Miękkość i zdziczenie - zwrot emocjonalny w nauce i kulturze

• Autorzy: Irena Przybylska

Warianty tytułu

Sanftmut und Verrohung - emotionale Wendung in Wissenschaft und Kultur

Softness and Savagery - an Emotional Turn in Science and Culture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

We współczesnym myśleniu naukowym o emocjach, które ma początek w myśleniu filozoficznym, intensyfikuje się dyskusja o tym, czym są i jakie są emocje i jaka jest ich geneza. Kontestowanie ugruntowanych w nauce paradygmatów emocji ujawnia się w wielowątkowych badaniach nad ich naturą i kulturą. W niniejszym tekście badania te zostaną zebrane i zasygnalizowane w umownych, przenikających się nawzajem kategoriach dotyczących: (1) ontologii emocji, (2) ich kulturowego i społecznego znaczenia, (3) języka i narracji emocjonalnej oraz (4) epistemologicznych i metodologicznych implikacji. Kategorie te będą stanowiły ramę interpretacji deklarowanego zwrotu emocjonalnego. Złożoność problematyki zmusza do uproszczeń, dlatego każdą z tez postawionych w tekście traktuję jako otwartą, niedokończoną. (fragment tekstu)

EN

The net of theories and concepts describing, interpreting or apprising emotion, becomes dense. The purpose of the text is to signal the changes, called emotional turn which is observable both in scientific and everyday discourses. The turn, first of all undermines assumption about the ontology of emotions, preserved in culture texts. In consequence, a new paradigm of softness is set. The boundaries between private and public space are translocatedand the culture is getting (too much) emotional. Explicitly, softness and savagery become the frames of the text. The complexity of the problem allows only for brief and selective presentation of the issue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauki humanistyczne; Nauki społeczne; Przestrzeń publiczna; Inteligencja emocjonalna; Zachowania społeczne

EN

Humanistic sciences; Social sciences; Public space; Emotional intelligence; Social behaviour

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2017
• Tom: 1(48)
• Strony: 125--142

Twórcy

autor

Irena Przybylska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Abu-Lughod L.: Ideologia i polityka uczuć. W: Emocje w kulturze. Red. M. Rajtar, J. Straczuk. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego-Narodowe Centrum Kultury, 2012.
• Bauman Z.: Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
• Csíkszentmihályi M.: Przepływ. Jak poprawić jakość życia. Psychologia optymalnego doświadczenia Tłum. M. Wajda-Kacmajor. Taszów: Moderator, 2005.
• Czykwin E.: Wstyd. Kraków: "Impuls", 2013.
• Damasio A.: Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg. Przeł. M. Karpiński. Wyd. 2. popr. Poznań: Dom Wydawniczy "Rebis", 2011.
• Davidson J., Milliga n Ch.: Embodying Emotion, Sensing Space. Introducing Emotional Geographies. "Social and Cultural Geography" 2004, vol. 5, no. 4.
• Delumeau J.: Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII- XVIII w. Tłum. A. Szy ma nowsk i. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX-Volumen, 1994.
• Descartes R.: Namiętności duszy (1649). Kom. red. W. Szewczu k. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Emocje w kulturze. Red. M. Rajtar, J. Straczuk. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego - Narodowe Centrum Kultury, 2012.
• Emotions and Social Change. Historical and Sociological Perspectives. Eds. D. Lemmings, A. Brooks. New York: Routledge, 2014.
• Gergen K.J.: Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym. Przekł. M. Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
• Giorg i A.: Psychologia jako nauka empiryczna uprawiana z ludzkiej perspektywy. Podejście fenomenologiczne. Przekł. i red. naukowa S. Zabielski. Białystok: Trans Humana, 2002.
• Goffman E.: Człowiek w teatrze życia codziennego. Oprac. i słowem wstępnym poprzedził J. Szacki. Przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2000.
• Gordon S.: Social Structural Effects on Emotions. In: Research Agendas in the Sociology of Emotions. Eds. T.D. Kemper. Albany: State University of New York Press, 1990.
• Hargreaves A.: Mixed Emotions. Teachers' Perceptions of Their Interactions with Students. "Teaching and Teacher Education" 2000, vol. 16.
• Hinton A.L.: Biocultural Approaches to the Emotion. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
• Hochschild A.: Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Tłum. J. Konieczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
• Hume D.: Traktat o naturze ludzkiej (1739). Przekł. C. Znamierowski. T. 1-2. Wyd. 2. przejrzane. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
• Izard C.E.: Motywacyjne, organizacyjne i regulujące funkcje odrębnych emocji. W: Psychologia emocji. Red. M. Lewis, J.M. Haviland-Jones. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, 2005.
• Kubinowski D.: Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia, metodyka, ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.
• Kuszyk-Bytniewska M.: Znaniecki i Husserl o rzeczywistości kulturowej i jej badaniu. Onto -epistemologiczna interpretacja współczynnika humanistycznego. "Studia Metodologiczne" 2013, nr 31.
• LeDoux J.: Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego. Przeł. A. Jankowski. Poznań: "Media Rodzina", 2000.
• Michalski K.: Logika i czas. Próba analizy Husserlowskiej teorii sensu. Warszawa: PIW, 1988.
• Moisi D.: Geopolityka emocji. Jak kultury strachu, upokorzenia, nadziei przeobrażają świat. Tłum. R. Włoch. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Musiał M.: Kolonizacja intymności. Badania socjologiczne Arlie Russell Hochschild w perspektywie krytycznej Jurgena Habermasa. "Lingua ac Communitas" 2012, vol. 22.
• Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Red. P. Ekman, R.J. Davidson. Przekł. B. Wojciszke. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, 1999.
• Pawelec T.: Dzieje i nieświadomość. Założenia teoretyczne i praktyka badawcza psychohistorii. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004.
• Perkins M.: Emotions and Feelings. "Philosophical Review" 1975, no. 66.
• Plamper J. et al.: The History of Emotions. An Interview with William Reddy, Barbara Rosenwein, and Peter Stearns. "History and Theory" 2010, vol. 49, no. 2.
• Psychologia emocji. Red. M. Lewis, J.M. Haviland-Jones. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, 2005.
• Rosaldo M.: Towards an Anthropology of Self and Feeling. In: Culture Theory. Essays on Mind, Self, and Emotion. Eds. R.A. Shweder, R.A. LeVine. Cambridge-New York: Cambridge University Press, 1984.
• Rosenwein B.H.: Worrying about Emotions in History. "The American Historical Review" 2002, vol. 107.
• Sennett R.: Upadek człowieka publicznego. Tłum. H. Jankowska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie "Muza", 2009.
• Socjologia codzienności. Red. P. Sztompka, D. Bogunia-Borowska. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008.
• Spinoza B. de: Etyka. W porządku geometrycznym dowiedziona (1677). Tłum. I. Myślicki. Na nowo oprac. i wstępem opatrzył L. Kołakowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Szekspir W.: Hamlet (1600). Tłum. M. Słomczyński. Kraków: Zielona Sowa, 2000.
• Środa B.: Zasada powszechnego ujawniania. "Tygodnik Powszechny" 2000, nr 12.
• Theorizing Emotions. Sociological Explorations and Applications. Eds. D. Hopkings et al. Frankfurt am Main: Campus Verlag, 2009.
• Trzecia kultura. Red. J. Brockman. Warszawa: CIS, 1996.
• Turner J.H., Stets J.E.: Socjologia emocji. Tłum. M. Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
• Whorf B.L.: Język, myśl i rzeczywistość. Przekł. T. Hołówka. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2002.
• Wierzbicka A.: Emocje. Język i "skrypty kulturowe". W: Język - umysł - kultura. Red. J. Bartmiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
• Wysmułek J.: Przyrodzone, poskramiane czy konstruowane? Dys-kursy o emocjach w badaniach historycznych. http://www.academia.edu/18282684/Przyrodzone_poskramiane_czy_konstruowane_dyskursy_o_emocjach_w_badaniach_historycznych [4.04.2016].
• "Zwroty" badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne. Red. J. Kowalewski, W. Piasek. Olsztyn: Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2010.