Analiza ujemnych stóp procentowych na przykładzie Danii, Szwajcarii oraz Szwecji

• Autorzy: Adam Glapiński

Warianty tytułu

The Impact of Negative Interest Rates Across Three Economies: Denmark, Switzerland and Sweden

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ujemne stopy procentowe stanowią - obok skupu aktywów - jedną z najważniejszych odmian niekonwencjonalnej polityki monetarnej. W przeciwieństwie do skupu aktywów spektrum oddziaływania ujemnych stóp procentowych wydaje się szersze. O ile skup aktywów przez bank centralny wspiera zmagania władz monetarnych w walce z deflacją oraz w dążeniu do wzmocnienia wzrostu gospodarczego, o tyle ujemne stopy procentowe są stosowane między innymi jako instrument polityki kursowej. Artykuł koncentruje się na trzech przypadkach krajów, które zastosowały ujemne stopy procentowe. Pierwszym jest Dania, która de facto jako pierwsza zaczęła korzystać z tak zaprojektowanego narzędzia i jako jedyny ze wszystkich krajów uciekających się do ujemnego oprocentowania osiągnęła swój cel w sposób wymierny, tj. utrzymała stabilizację kursu walutowego i rezerw dewizowych. Tym samym można w przypadku Danii mówić o tzw. pozytywnych efektach zewnętrznych zastosowania ujemnych stóp procentowych. Drugi przypadek dotyczy szwajcarskiego banku centralnego (SNB), którego motywy zastosowania ujemnego oprocentowania można zdefiniować jako kombinację czynników zewnętrznych (stabilizacja kursu walutowego) oraz czynników wewnętrznych (obawa przed nasilającą się presją deflacyjną). Ostatnim z analizowanych przypadków jest najstarszy bank centralny na świecie - szwedzki Riksbank. Chociaż ustalana przez Riksbank stopa depozytowa osiągnęła ujemny poziom już w lipcu 2009 r., to ze względu na specyfikę szwedzkiego rynku pieniężnego o faktycznym zastosowaniu ujemnego oprocentowania można mówić dopiero od 2015 r. Głównym powodem wprowadzenia ujemnych stóp procentowych było ograniczenie presji deflacyjnej w krajowej gospodarce. Dlatego w przypadku Szwecji - w odróżnieniu od Danii - o zastosowaniu ujemnego oprocentowania zadecydowały głównie czynniki wewnętrzne. Ponadto Szwecja jako pierwszy kraj zaniechała stosowania ujemnego oprocentowania, wskazując na istotne uboczne skutki tego narzędzia. (abstrakt oryginalny)

EN

Negative interest rates are - apart from the asset purchases - one of the most important types of unconventional monetary policy pursued by central banks. Contrary to the asset purchases popular among central banks, the spectrum of the impact of negative interest rates seems to be even wider. While the purchase of assets by the central bank are aimed to boost the monetary authorities' efforts both in the fight against deflation as well as in their efforts to strengthen economic growth, negative interest rates are also used, among others, as a tool to exert influence on the exchange rate. In this paper, the focus will be on three countries that either have or had resorted to negative interest rates. The first country to be described will be Denmark, which was not only de facto the pioneer in using such a designed tool and it seems to be the only one among all countries applying negative interest rates - to achieve its goal explicitly. Thus, in the case of Denmark, the so-called external factors were behind a decision to introduce negative rates. The second case deals with the Swiss National Bank (SNB), and in which case the motives of which to apply a negative interest rate can be defined as a combination of external factors (i.e., similarly to Denmark, it is about concern about the exchange rate level) and internal factors (i.e., similar to Riksbank's anxiety against escalation of deflationary pressures, which case will be discussed afterwards). The last case analyzed here will concern the oldest central bank in the world. Although the Riksbank's deposit rate reached a negative level as early as in July 2009, but because of specific features of the Swedish money market, the so called binding application of negative interest rates had only been possible since 2015. The main reason why the Swedish Riksbank introduced negative interest rates was to intensify its efforts to curb deflationary pressure in the domestic economy. Therefore, in case of Sweden and unlike in Denmark, the so called internal factors influenced were behind the decision to resort negative rates. The Swedish case in this article is on purpose described as the last one, as Riksbank is the only central banks that opted for abandoning the use of negative interest rates, pointing to significant side effects of this tool. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Oprocentowanie kredytów bankowych; Ujemna stopa procentowa; Polityka pieniężna NBP

EN

Bank lending rate; Negative interest rate; NBP monetary policy

• Czasopismo: Bank i Kredyt
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 3
• Strony: 191--225

Twórcy

autor

Adam Glapiński

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Andresen M.F., Kristoffersen M.S., Risbjerg L. (2015), The money market at pressure on the Danish krone and negative interest rates, Monetary Review, 4th Quarter, Danmarks Nationalbank, 55-64, https://www.nationalbanken.dk/en/publications/Documents/2015/12/Mon4Q_2016_the_Money_ Market_at_Pressure_on_the_Danish_Krone_and_Negative_Interest_Rates.pdf.
• Anderson F.N.G, Jonung L. (2020), Lessons from the Swedish experience with negative central bank rates, Cato Journal, 595-612, https://www.cato.org/cato-journal/fall-2020/lessons-swedish-experience- negative-central-bank-rates.
• Anderson R., Liu Y. (2013), How low can you go? Negative interest rates and investors' flight to safety, The Regional Economist, styczeń, https://www.stlouisfed.org/~/media/Files/PDFs/publications/pub_ assets/pdf/re/2013/a/investments.pdf.
• Bech M., Malkhozov A. (2016), How have central banks implemented negative policy rates, BIS Quarterly Review, marzec, 31-44, https://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1603e.pdf.
• Eklund J., Åsberg Sommar P. (2011), The Swedish market for balancing liquidity between the banks overnight 2007-2010, Sveriges Riksbank Economic Review, 1, 65-86, http://archive.riksbank.se/ Upload/Dokument_riksbank/Kat_publicerat/Artiklar_PV/2011/er_2011_1_eklund_sommar.pdf.
• Jørgensen A., Risbjerg L. (2012), Negative interest rates, Monetary Review, 3th Quarter, Danmarks Nationalbank, 59-72, https://www.nationalbanken.dk/en/publications/Documents/2012/10/ MON3Q_P1_2012_Negative Interest Rates.pdf.
• Kowalewski P. (2015a), Duńska korona radzi sobie lepiej niż frank, Obserwator Finansowy, 31 marca.
• Kowalewski P. (2015b), Flirt z ujemnymi stopami procentowymi, Obserwator Finansowy, 5 stycznia.
• Kowalewski P. (2021), Wysoka skuteczność działań duńskiego banku centralnego, Obserwator Finansowy, 30 marca.
• Madaschi Ch., Pablos Nuevo I. (2017), The profitability of banks in a context of negative monetary policy rates: the cases of Sweden and Denmark, ECB Occasional Paper Series, 195, https://www.ecb. europa.eu/pub/pdf/scpops/ecb.op195.en.pdf.
• Maechler A.M., Moser T. (2020), Monetary policy implementation: How to steer interest rates in negative territory, Virtual Money Market Event, 5 listopada, https://www.snb.ch/en/mmr/speeches/ id/ref_20201105_amrtmo.
• Meggyesi P. (2010), Reflections on negative interest rates in Switzerland, Global FX Strategy, 14 maja, https://snbchf.com/wp-content/uploads/2012/10/JP-Morgan-on-Negative-Interests.pdf.
• Mindested P.B., Toftdahl M.W., Risbjerg L. (2012), The Danish money market at low interest, Monetary Review, 4th Quarter, Part 1, Danmarks Nationalbank, 121-133, https://www.nationalbanken.dk/ en/publications/Documents/2013/01/MON4Q_P1_2012_The Danish Money Market at Low Interest Rates.pdf.
• Mindested P.B., Toftdahl M.W., Risbjerg L. (2013), Lower turnover in the Danish money market, Monetary Review, 4th Quarter, Part 1, Danmarks Nationalbank, 77-90, https://www.nationalbanken. dk/en/publications/Documents/2013/12/Mon 4th quarter 2013, Part 1_web.pdf.
• Riksbank (2010), Monetary Policy Review. July 2010, Sveriges Riksbank, riksbank.se.
• Riksbank (2015), Monetary Policy Report, February, Sveriges Riksbank, http://archive.riksbank.se/ Documents/Rapporter/PPR/2015/150212/rap_ppr_150212_eng.pdf.
• Riksbank (2016), Monetary Policy Report. April 2016, Sveriges Riksbank, http://www.riksbank.se/ Documents/Rapporter/PPR/2016/160421/rap_ppr_160421_eng.pdf.
• Riksbank (2017), Account of Monetary Policy 2017, Sveriges Riksbank, riksbank.se.
• Riksbank (2019), Monetary Policy Report. December 2019, Sveriges Riksbank, rhttps://www.riksbank.se/ globalassets/media/rapporter/ppr/engelska/2019/191219/monetary-policy-report-december-2019.pdf.
• Queijo von Heideken V., Sellin P. (2014), The banking system's liquidity surplus and interest rate formation, Sveriges Riksbank Economic Review, 3, 59-75, http://archive.riksbank.se/Documents/ Rapporter/POV/2014/2014_3/rap_pov_141121_eng.pdf.
• Sellin P. (2018), The Riksbank's operational frameworks for monetary policy, 1885-2018, Sveriges Riksbank Economic Review, 2, 49-81, https://www.riksbank.se/globalassets/media/rapporter/pov/ artiklar/engelska/2018/180917/er-2018_2-the-riksbanks-operational-frameworks-for-monetary-policy.pdf.
• Spange M., Toftdahl W.M. (2014), Fixed exchange rate policy in Denmark, Monetary Review, 1st Quarter, Danmarks Nationalbank, 49-60, https://www.nationalbanken.dk /en /publications/ Documents/2014/03/Fixed_MON1_2014.pdf.
• Walker K. (1959), Das Geld in der Geschchte, Rudolf Zitzmann Verlag.
• Danmarks Nationalbank, Technical adjustment of the monetary policy instruments, 11 marca 2021, https://www.nationalbanken.dk/en/publications/Documents/2021/03/ANALYSIS_no. 5 - Technical adjustment of the monetary policy instruments .pdf.
• https://www.snb.ch/en/ifor/finmkt/fnmkt_benchm/id/finmkt_NWG_milestones.
• Instrukcja SNB z 19 września 2019 r., https://www.snb.ch/en/mmr/reference/repo_mb28/source/repo_ mb28.en.pdf.
• Japanese banks hit with negative interest rates, 6 listopada 1998, cnn.com.
• Komunikat prasowy DN, https://www.nationalbanken.dk/en/pressroom/Documents/2013/02/ DNN201317780.pdf.
• Komunikat prasowy SNB z 18 grudnia 2014 r., https://www.snb.ch/en/mmr/reference/pre_20141218/ source/pre_20141218.en.pdf.
• Komunikat prasowy SNB, https://www.snb.ch /en /mmr/reference/pre_20141218/source/pre_ 20141218.en.pdf.
• Komunikat prasowy SNB, https://www.snb.ch/en/mmr/reference/pre_20190613/source/pre_ 20190613.en.pdf.
• Przemówienie prezesa SNB na konferencji prasowej z dnia 18 grudnia 2014 r., https://www.snb.ch/en/ mmr/speeches/id/ref_20141218_tjn/source/ref_20141218_tjn.en.pdf