Twórcza rewitalizacja grup defaworyzowanych

• Autorzy: Małgorzata Łączyk , Aleksandra Pyrzyk-Kuta

Warianty tytułu

The Creative Revitalization of Disadvantaged Groups

Schöpferische Revitalisierung von unterprivilegierten Gruppen

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Socjolodzy, komentując dzisiejsze czasy, wskazują na powszechność zjawiska "rozbicia", "pęknięcia społeczeństwa", piszą o rozpadzie tradycyjnych form społecznych. Pedagog społeczny Michael Winkler zauważa, że społeczeństwo - mimo iż pozornie stanowi całość - podejmuje różnorodne praktyki kulturowe i społeczne istniejących w nim klas i warstw prowadzące do zaniku powiązań. Zauważa się problemy wynikające z poczucia utraty tożsamości, nieprzystosowania, patologii społecznych, dewiacji i samotności, zaczyna ginąć autentyczna komunikacja międzyludzka. Wypadkową tych zjawisk staje się społeczna defaworyzacja. Coraz częściej obserwujemy występowanie grup postrzeganych jako słabsze i gorsze, których szanse na funkcjonowanie społeczne oceniane są jako niższe. Nie dostrzega się potencjału tych grup, wobec czego są one izolowane. Kołem ratunkowym dla nich zdają się szeroko zakrojone działania rewitalizacyjne, czyli pobudzające, przywracające siły jednostkom i społeczeństwom; źródło tych działań tkwi w kulturze i twórczości. Upowszechnianie aktywności kulturalnej i twórczej - jak zaznacza Dzierżymir Jankowski - determinuje wysoką jakość życia i realizację humanistycznej wizji człowieka oraz humanistycznych stosunków społecznych. Rewitalizacja społeczna, zdaniem Teresy Wilk, we współczesnych środowiskach doświadczających wielości problemów jest koniecznością. Antidotum na problemy społeczne zdaje się metoda animacji społeczno- -kulturalnej. Działania, które pragniemy wyeksponować, nie mają wyłącznie zasięgu jednostkowego, instytucjonalnego, dotyczą także przestrzeni ulic i miast. (fragment tekstu)

EN

The subject of discussion is the creative revitalization of the disadvantaged circles, which consists in the activation and integration through creative activities, social, educational and cultural management. The study quotes specific examples of socializing, ludic, developmental, and creative initiatives. An important part of this work are case studies proving that contact with art and culture opens an individual's mind to push their own boundaries in the quest for a perfect formula of personal existence. It is difficult to name the variables that are crucial here, but given the complex context of such activities, it seems that the key element in this process is to inspire an individual's need for self assurance (hubristic need), which "triggers" transgressive tendencies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rewitalizacja społeczna; Kultura; Postawa twórcza; Kształtowanie postawy twórczej; Dzieci; Młodzież

EN

Social revitalization; Culture; Creative attitude; Developing creative attitude; Children; Youth

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2015
• Tom: 1(44)
• Strony: 165--181

Twórcy

autor

Małgorzata Łączyk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

autor

Aleksandra Pyrzyk-Kuta

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bernasiewicz M., Wałach M.: O pracy środowiskowej jako alternatywie dla zabiegów resocjalizacyjnych - z doświadczeń praktycznych. "Chowanna" 2006, T. 2 (27).
• Gajda J.: Pedagogika kultury w zarysie. Warszawa-Kraków: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP-Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2006.
• Goffman E.: Człowiek w teatrze życia codziennego. Przeł. H. Datner--Śpiewak, P. Śpiewak. Oprac. i słowem wstępnym opatrzył J. Szacki Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2008.
• Jankowski D.: Pedagogika kultury. Studia i koncepcja. Kraków: Impuls, 2006.
• Jankowski D.: Wartości - aktywność artystyczna - paradygmaty działalności kulturalnej. W: Edukacja kulturalna i aktywność artystyczna. Red. D. Jankowski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996.
• Jedlewska B.: Animatorzy kultury wobec wyzwań edukacyjnych. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1999.
• Kargul J.: Animacja kulturalna. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Red. T. Pilch. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2003.
• Kargul J.: Od upowszechnienia kultury do animacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1995.
• Karwowski M., Gralewski J.: Zmotywowana kreatywność: synergia motywacyjna postawy twórczej młodzieży. "Chowanna" 2011, T. 1 (36).
• Kozielecki J.: Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2002.
• Krasoń K.: Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu. Integracja sztuki i edukacji w rozwoju i transgresji potencjału człowieka. Kraków: Universitas, 2013.
• Rudowski T.: Edukacja i terapia przez sztukę. Arteterapia w świetle teorii doznań transakcyjnych. Warszawa: Eneteia, 2013.
• Stolińska-Pobralska N.: Problem dzieci ulicy w kontekście zjawiska defaworyzacji społecznej. W: Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci i młodzieży. Red. K. Hirszel et al. Warszawa: Difin, 2010.
• Wilk T.: Rewitalizacja społeczna poprzez współczesną sztukę teatralną w ocenie reprezentantów (twórców i odbiorców) sztuki dramatycznej Legnicy, Nowej Huty i Wałbrzycha. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010.
• Winkler M.: Pedagogika społeczna. Przeł. M. Wojdak-Piątkowska. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2009.
• Wysocka E.: Czy jesteśmy "skazani na twórczość"? Psychologia transgresyjna jako podstawa działalności wychowawczej wspomagającej autokreację młodego pokolenia. W: Transgresyjna istota kreacji. Red. K. Krasoń, M. Kleszcz, A. Wąsiński. Bielsko-Biała-Katowice: Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, 2010.
• Zbonikowski A.: Społeczne oddziaływania defaworyzujące a poczucie własnej wartości dzieci i młodzieży. W: Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci i młodzieży. K. Hirszel et al. Warszawa: Difin, 2010.