Humanistyka zaangażowana, humanistyka wyalienowana - potencjał polityczny uniwersytetu, humanistyki, nauk społecznych

• Autorzy: Ewa Bielska

Warianty tytułu

The Humanities' Involvement, the Humanities' Alienation - Political Potential of University, the Humanities, and Social Sciences

Engagierte Humanwissenschaft, entfremdete Humanwissenschaft - politische Leistungsmöglichkeit der Universität, der Humanwissenschaft u. der Sozialwissenschaften

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Z uwagi na przedmiot dyskursów naukowych podejmowanych w ramach nauk społecznych i humanistycznych można przyjąć, że aktywność i zaangażowanie w proces zmiany stanowią jedną z centralnych ich kategorii. Zaangażowanie może być analizowane jako wyrażające się zarówno w prowadzonej aktywności naukowej (w badaniach, dyskursach toczonych podczas debat naukowych, konferencji, w wyborze zagadnień podejmowanych w publikacjach naukowych), jak i w aktywności społecznej naukowców, a więc ludzi profesjonalnie związanych z uniwersytetami oraz instytutami badawczymi. Prospołeczna zaangażowana aktywność obejmuje także inicjatywy emancypacyjne i również one stanowić mogą przedmiot działań związanych z dyscyplinami społecznymi i humanistycznymi intelektualistów, czasem w partnerskiej współpracy ze studentami lub z przedstawicielami opresjonowanych grup (warto tu przywołać na przykład działania oporowe podejmowane przez studentów i związanych ze środowiskami uniwersyteckimi zaangażowanych intelektualistów w Paryżu w 1968 roku, aktywność intelektualistów we współpracy z robotnikami w ramach ruchu Solidarności w Polsce). Przedmiotem analiz prezentowanych w niniejszym tekście jest humanistyka jako system wiedzy, jak również źródło inspiracji i motywacji dla zaangażowanej aktywności podmiotów z humanistyką związanych, a także przedstawienie potencjalnych przyczyn oraz ekspresji alienacji społeczno- politycznej przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych.(fragment tekstu)

EN

Analysis presented in the paper are related to the problems of social siences' and humanities's engagement and alienation in the postmodern, postindustrial and neoliberał society. Humanities and social sciences are presented in the context of university, in which are developed by the realization and publication of social research, by undertaking scientific discussions, polemics, scientific disputes, by reproduction of knowledge enrooted in the social sciences and humanities perspective as well as by shaping the habitus and imagination specific for humanities. There could be assumed, that contemporary systemic localization of university creates risk of its alienation, the risk factors are: commercialization of the scientific research and it's results, sciences' bureaucratization, becaming university education popular among the massess. Putting on the classical role and functions of university neoliberal matrices may create risk of diminishing its critical and emancipating potential. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauki społeczne; Nauki humanistyczne; Szkolnictwo wyższe; Uniwersytet

EN

Social sciences; Humanistic sciences; Higher education; University

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2017
• Tom: 1(48)
• Strony: 83--94

Twórcy

autor

Ewa Bielska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bauman Z.: Nowoczesność i zagłada. Przeł. T. Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
• Bauman Z.: Prawodawcy i tłumacze. Przeł. A. Ceynowa, J Giebułtowski. Red. nauk. i przekł. M. Kempny. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1998.
• Chomsky N.: O naturze i języku. Poznań: Axis, 2005.
• Giroux H.A.: The University in Chains. Confronting the Military-Industrial-Academic Complex. Boulder: Paradigm Publishers, 2007.
• Gray M., Webb S.A.: Krytyczna praca socjalna. W: Praca socjalna. Teorie i metody. Podręcznik akademicki. Red. M. Gray, S.A. Webb. Red. nauk. J. Szmagalski. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Harvie D.: Alienation, Class and Enclosure in UK Universities. "Capital and Class" 2000, no. 2 (24).
• Kwiek M.: Uniwersytet w dobie przemian. Instytucje i kadra akademicka w warunkach rosnącej konkurencji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015.
• Lyotard J. -F.: Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy. Tłum. M. Kowalska, J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Alatheia, 1997.
• Marcuse H.: An Essay on Liberation. Boston: Beacon Press, 2008.
• Melosik Z.: Teoria i wiedza we współczesnych naukach społecznych - walka dyskursów. W: O racjonalności w nauce i w życiu społecznym. Red. Z. Drozdowicz, Z. Melosik, S. Sztajer. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2009.
• Mokrzycki E.: Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2007.
• Nowak A.W.: Neoliberalna akademia. Szkolnictwo wyższe a wytwarzanie i legitymizowanie podziałów klasowych w Polsce po 1989 roku. W: Podziały klasowe i nierówności społeczne. Refleksje socjologiczne po dwóch dekadach realnego kapitalizmu w Polsce. Red. P. Żuk. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.
• Ossowska M.: Wzór demokraty. Cnoty i wartości. Lublin: Daimonion, 1992.
• Radziewicz-Winnicki i A.: Modernizacja niedostrzeganych obszarów rodzimej edukacji. Katowice: Śląsk, 1995.
• Radziewicz-Winnicki A.: Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
• Rorty R.: Edukacja i wyzwania ponowoczesności. W: Alternatywy myślenia o/dla edukacji. Wybór tekstów pod red. Z. Kwiecińskiego. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2000.
• Schaff A.: Alienacja jako zjawisko społeczne. Warszawa: Wydawnictwo "Książka i Wiedza", 1999.
• Stanton T.K.: New Times Demand New Scholarship. Opportunities and Challenges for Civic Engagement at Research Universities. "Education, Citizenship and Social Justice" 2008, vol. 3, no. 1.
• Szacki J.: Historia myśli socjologicznej. Wyd. nowe. Warszawa: PWN, 2002.
• Żuk P.: Demokracja symulacji, czyli mcdonaldyzacja życia publicznego w III RP. W: Demokracja spektaklu? Kondycja polskiego życia publicznego 15 lat po zmianie systemowej. Red. P. Żuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2004.