Ochrona ubezpieczeniowa wzajemnych roszczeń ubezpieczonych w umowie ubezpieczenia OC

• Autorzy: Władysław Wojciech Mogilski , Małgorzata Serwach

Warianty tytułu

Insurance coverage for mutual claims of the persons insured in the contract of third party insurance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest analiza prawna sytuacji, gdy w ramach jednej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) ochroną ubezpieczeniową jest objęty nie tylko ubezpieczający, ale i inne podmioty (ubezpieczeni). Taka sytuacja rodzi problem ochrony ubezpieczeniowej tych podmiotów za szkody wyrządzone sobie nawzajem oraz szkody wyrządzone w relacji: ubezpieczający - ubezpieczeni. Zagadnienie to dodatkowo komplikuje ujęcie pozycji poszkodowanego w ubezpieczeniu OC, który według art. 822 §1 k.c. jest "osobą trzecią", co na pierwszy rzut oka wyklucza ochronę roszczeń między ubezpieczonymi w jednej umowie ubezpieczenia OC. W praktyce dla objęcia ochroną ubezpieczeniową roszczeń wzajemnych stosowane są klauzule będące polskimi odpowiednikami "cross liability clause". Klauzule te mają zapewnić ubezpieczonym taką ochronę, "jakby dla każdego z nich była wystawiona oddzielna polisa" (fragment jednej z klauzul). Poruszana problematyka jest złożona, ale staramy się przedstawić ją w możliwie przystępnej formie, stąd liczne zestawienia i diagramy. Zależy nam, aby tekst miał walory poznawcze i dydaktyczne.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the article is the analysis of the legal situation when under one third party liability insurance policy the insurance coverage is provided not only for the policyholder, but also for other entities (insured persons). This situation poses a problem for the cover of these entities for damage caused to one another and damage in the relation: policy holder - insured persons. The issue is further complicated by the Civil Code's recognition of the victim in the third party liability insurance, who, according to Article 822 §1, is a "third party", which, at first glance, rules out protection of claims between the insureds in one third party liability insurance contract. In practice, clauses which are Polish equivalents of the "cross liability clause" are used to provide insurance coverage for counterclaims. These clauses are designed to provide the insureds with such protection, "as if a separate policy has been issued for each of them" (fragment of one of the clauses). The addressed issue is complex, but we are trying to present it in an as comprehensible form as possible, hence the numerous breakdowns and diagrams. It is important for us to ensure that the text has both cognitive and educational value.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Roszczenia odszkodowawcze; Ochrona ubezpieczeniowa; Ubezpieczenia

EN

Claims for compensation; Insurance protection; Insurances

• Czasopismo: Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4
• Strony: 45--61

Twórcy

autor

Władysław Wojciech Mogilski

• Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Głuchowski Siemiątkowski Zwara i Partnerzy (Warszawa, Sopot)

autor

Małgorzata Serwach

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi; Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego, tom I. Część ogólna, Ossolineum 1974.
• Jaworski M., Polisy dla właścicieli lokali, "Gazeta Prawna" z 20.02.2008 r.
• Kowalewski E., Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Funkcje i przemiany, Toruń 1981.
• Kowalewski E., Wprowadzenie do teorii interesu ubezpieczeniowego, [w:] Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej, t. II, red. A. Wąsiewicz, Bydgoszcz 1997.
• Kowalewski E., Fuchs D., Mogilski W., Serwach M., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, wyd. III, Branta 2006.
• Krajewski M., Ubezpieczenie na rzecz osoby trzeciej, [w:] Umowa ubezpieczenia. Aktualne problemy prawne, red. A. Koch, Bydgoszcz-Poznań 2005.
• Krajewski M., Relacje sprawcy i poszkodowanego a ubezpieczenie OC (osoba trzecia w ubezpieczeniu OC), cz. I i II "Przegląd Prawa Handlowego" 2006, nr 10 i 11.
• Krajewski M., Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej według kodeksu cywilnego, Warszawa 2011.
• Mogilski W., Umowa ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej, [w:] Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej, red. A. Wąsiewicz, t. I, Bydgoszcz 1994.
• Mogilski W., Ubezpieczenia grupowe w kontekście regulacji prawnej, [w:] Ubezpieczenia grupowe na życie a prawo zamówień publicznych, red. E. Kowalewski, Toruń 2010.
• Orlicki M. [w:] System Prawa Prywatnego, Prawo zobowiązań - część szczególna, t. VIII, red. Z. Radwański, Warszawa 2004.
• Orlicki M., Umowa ubezpieczenia, Warszawa 2002.
• Orlicki M., Projektowane zmiany w regulacji materialnoprawnej umowy ubezpieczenia, [w:] Umowa ubezpieczenia. Aktualne problemy prawne, red. A. Koch, Bydgoszcz-Poznań 2005.
• Pokorzyński L., Prawa osób trzecich wobec ubezpieczyciela, "Studia Ubezpieczeniowe" t. I, Warszawa-Poznań 1973.
• Pokrzywniak J., [w:] M. Orlicki, J. Pokrzywniak, A. Raczyński, Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Bydgoszcz-Poznań 2007.
• Raczyński A., Przedmiot ubezpieczenia OC, [w:] Umowa ubezpieczenia. Aktualne problemy prawne, red. A. Koch, Bydgoszcz-Poznań 2005.
• Raczyński A., Sytuacja prawna poszkodowanego w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej, C.H.Beck, Warszawa 2010.
• Reps S., Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone przez posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym osobom bliskim, "Prawo Asekuracyjne" 2004, nr 3.
• Radwański Z., Teoria umów, PWN Warszawa 1977.
• Serwach M., Podmiotowy, przedmiotowy i czasowy zakres ochrony ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach OC rolników, "Prawo Asekuracyjne" 2005, nr 2.
• Serwach M., [w:] Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz, red. Z. Brodecki i M. Serwach, Zakamycze 2005.
• Serwach M., [w:] Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Tom II, wyd. 2, Warszawa 2010.
• Szpunar A., Glosa do orzeczenia SN z 30.1.-5.2.1963 r. IIICR 111/62, OSPiKA 1964, nr 3.
• Szymański Z., Prawo ubezpieczeniowe, Łódź 1978.
• Wąsiewicz A., Umowa ubezpieczenia i jej charakter prawny, [w:] Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej, tom I, red. A. Wąsiewicz, Bydgoszcz 1994.
• Wąsiewicz A., Nowakowski Z.K., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Warszawa-Poznań 1980.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30.01.-5.02.1963 r. III CR 111/62, OSPiKA 1964, nr 3.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.11.1996 r. CZP 118/96, OSN 1997, nr 3, poz. 26.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002 r., II CKN 353/99.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.09.2003 r. II CKN, LEX nr 198425.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 17.10.2003 r., IV CK 116/02, nie publ.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.01.2006 r. III CZP 81/05, LEX nr 175461.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.02.2006 r. III CZP 5/06.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7.02.2008 r. III CZP 146/06, PA 2008, nr 3, s. 81.