Kapitan Phillips w Zatoce Adeńskiej: refleksje na temat przestrzegania praw człowieka na morzu i zwalczania piractwa

• Autorzy: Barbara Stępień , Piotr Łubiński

Warianty tytułu

Captain Phillips in the Gulf of Aden: Reflections on the Observance of Human Rights at Sea and on Countering Piracy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki przestrzegania praw człowieka na morzu podczas operacji zwalczania piractwa i rozboju wobec statków. Analiza prowadzona była na przykładzie sytuacji panującej na obszarze Zatoki Adeńskiej oraz piractwa somalijskiego. Autorzy dokonali analizy międzynarodowych regulacji prawnych z zakresu prawa morza i praw człowieka ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania i ochrony praw człowieka w zależności od obszaru morskiego (morza terytorialnego, strefy przyległej oraz morza pełnego), na którym dochodzi do ich naruszania. Tematyka przestrzegania praw człowieka w kontekście obszarów morskich nie była jak dotąd przedmiotem publikacji naukowych w języku polskim, a w związku z jej szczególnym znaczeniem społecznym i prawnym (m.in. w świetle kryzysu migracyjnego w basenie Morza Śródziemnego) konieczne staje się jej zaprezentowanie. W podsumowaniu autorzy wskazują, że regulacje dotyczące piractwa oraz aktów rozboju wobec statków mają charakter jedynie ramowy i konieczne jest stworzenie konkretnych procedur postępowania z piratami na poziomie międzynarodowym (z uwzględnieniem międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka). (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to offer an insight into the problem of observance of human rights at sea in situations of fighting piracy and armed robbery against vessels. The analysis has been conducted using the example of the situation in the Gulf of Aden and piracy off the coast of Somalia. The authors have analysed international legal regulations in the field of the law of the sea and human rights, with a particular consideration of the observance and protection of human rights depending on the maritime zone (territorial sea, contiguous zone, and high sea) where these rights are violated. The subject matter of the observance of human rights in the context of maritime areas has not been so far a matter addressed in Polish-language scientific publications. Yet, given its special social and legal significance (e.g. in the light of the migration crisis in the Mediterranean Sea basin), it seems necessary to bring it to attention. In the conclusions, the authors argue that the adopted regulations affecting piracy and acts of armed robbery against vessels provide only a framework and that it is crucial to establish specific procedures to deal with pirates at an international level (considering the international standards of protection of human rights). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestępczość; Przestępczość zorganizowana; Prawa człowieka

EN

Crime; Organised crime; Human rights

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2021
• Numer: T. 13, Nr 1
• Strony: 236--250

Twórcy

autor

Barbara Stępień

• Universidad Iberoamericana w Mexico City, Meksyk

autor

Piotr Łubiński

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Bibliografia

• Académie de droit international de La Haye, Recueil des cours, t. 220, Dordrecht-Boston- -London 1990.
• Aquilina K., Territorial Sea and the Contiguous Zone, [w:] D.J. Attard, M. Fitzmaurice, N.A. Martínez Gutiérrez (red.), The IMLI Manual on International Maritime Law: Volume I: The Law of the Sea, Oxford 2014.
• Dua J., Captured at Sea: Piracy and Protection in the Indian Ocean, Oakland 2019.
• Fiscus J., The Suez Crisis. War and Conflict in the Middle East, New York 2004.
• Geiss R., Petrig A., Piracy and Armed Robbery at Sea: The Legal Framework for Counter-Piracy Operations in Somalia and the Gulf of Aden, Oxford 2011.
• Goodwin-Gill G., McAdam, J. The Refugee in International Law, Oxford 2007.
• Ibáñez Gómez F., Esteban Navarro M.Á, Analysis of the Somali pirate attacks in the Indian Ocean (2005-2011). Evolution and modus operandi, "Journal of the Spanish Institute of Strategic Studies" 2013, 1.
• Jabłońska-Bonca J., Prywatna ochrona bezpieczeństwa, Warszawa 2017.
• Jabłońska-Bonca J., Zapobieganie piractwu na morzu. O potrzebie implementacji niektórych przepisów konwencji w sprawie przeciwdziałania bezprawnym czynom przeciwko bezpieczeństwu żeglugi morskiej - 1988 r., "Prawo i Orzecznictwo Morskie" 1994, 35-36.
• Kubiak K., Makowski A., Mickiewicz P., Polska wobec zagrożenia terroryzmem morskim, Warszawa 2005.
• Kubiak K., Przemoc na oceanach. Współczesne piractwo i terroryzm morski, Warszawa 2013.
• Ledesma H.F., El Sistema Interamericano de Protección de los Derechos Humanos Aspectos Institucionales y Procesales, San José 2004.
• Lehr P., Lehmann H., Somalia: Pirates' New Paradise, [w:] P. Lehr (red.), Violence at Sea: Piracy in the Age of Global Terrorism, New York 2007.
• Machowski J., Piractwo w świetle historii i prawa, Warszawa 2000.
• Marcinko M., Pirata est hostis humani generis: o zakazie piractwa morskiego z perspektywy historycznoprawnej, [w:] K. Rokiciński (red.), Siły Morskie Rzeczypospolitej Polskiej w bałtyckim i światowym systemie bezpieczeństwa na morzu. Księga jubileuszowa prof. dr. hab. Andrzeja Makowskiego, Gdynia 2020.
• Mazur P., Państwo dysfunkcyjne, [w:] O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć (red.), Vademecum Bezpieczeństwa, Kraków 2018.
• Ndiaye T. M., Human Rights at Sea and the Law of the Sea, "Beijing Law Review" 2019, 10.
• Ndiaye T.M., Les Droits de l'homme aujourd'hui, [w:] R. Wolfrum (red.), Contemporary Developments in International Law, Essays in honour of Budislav Vukas, Leiden 2016.
• Pająk K., Somalia - studium upadku państwa i walki o bezpieczeństwo morskie w regionie, [w:] R. Kłosowicz, A. Mania (red.), Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych, Kraków 2012.
• Stępień B., A Tale of Non-State Actors and Human Rights at Sea: Maritime Migration Crisis and Commercial Vessels' Obligations, "Anuario Mexicano de Derecho Internacional" 2018, 18.
• Stępień B. Przemyt migrantów drogą morską a kryzys migracyjny w Europie, [w:] J. Barcik, M. Półtorak (red.), Unia Europejska w przededniu Brexitu, Warszawa 2018.
• Trevisanut S., The Principle of Non-Refoulement at Sea and the Effectiveness of Asylum Protection, "Max Planck Yearbook of United Nations Law" 2008, 12.
• Walczak A., Piractwo i terroryzm morski, Szczecin 2004.
• Wasiński M., Ekstraterytorialne stosowanie Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności: Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Al-Skeini, "Studia Prawno-Ekonomiczne" 2012, 86.

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.438