Prywatyzacja w transporcie własnym

• Autorzy: Wojciech Bąkowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych prowadzona polityka transportowa w zakresie transportu samochodowego skierowana była na powoływanie i preferowanie dużych wyspecjalizowanych przedsiębiorstw transportu samochodowego. Podejmowane były uchwały rządowe mające na celu koncentrację taboru samochodowego. Nakazami przymuszano jednostki organizacyjne posiadające nieliczny tabor do jego przekazywania "wiodącym" przewoźnikom publicznym i branżowym. Koncentrację traktowano jako kategorię, która poprzez wielkość skali produkcji transportowej wpłynie na obniżkę kosztów przewozów, lepsze wykorzystanie przebiegu, doprowadzi do wyższej jakości usług przewozowych. Transport własny - gospodarczy (niezarobkowy) nazywany był nawet dezorganizowanym. Pomimo tych wysiłków politycznych i administracyjnych nie wystąpiła koncentracja taboru, a wręcz przeciwnie - dominującą rolę w gałęzi samochodowej odgrywał transport własny. Posiadał on 70% stanu inwentarzowego całego ciężarowego taboru w kraju. W autobusach transport własny posiadał 50% potencjału przewozowego kraju. Drugą połowę posiadał PKS i WPK-MZK. Zjawisko dekoncentracji taboru następowało w wyniku istnienia dużej nierównowagi w podaży dóbr rzeczowych zasilających gospodarkę narodową i gospodarstwa indywidualne. Poszczególne podmioty gospodarcze miały istotne trudności w pozyskaniu surowców i półfabrykatów, a nawet gotowych wyrobów do prowadzenia działalności gospodarczej. Z podobnymi trudnościami borykał się handel. Produkcja i handel nie miały trudności ze zbytem (rozdzielnictwo), natomiast występowały one w zaopatrzeniu oraz w pozyskaniu siły roboczej. Skutki niedoborów łagodził transport własny. Traktowany był jako "przedłużone ramię" w gospodarce magazynowej. Nie producent-sprzedawca troszczył się o dostawę dóbr do odbiorcy, jak to czyni się obecnie, a odwrotnie, odbiorca musiał zabiegać o pozyskanie potrzebnego mu dobra. Posiadanie własnego taboru autobusowego i ciężarowego zmniejszało zawodność pozyskania dóbr rzeczowych i siły roboczej. Producenci i handel czynili starania, aby pozyskać jak największą dopuszczalną ilość taboru ciężarowego i autobusowego. Przed transportem własnym stawiano cel zwiększenia niezawodności działania systemu zasilania, a nie ekonomizacji działalności przewozowej. Dlatego transport własny był podawany jako przykład niegospodarnego działania przewozowego w odniesieniu do przewoźników zarobkowych ("wiodących"). (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Transport drogowy; Transport samochodowy; Prywatyzacja transportu; Restrukturyzacja przedsiębiorstw; Restrukturyzacja transportu

EN

Road transport; Motor transport; Privatization of transport; Restructuring of enterprises; Transport restructuring

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 1993
• Tom: Prywatyzacja w transporcie samochodowym : materiały konferencyjne
• Strony: 43--49

Twórcy

autor

Wojciech Bąkowski

• Uniwersytet Szczeciński