Thoughts on the Notion of Justice

• Autorzy: Wojciech Dziedziak

Warianty tytułu

Rozważania dotyczące pojmowania sprawiedliwości

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article has addressed the problem of understanding justice. The traditional formula "to render to everyone his own" (suum cuique tribuere) was taken as the point of departure. The discussion leads to the conclusion that natural justice applies to every person, and that every person is entitled to natural, innate, fundamental human rights. The traditional formula with regard to law should be understood as a principle-norm, a principle of law that imposes an obligation to render to everyone what is due. It is the duty of authorities (which manage the social life) to implement this obligation. The innate natural rights enshrined and safeguarded in positive law will be combined with the statutory, precise, strengthened norms of this law, and thus enhanced (since it is a natural obligation, a moral and legal obligation, of the human being not to violate these natural rights) with the prohibition of violating them by others. (original abstract)

W artykule podjęto zagadnienie pojmowania sprawiedliwości. Jako punkt wyjścia przyjęto tradycyjną formułę "oddać każdemu to, co mu się należy" (suum cuique tribuere). Rozważania prowadzą do stwierdzenia, że sprawiedliwość naturalna dotyczy każdego człowieka, należne są mu naturalne, przyrodzone uprawnienia, podstawowe prawa człowieka. Tradycyjna formuła w odniesieniu do prawa powinna być rozumiana jako zasada-norma, zasada prawa, która nakłada/narzuca obowiązek oddania każdemu tego, co mu się należy. Jego realizacja jest obowiązkiem władzy (zawiadujących życiem społecznym). Przyrodzone naturalne uprawnienia wpisane i zabezpieczone w prawie pozytywnym (stanowionym) będą łączyły się z prawnopozytywnym, sprecyzowanym, umocnionym normami tego prawa i tym samym wzmocnionym (gdyż niezmiennie nienaruszanie tych naturalnych uprawnień jest obowiązkiem moralno-prawnym człowieka) zakazem ich naruszania przez drugich, przez innych. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Justice; Human rights; Law

PL

Sprawiedliwość; Prawa człowieka; Prawo

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2021
• Numer: Vol. 30, nr 2
• Strony: 139--148

Twórcy

autor

Wojciech Dziedziak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Ajdukiewicz K., O sprawiedliwości, [in:] Język i poznanie, vol. 1, Warszawa 1985.
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, transl. D. Gromska, Warszawa 2008.
• Brighouse H., Justice, Cambridge 2004.
• Dworkin R., Taking Rights Seriously, London - New York 1977.
• Dziedziak W., O prawie słusznym (perspektywa systemu prawa stanowionego), Lublin 2015.
• Ingarden R., Wykłady z etyki, Warszawa 1989.
• Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 2009.
• Krąpiec M.A., Człowiek jako osoba, Lublin 2009.
• Lyons D., Etyka i rządy prawa, transl. P. Maciejko, Warszawa 2000.
• Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa 1985.
• Perelman Ch., O sprawiedliwości, transl. W. Bieńkowska, Warszawa 1959.
• Picker E., Godność człowieka a życie ludzkie. Rozbrat dwóch fundamentalnych wartości jako wyraz narastającej relatywizacji człowieka, transl. J. Merecki, Warszawa 2007.
• Piechowiak M., Do Platona po naukę o prawach człowieka, [in:] Księga jubileuszowa profesora Tadeusza Jasudowicza, eds. J. Białocerkiewicz, M. Balcerzak, A. Czeczko-Durlak, Toruń 2004.
• Platon, Państwo, transl. W. Witwicki, Kęty 2009.
• Radbruch G., Filozofia prawa, transl. E. Nowak, Warszawa 2009.
• Radbruch G., Legal Philosophy, transl. K. Wilk, [in:] The Legal Philosophies of Lask, Radbruch, and Dabin, Cambridge 1950.
• Rawls J., A Theory of Justice, Harvard 1971.
• Sadurski W., Teoria sprawiedliwości. Podstawowe zagadnienia, Warszawa 1988.
• Tokarczyk R.A., Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, "Państwo i Prawo" 1997, no. 6.
• Waśkiewicz H., Prawo naturalne - prawo czy norma moralna, "Roczniki Filozoficzne" 1970, vol. 18(2).
• Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
• Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Warszawa 1996.
• Ziembiński Z., Zarys zagadnień etyki, Poznań-Toruń 1994.
• John Paul II, Evangelium vitae, 74, www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html [access: 18.11.2020].
• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483 as amended).
• Convention on the Rights of the Child, adopted by the United Nations General Assembly on 20 November 1989 (UNTS vol. 1577, p. 3).
• International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, opened for signature in New York on 19 December 1966 (UNTS vol. 993, p. 3).
• Universal Declaration of Human Rights adopted in Paris on 10 December 1948 by the General Assembly of the United Nations.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 2 October 2006, SK 34/06.
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 12 January 2010, SK 2/09.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2021.30.2.139-148