Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
The Pandemic World of COVID - 19 - the Reaction of the Yugoslav Authorities : the Case of the State of Exception in the Context of Political Reflection
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Naczelnym celem badawczym niniejszych rozważań jest ustalenie, w których z państw pojugosłowiańskich w obliczu śmiercionośnej pandemii COVID-19 zdecydowano się na ogłoszenie stanu wyjątkowego.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Stan wyjątkowy ma chronić: bezpieczeństwo obywateli, ustrój państwa, porządek publiczny. W okresie stanu wyjątkowego zmieniają się proporcje między prawami człowieka a uprawnieniami państwa - na korzyść władz państwowych. W obliczy pandemii COVID-19 nie wszystkie rządy państw pojugosłowiańskich ogłosiły stan wyjątkowy. Zrobiły to: Serbia, Bośnia i Hercegowina, Macedonia Północna oraz Kosowo. W przypadku każdego z wymienionych państw ogłoszenie stanu wyjątkowego wiązało się ze sporami politycznymi, dzieląc zarówno gremia polityków, jak i społeczeństwo. Spór toczył się głównie wokół przesunięcia terminu wyborów parlamentarnych. Artykuł powstał przy wykorzystaniu metod badawczych właściwych dla dyscypliny nauki o polityce i administracji: case stady (wąskie ujęcie), analizy źródeł pierwotnych i metody komparatystycznej.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się z wprowadzenia, w którym uzasadniono wybór tematu badawczego i ustalono istotę stanu wyjątkowego. W czterech kolejnych punktach zwrócona została uwaga na reakcję na COVID-19 tylko tych państwa pojugosłowiańskich (Serbię, Bośnię i Hercegowinę, Macedonię Północną, Kosowo), w których ogłoszono stan wyjątkowy. W rekapitulacji dokonano podsumowania, akcentując konflikty, które wynikły z ogłoszenia stanu wyjątkowego w państwach poddanych analizie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Tylko w czterech spośród siedmiu państw pojugosłowiańskich ogłoszony został stany wyjątkowy. W Serbii, Macedonii Północnej i Kosowie przesunięte zostały wyznaczone kalendarzem wyborczym wybory parlamentarne, w przypadku każdego z tych państw wywołało to ostre spory polityczne, a w Macedonii Północnej wzbudzona na tym tle eskalacja konfliktu spowodowała dymisję rządu.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Omawiana problematyka jest innowacyjna, jak dotąd nie została przedstawiona w politologicznej literaturze przedmiotu. Intrygującym pozostaje pytanie, dlaczego nie wszystkie rządy państw (nie tylko pojugosłowiańskich) w obliczu tak groźnej dla zdrowia i życia ludzkiego pandemii, jaką jest COVID-19, nie zdecydowały się na ogłoszenie stanu wyjątkowego, który nadrzędne akty prawne (konstytucja) zwykły gwarantować. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Stan wyjątkowy ma chronić: bezpieczeństwo obywateli, ustrój państwa, porządek publiczny. W okresie stanu wyjątkowego zmieniają się proporcje między prawami człowieka a uprawnieniami państwa - na korzyść władz państwowych. W obliczy pandemii COVID-19 nie wszystkie rządy państw pojugosłowiańskich ogłosiły stan wyjątkowy. Zrobiły to: Serbia, Bośnia i Hercegowina, Macedonia Północna oraz Kosowo. W przypadku każdego z wymienionych państw ogłoszenie stanu wyjątkowego wiązało się ze sporami politycznymi, dzieląc zarówno gremia polityków, jak i społeczeństwo. Spór toczył się głównie wokół przesunięcia terminu wyborów parlamentarnych. Artykuł powstał przy wykorzystaniu metod badawczych właściwych dla dyscypliny nauki o polityce i administracji: case stady (wąskie ujęcie), analizy źródeł pierwotnych i metody komparatystycznej.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się z wprowadzenia, w którym uzasadniono wybór tematu badawczego i ustalono istotę stanu wyjątkowego. W czterech kolejnych punktach zwrócona została uwaga na reakcję na COVID-19 tylko tych państwa pojugosłowiańskich (Serbię, Bośnię i Hercegowinę, Macedonię Północną, Kosowo), w których ogłoszono stan wyjątkowy. W rekapitulacji dokonano podsumowania, akcentując konflikty, które wynikły z ogłoszenia stanu wyjątkowego w państwach poddanych analizie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Tylko w czterech spośród siedmiu państw pojugosłowiańskich ogłoszony został stany wyjątkowy. W Serbii, Macedonii Północnej i Kosowie przesunięte zostały wyznaczone kalendarzem wyborczym wybory parlamentarne, w przypadku każdego z tych państw wywołało to ostre spory polityczne, a w Macedonii Północnej wzbudzona na tym tle eskalacja konfliktu spowodowała dymisję rządu.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Omawiana problematyka jest innowacyjna, jak dotąd nie została przedstawiona w politologicznej literaturze przedmiotu. Intrygującym pozostaje pytanie, dlaczego nie wszystkie rządy państw (nie tylko pojugosłowiańskich) w obliczu tak groźnej dla zdrowia i życia ludzkiego pandemii, jaką jest COVID-19, nie zdecydowały się na ogłoszenie stanu wyjątkowego, który nadrzędne akty prawne (konstytucja) zwykły gwarantować. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The main research goal of these considerations is to determine in which of the Post Yugoslav countries it was decided to declare a state of emergency during time of deadly COVID-19 pandemic.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The state of emergency is created to protect: the security of citizens, the state system, public order. During the state of emergency, the proportions between human rights and the powers of the state change - in favour of state authorities. In the face of the COVID-19 pandemic, not all Post Yugoslav governments have declared a state of emergency. The following countries did so: Serbia, Bosnia and Herzegovina, Northern Macedonia and Kosovo. In each of these countries, the declaration of a state of emergency was associated with political disputes.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of an introduction in which the choice of the research topic was justified and the essence of the state of emergency was established. In the next four points, attention was drawn to the response to COVID-19 only to those Yugoslavian states (Serbia, Bosnia and Herzegovina, Northern Macedonia, Kosovo) in which a state of emergency was declared.
RESEARCH RESULTS: Only in four out of seven Yugoslavian states the state of emergency was declared. In case of Serbia, Northern Macedonia and Kosovo, scheduled parliamentary election was postponed, for each of the countries it caused sharp political disputes, and in the case of Northern Macedonia the escalation of the conflict caused the resignation of the government.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The issues discussed are innovative, so far not discussed in the political literature. The question that remains intriguing is why not all governments in case of such a dangerous pandemic for human health and life as COVID-19 have not decided to declare a state of emergency. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The state of emergency is created to protect: the security of citizens, the state system, public order. During the state of emergency, the proportions between human rights and the powers of the state change - in favour of state authorities. In the face of the COVID-19 pandemic, not all Post Yugoslav governments have declared a state of emergency. The following countries did so: Serbia, Bosnia and Herzegovina, Northern Macedonia and Kosovo. In each of these countries, the declaration of a state of emergency was associated with political disputes.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of an introduction in which the choice of the research topic was justified and the essence of the state of emergency was established. In the next four points, attention was drawn to the response to COVID-19 only to those Yugoslavian states (Serbia, Bosnia and Herzegovina, Northern Macedonia, Kosovo) in which a state of emergency was declared.
RESEARCH RESULTS: Only in four out of seven Yugoslavian states the state of emergency was declared. In case of Serbia, Northern Macedonia and Kosovo, scheduled parliamentary election was postponed, for each of the countries it caused sharp political disputes, and in the case of Northern Macedonia the escalation of the conflict caused the resignation of the government.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The issues discussed are innovative, so far not discussed in the political literature. The question that remains intriguing is why not all governments in case of such a dangerous pandemic for human health and life as COVID-19 have not decided to declare a state of emergency. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
59--82
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Bibliografia
- Brown, J. (2018). Grypa. Sto lat walki. Tłum. J. Gilewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Bujwid-Kurek, E. (2010) Dystryk Brczko Bośni i Hercegowiny jako gwarant pokoju i bezpieczeństwa na Bałkanach Zachodnich. W: K. Budzowski (red.), Europejska polityka bezpieczeństwa i integracji (211-223). Kraków: Wydawnictwo Akademii Frycza Modrzewskiego.
- Bujwid-Kurek, E. (2012). Serbia w nowej przestrzeni ustrojowej. Dzieje, ustrój, konstytucja. Kraków: Księgarnia Akademicka.
- Bujwid-Kurek, E. (2012). Stany nadzwyczajne w zapisach konstytucji wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej [w:] W. Bernacki i A. Walaszek (red.), Amerykomania. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Andrzejowi Mani, t. 2 (111-127). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Cartwright, F.F., Biddiss, M. (2002). Niewidoczny wróg. Zarazy i historia. Przekł. M. Wyrwas-Wiśniewska. Warszawa: Wydawnictwo Wołoszański.
- Kiple, K.F. (2002) (red.). Wielkie epidemie w dziejach ludzkości. Przekł. Z. Sidorkiewicz. Poznań: Oficyna Wydawnicza Atena.
- Konstytucja Bośni i Hercegowiny, art. II 2. Standardy międzynarodowe. (2015). W: Sz. Sochacki, Bośnia i Hercegowina 1995-2012 (330). Studium politologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Konstytucja Republiki Kosowa. (2010). Wstęp i tłum. K. Nowak. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
- Leksykon prawniczy. (1997). U. Kalina- Prasznic (red.). Wrocław: Atla2.
- Leszczyński, T.Z. (2011). Konstytucyjne podstawy stanów nadzwyczajnych w państwach bałkańskich i w Turcji. Kraków Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. - Oficyna Wydawnicza AFM.
- Mała encyklopedia wiedzy politycznej. (2001). M. Chmaj, W. Sokół (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Skrzydło, W. (2002). Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz. Kraków:Zakamycze.
- Wojnicki, J. (2009). System konstytucyjny Macedonii. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
- Ustav Republike Kosovo (sa amandmanima I-XXIV) član 131 [on line:] http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2017/05/Kosowo_serb_010117.pdf (dostęp:04.07.2020).
- https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2020/05/05/covid-19-council-greenlights-3-billion-assistance-package-to-support-neighbouring-countries/(dostęp: 04.07.2020).
- https://ies.lublin.pl/komentarze/macedonia-polnocna-przesuniecie-terminu-wyborow-w-cieniu-koronawirusa-141-44-2020 (dostęp: 03.07.2020).
- Vlada Kosova proglasila vanredno stanje u javnom zdravstvu zbog korona virusa [on line:] https://www.aa.com.tr/ba/balkan/vlada-kosova-proglasila-vanredno-stanje-u-javnom-zdravstvu-zbog-korona-virusa/1767190 (dostęp: 04.07.2020).
- Kosowo: Rząd odwołany w związki z pandemią koronawirusa [on line:] https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/kosowo-serbia-balkany-nato-unia-europejska-hoti-kryzys-celny-wojna-na-balkanach/(dostęp: 04.07.2020).
- Macedonia Północna: stan wyjątkowy w dwóch miejscowościach z powodu koronawirusa [online:] https://forsal.pl/artykuly/1459959,macedonia-pln-stan-wyjatkowy-w-dwoch-miejscowosciach-z-powodu-koronawirusa.html (dostęp: 03.07.2020).
- Ustav Republike Srpske, član 68 (Amandmana XXXII) glasnik Republike Serpske broj 21/92 [on line:] https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/62457/119643/F-532269236/BIH62457 Srb.pdf
- BiH: Republika Serbska ogłasza stan wyjątkowy w związku z koronawirusem [on line:] https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/bih-republika-serbska-oglasza-stan-wyjatkowy-w-zwiazku-z-koronawirusem,383028.html (dostęp: 02.07.2020).
- BiH: Federacja Muzułmańsko-Chorwacka ogłosił stan katastrofy [on line:] https://forsal.pl/artykuly/1460764,bih-federacja-muzulmansko-chorwacka-oglosila-stan-katastrofy-w-zwiazku-z-koronawirusem.html (dostęp: 02.07.2020).
- https://www.klix.ba/vijesti/bih/bosna-i-hercegovina-zbog-koronavirusa-proglasila-vanredno-stanje/200317021 (dostęp: 02.07.2020).
- U Srbiji je jutros završen poslednij policijski čas: poštujte mere koje su i dalje na snazi [on line:] https://www.telegraf.rs/vesti/srbija/3186771-u-srbiji-je-jutros-zavrsen-poslednji-policijski-cas-pos (dostęp: 01.07.2020).
- Historyczne spory staną na drodze Macedonii Płn. do UE? [on line:] https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna-ue/news/unia-europejska-bulgaria-macedonia-polnocna-rozmowy-akcesyjne-koronawirus-kryzys/ (dostęp: 03.07.2020).
- Ustav Republike Srpske, član 68 (Amandmana XXXII) glasnik Republike Serpske broj 21/92 [on line:] https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/62457/119643/F-532269236/BIH62457 Srb.pdf (dostęp: 03.07.2020).
- Serbia wprowadza stan wyjątkowy w związku z pandemią [on line:] https://www.defence24.pl/serbia-wprowadza-stan-wyjatkowy-w-zwiazku-z-epidemia-koronawirusa (dostęp: 01.07.2020).
- Wybory prezydenckie 2020. Na świecie przenosi się wybory, ale nie wszędzie [on line:] https://wiadomosci.onet.pl/swiat/wybory-prezydenckie-2020-na-swiecie-przenosi-sie-wybory-ale-nie-wszedzie/66w5cgw (dostęp: 03.07.2020).
- Izbori u Srbiji 2020, Kosovo, korona i UE: šta sve čeka novu Vladu i parlament [on line:] https://www.bbc.com/serbian/lat/srbija-53095067 (dostęp: 04.07.2020).
- Protest sa zahtevom odlaganja izbora, kolona demonstranata ispred RTS [on line:] http://rs.n1info.com/Vesti/a597737/Protest-protiv-vlasti-na-Trgu-Republike.html (dostęp: 01.07.2020).
- Akcija "Bukom protiv diktature" i 13. Veče zaredom u više gradova u Srbije [on line:] http://rs.n1info.com/Vesti/a597535/Akcija-Bukom-protiv-diktature-i-13.-vece-zaredom-u-vise-gradova-u-Srbiji.html (dostęp: 01.07.2020).
- Brnabić, A. S izborima nema licitirnja, moramo da vratimo mandate građanima [on line:] http://rs.n1info.com/Izbori-2020/a596755/Brnabic-S-izborima-nema-licitiranja-moramo-da-vratimo-mandate-gradjanima.html (dostęp: 02.07.2020).
- Prezydent Serbii zapowiada odwołanie stanu wyjątkowego [on line:] https://www.tvp.info/47863787/prezydent-serbii-zapowiada-odwolanie-stanu-wyjatkowego (dostęp: 01.07.2020).
- Što po Ustavu Srbije podrozumeva uvođenje vanrednog stanja? [on line:] https://www.danas.rs/drustvo/sta-po-ustavu-srbije-podrazumeva-uvodjenje-vanrednog-stanja/ (dostęp: 04.07.2020).
- Korona virus i vanredno stanje u Srbiji: Šta to znači i koje mere su uvedene [on line:] https://www.bbc.com/serbian/lat/srbija-51905122 (dostęp: 02.07.2020).
- Koronawirus: Które kraje wprowadziły stan wyjątkowy w Europie? [on line:] https://www.euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/koronawirus-ktore-kraje-wprowadzily-stan-wyjatkowy/ (dostęp: 01.07.2020).
- Chan, M. World Now at the Start of 2009 Influenza Pandemic. World Health Organization [on line:] http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_pandemic_phase6_20090611/en/ (dostęp: 11.06.2020).
- World Health Organization, Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV). Summary of Current Situation, Literature Upade and Risk Assessment, 7 lipca 2015 [on line:] http://apps.who.int.iris.bitstream/10665/179184/WHO_MERS_RA_15.1_eng.pdf (dostęp: 10.06.2020).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
DOI
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171621876
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.