Some Remarks on the Criminal Liability of Slaves Based on Lex Iulia de adulteriis coercendis

• Autorzy: Konrad Cimachowicz

Warianty tytułu

Kilka uwag o odpowiedzialności karnej niewolników na gruncie Lex Iulia de adulteriis coercendis

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The purpose of this article is to attempt to answer the question whether a slave or female slave were criminally responsible for adultery. The Lex Iulia de adulteriis coercendis promulgated in 18 B.C., belonged to the so-called Augustan marriage legislation, introduced the term adulterium understood as a crime of public law. This law was very widely commented on by Roman jurists. However, the opposite views on the criminal liability of slaves under this statute are noticed in accessible legal sources. In the literature devoted to the Julian Act, this issue has not been sufficiently analyzed. (original abstract)

Celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy niewolnik lub niewolnica ponosili odpowiedzialność karną za adulterium. Uchwalona w 18 r. p.n.e. ustawa Lex Iulia de adulteriis coercendis, należąca do tzw. ustawodawstwa małżeńskiego Augusta, wprowadziła pojęcie adulterium pojmowane jako przestępstwo prawa publicznego. Ustawa ta była bardzo szeroko komentowana przez jurystów rzymskich. Jednakże w dostępnych źródłach prawniczych zauważa się rozbieżne poglądy dotyczące odpowiedzialności karnej niewolników na gruncie tej ustawy. W literaturze poświęconej ustawie julijskiej zagadnienie to nie zostało dostatecznie przeanalizowane. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Criminal liability; Roman law; Marriage; Abuse

PL

Odpowiedzialność karna; Prawo rzymskie; Małżeństwo; Przemoc

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 2
• Strony: 111--124

Twórcy

autor

Konrad Cimachowicz

• University of Lodz, Poland

Bibliografia

• Amielańczyk K., Crimina legitima w rzymskim prawie publicznym, Lublin 2013.
• Bauman R.A., Crime and Punishment in Ancient Rome, London - New York 2004.
• Chmiel A., Ustrój rzymskich organów jurysdykcyjnych w sprawach karnych, "Studia Prawnoustrojowe" 2011, vol. 12.
• Collatio Legum Mosaicarum et Romanarum is given after the English edition: Mosaicarum et Romanarum Legum Collatio, transl. M. Hyamson, Oxford 1913.
• Jońca M., Parricidium w prawie rzymskim, Lublin 2008.
• Kowalski H., Omnia sunt alia non crimina, sed maledicta - oskarżenia o nieobyczajność w rzymskich procesach karnych pierwszej połowy I wieku p.n.e. (na podstawie mów Cycerona), [in:] Contra leges et bonos mores. Przestępstwa obyczajowe w starożytnej Grecji i Rzymie, eds. H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 2005.
• Langlands R., Sexual Morality in Ancient Rome, New York 2006.
• Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
• Loska E., Kilka uwag na temat zeznań niewolników w procesie karnym, "Zeszyty Naukowe KUL" 2017, no. 3.
• McGinn T.A.J., Concubinage and the Lex Iulia on Adultery, "Transactions of the American Philological Association" 1991, vol. 121, DOI: https://doi.org/10.2307/284457.
• McGinn T.A.J., Prostitution, Sexuality and the Law in Ancient Rome, New York 1998.
• Mommsen Th., Römisches Strafrecht, Leipzig 1899.
• Rizzelli G., Stuprum e adulterium nella cultura augustea e la lex Iulia de adulteriis (Pap. 1 adult. D. 48.5.6.1 e Mod. 9 diff. D.50.16.101 pr.), "Bullettino dell'istituto di Diritto Romano" 1987, no. 90.
• Robinson O.F., The Criminal Law of Ancient Rome, Baltimore 1995.
• Stolarek D., Adultera w świetle Lex Iulia de adulteriis coercendis, Lublin 2012.
• Stolarek D., Quasi adultera. Rozważania na gruncie Lex Iulia de Adulteriis Coercendis, "Roczniki Nauk Prawnych" 2010, vol. 20(2).
• Stolarek D., Ustawa julijska o karaniu za cudzołóstwa 5 tytuł 48 księgi Digestów. Tekst, tłumaczenie, komentarz, "Zeszyty Prawnicze" 2012, no. 12.1, DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2012.12.1.12.
• Stolarski K., Prawnokarne regulacje dotyczące niewolników w Lex Iulia de adulteriis coercendis z 18 roku p.n.e., [in:] Culpa et poena. Z dziejów prawa karnego, ed. M. Mikuła, Kraków 2009.
• Suetonius, Lives of the Caesars, transl. J.C. Rolfe, vol. 2, Cambridge 1914.
• Tacitus, Annals. Books 13-16, transl. J. Jackson, Cambridge 1937.
• Tarwacka A., Rozwód Nerona i Oktawii, czyli nowa Lukrecja, "Zeszyty Prawnicze UKSW" 2009, no. 9.1.
• The Digest of Justinian, transl. A. Watson, Philadelphia 1985.
• Zabłocka M., Początki przedawnienia ścigania przestępstw w rzymskim prawie karnym, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego" 2018, no. 101, DOI: https://doi.org/10.15584/znurprawo.2018.22.13.
• Zabłocka M., Zmiany w ustawach małżeńskich Augusta za panowania dynastii julijsko-klaudyjskiej, "Prawo Kanoniczne" 1987, no. 1-2, DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1987.30.1-2.10.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.2.111-124