy i płacy w orzecznictwie. W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 3. Red. T. Zieliński. Katowice 1980.
• Reznik W.: Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy (pojęcie i struktura). W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 4. Red. T. Zieliński. Katowice 1981.
• Rüthers B.: Rechterrecht als Methoden - und Verfassungs problem. Festschrift für Molitor. München 1988.
• Salwa Z.: Charakter i zakres wypowiedzenia zmieniającego. "Państwo i Prawo" 1979.
• Salwa Z.: Kierunki proponowanej nowelizacji kodeksu pracy. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1992, nr 4.
• Salwa Z.: Niektóre problemy charakteru i zakresu stosowania wypowiedzenia zmieniającego. "Państwo i Prawo" 1980, z. 7.
• Salwa Z.: Prawo pracy w PRL w zarysie. Warszawa 1989.
• Salwa Z.: Prawo pracy. Olsztyn 1994.
• Salwa Z.: Przyczyny uzasadniające dokonanie wypowiedzenia zmieniającego. "Nowe Prawo" 1980, nr 10.
• Salwa Z.: Zakres podmiotowy i przedmiotowy układów zbiorowych pracy. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1994, nr 12.
• Sanetra W.: Przepisy wstępne i zasady prawa pracy w projekcie nowelizacji kodeksu. "Rzeczpospolita" z 25 września 1995.
• Sanetra W.: Zasada równego traktowania pracowników w kodeksie pracy. "Państwo i Prawo" 1977, z. 7.
• Schwarz W., Löschnigg G.: Arbeitsrecht. Wien 1989.
• Seweryński M.: Kollektivverhandlungen in demokratischen Wiederaufbau Polens. "Arbeit und Recht" 1993, Nr. 7.
• Skulimowska B.: Rozwiązanie umowy o pracę w prawie angielskim. "Nowe Prawo" 1982, nr 3-4.
• Skulimowska B.: Wypowiedzenie umowy o pracę. Analiza porównawcza stanu prawnego w wybranych krajach europejskich. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 23. Warszawa 1979.
• Spielbüchler K., Floretta H.: Arbeitsrecht 1. Wien 1988.
• Stelina J.: Związkowa ochrona indywidualnych praw pracowników nie zrzeszonych w związkach. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1994, nr 6.
• Strasser R.: Arbeitsrecht 2. Wien 1990.
• Sypniewski Z.: Niektóre problemy stabilizacji stosunku pracy pracowników aparatu państwowego. W: Zagadnienia prawne stosunków pracy w administracji państwowej. Red. W. Piotrowski. Poznań 1981.
• Sypniewski Z.: Sytuacja prawna urzędników państwowych w świetle ustawy z dnia 16 IX 1982. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny" 1983, nr 3.
• Szczerski J.: Wypowiedzenie zmieniające. "Państwo i Prawo" 1980, z. 4.
• Szubert W.: Uwagi w sprawie wykładni przepisów prawa pracy. "Państwo i Prawo" 1972, z. 7.
• Szubert W.: Zarys prawa pracy. Warszawa 1976.
• Szubert W.: Zarys prawa pracy. Warszawa 1980.
• Szylko-Skoczny M.: Bezrobocie jako kwestia społeczna. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 15. Warszawa 1987.
• Szylko-Skoczny M.: Ochrona prawna pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę w RFN. PiZS 1984, nr 2.
• Szymanek T.: Orzecznictwo Sądu Najwyższego a nowelizacja kodeksu pracy. PiZS 1985, nr 8-9.
• Świątkowski A.: Droga sądowa w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. "Palestra" 1986, nr 5-6.
• Świątkowski A.: Prawo rozwiązania stosunku pracy w systemie "common law". W: "Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej". T. 4. Red. T. Zieliński. Katowice 1981.
• Świątkowski A.: Zasady prawa pracy dla ekonomistów. Warszawa 1988.
• Święcicki M.: Prawo pracy. Warszawa 1968.
• Święcicki M.: Zawiązanie i trwanie stosunku pracy. Warszawa 1965.
• Tomandl T.: Arbeitsrecht 1. Wien 1993.
• Tomandl T.: Beendigung des Arheitsvertrages. Wien 1986.
• Tschöpe U.: Allgemeiner Kündigungsschutz im Arheitsrecht. München 1991.
• Wagner B.: Terminowe umowy o pracę. Warszawa 1980.
• Wagner B.: Zagadnienia prawne na tle umowy na czas określony. "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1975, nr 3.
• Wagner B.: Zakres swobody rozwiązania stosunku pracy. "Studia Prawnicze" 1987, nr 3.
• Wagner B.: Zakres swobody umów w pracowniczym stosunku pracy. Kraków 1986.
• Walas A.: Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy. "Państwo i Prawo" 1961, z. 8-9.
• Walas A.: Prawo wypowiedzenia umowy o pracę. Kraków 1961.
• Walas A.: Problemy wypowiedzenia zmieniającego. "Studia Prawnicze" 1968, nr 19.
• Wasilewski A.: Ochrona środowiska jako kryterium ocen prawnych. "Krakowskie Studia Prawnicze" [Wrocław-Warszawa-Kraków] 1983.
• Wójcik K.: Teoretyczna konstrukcja klauzuli generalnej. "Studia Prawno-Ekonomiczne" 1990, T. 44.
• Wratny J.: Prawo do pracy osób niepełnosprawnych w zakresie powszechnego stosunku pracy. W: Studia z prawa pracy. Warszawa-Łódź 1988.
• Wratny J.: Zasada równego traktowania pracowników. W: Wybrane problemy współczesnego prawa pracy w Polsce. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 15. Warszawa 1989.
• Wróblewski J.: Nieostrość systemu prawa. "Studia Prawno-Ekonomiczne" 1983, T. 31.
• Wróblewski J.: Polityka tworzenia prawa a hierarchia wartości. "Państwo i Prawo" 1983, z. 9.
• Wróblewski J.: Sądowe stosowanie prawa. Warszawa 1988.
• Wypych-Żywicka A.: O relacji klauzul generalnych "wypowiedzenie nieuzasadnione" i "społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa". "Państwo i Prawo" 1996, z. 3.
• Zieliński T.: Klauzule generalne w demokratycznym państwie prawnym. W: Problemy prawa pracy. Księga poświęcona Zbigniewowi Salwie. "Studia Juridica". T. 23. Warszawa 1992.
• Zieliński T.: Klauzule generalne w prawie pracy. Warszawa 1988.
• Zieliński T.: Kontrola związków zawodowych nad rozwiązywaniem umów o pracę po zmianach z lat 1980-1983. "Nowe Prawo" 1985, nr 2.
• Zieliński T.: Nowy model rozstrzygania sporów pracy i ubezpieczeń społecznych. "Państwo i Prawo" 1986, z. 2.
• Zieliński T.: O niektórych węzłowych problemach teorii wykładni prawa pracy w PRL. "Państwo i Prawo" 1972, z. 5.
• Zieliński T.: Pewność prawna w stosunkach pracy. "Studia Prawnicze" 1988, nr 3.
• Zieliński T.: Podstawy rozwoju prawa pracy. Warszawa-Kraków 1988.
• Zieliński T.: Prawo pracy. Zarys systemu. T. 2. Warszawa-Kraków 1986.
• Zieliński T.: Skutki prawne wadliwego rozwiązania umowy o pracę. "Studia i Materiały IPiSS". Z. 17. Warszawa 1976.
• Zieliński T.: Wypowiedzenie warunków umowy o pracę według kodeksu pracy. "Nowe Prawo" 1975, nr 5.
• Zieliński T.: Zarys wykładu prawa pracy. Cz. 2. Katowice 1984.
• Ziembiński Z.: Stan dyskusji nad problematyką klauzul generalnych. "Państwo i Prawo" 1989, z. 3.
• Ziembiński Z.: Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny" 1993, nr 4.
• Zöllner W., Loritz K. G.: Arbeitsrecht. München 1992.