Uczestnictwo osób niepełnosprawnych w kulturze

• Autorzy: Anna Nowak

Warianty tytułu

Die Teilnahme der Behinderten an der Kultur

Disabled People's Participation in the Culture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uczestnictwo w kulturze przybiera dwie podstawowe formy: recepcji oraz twórczości. Recepcja jest procesem społecznego odbioru przekazów symbolicznych, polegającym na rozumieniu treści mniej więcej zgodnie z intencjami twórców, którzy te przekazy formułują6. Twórczość można rozumieć jako wytwory artystyczne mające cechy oryginalności w zakresie treści i formy, wnoszące coś nowego do dotychczasowego dorobku kulturowego7. Twórczość jest formą ludzkiego działania, dlatego zakres twórczości wiąże się ze wszystkimi możliwymi rodzajami aktywności człowieka. Kultura w życiu człowieka pełni wiele funkcji, między innymi hedonistyczną, poznawczą, kreacyjną, kompensacyjno-rehabilitacyjną. W życiu osób niepełnosprawnych aktywne uczestnictwo w kulturze jest jednym ze skuteczniejszych sposobów ich społecznego usamodzielnienia. Twórczość osoby niepełnosprawnej można rozpatrywać w wielu aspektach. Czesław Kosakowski8 pisze, iż jednym z nich jest ujmowanie twórczości jako "zespołu stymulatorów społecznych", a w innej jako "zespołu zdolności" (właściwości intelektualnych) bądź zespołu cech osobowościowych. Bifunkcjonalne wykorzystanie twórczości w tych aspektach pozwala, jak zauważa Ewelina Jutrzyna9, zwrócić uwagę na ogromny potencjał terapeutyczny aktu tworzenia. Działalność twórcza wymaga od osoby niepełnosprawnej na początku aktualizacji i wykorzystania całego zasobu swoich doświadczeń, wiedzy, umiejętności, zdolności psychicznych i intelektualnych cech charakteru. Służy to kształtowaniu samodzielności i aktywności społecznej człowieka niepełnosprawnego. (fragment tekstu)

EN

In the paper there are presented chosen aspects of the problem related to the disabled people's participation in culture. An attention is focused at the notion, expressions and kinds of participation, as well as at the different dimensions of the disabled people's participation in the culture. There is exposed a value of culture and it's meaning in the disabled people's life. There are indicated examples of the cultural initiatives in which disabled people participate. There are also presented the perspectives of disabled women's participation in culture (basing at their perception of the problem), as well as the problems of the barriers blocking disabled people's access to the culture and cultural institutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uczestnictwo w kulturze; Osoby niepełnosprawne

EN

Participation in culture; Disabled people

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2015
• Tom: 1(44)
• Strony: 91--102

Twórcy

autor

Anna Nowak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Dostęp do kultury dla niepełnosprawnych jest nadal utrudniony. http://megamocni.pl/czytelnia/dostep_do_kultury_dla_niepelnosprawnych_jest_nadal_utrudniony.html [15.01.2014] [dostęp: 21.06.2014].
• Dykcik W.: Aktywność w kulturze i sztuce podstawą edukacji i twórczego życia osób niepełnosprawnych. W: Sztuka w życiu i edukacji osób niepełnosprawnych. Wybrane zagadnienia. Red. E. Jutrzyna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2003.
• Gębura R.: Wykluczeni z kultury. 30.09.2010. Źródło: Wiadomosci.ngo.pl. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/73642 [dostęp: 21.06.2014].
• Jutrzyna E.: Uczestnictwo w kulturze osób niewidomych. W: Muzyka w życiu osób niepełnosprawnych. Red. Z. Konaszkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. F. Chopina, 2004.
• Jutrzyna E.: Uczestnictwo w kulturze szansą społecznego usamodzielnienia się osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: Sfery życia osób z niepełnosprawnością intelektualną. Red. Z. Janiszewska-Nieścioruk. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2005.
• Jutrzyna E.: Wykorzystanie dramatyzacji muzycznej w edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną. Red. Z. Janiszewska-Nieścioruk. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2004.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Dz.U. 2012, poz. 1169.
• Kosakowski C.: Wielowymiarowy charakter twórczości osób niepełnosprawnych. W: Sztuka w życiu i edukacji osób niepełnosprawnych. Red. E. Jutrzyna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2003.
• Krasoń K., Mazepa-Domagała B.: O dramie, teatrze, kreacji i graniu ról. W: Wyrazić i odnaleźć siebie, czyli o sztuce, ekspresji, edukacji i arteterapii. Red. K. Krasoń. B. Mazepa-Domagała. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2008.
• Modrzewski J.: Socjalizacja i uczestnictwo społeczne. Studium socjopedagogiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004.
• Nowak A.: Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012.
• Pichalski R.: Nieprofesjonalna twórczość ludzi niepełnosprawnych i pełnosprawnych. W: Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie. Red. A. Hulek. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1986.
• Pichalski R.: Osoby niepełnosprawne jako twórcy i odbiorcy przekazów kulturalnych. W: Świat pełen znaczeń - kultura i niepełnosprawność. Red. J. Baran, S. Olszewski. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2006.
• Ploch L.: Środowisko rodzinne jako czynnik warunkujący rozwój zainteresowań teatralnych artystów niepełnosprawnych. "Szkoła Specjalna" 2009, nr 4.
• Żuraw H.: Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2008.