Ciało w kulturze wizualnej - wybrane konteksty

• Autorzy: Karina Leksy

Warianty tytułu

Der Körper in der visuellen Kultur - ausgewählte Kontexte

The Body in Visual Culture: Selected Contexts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kultura obrazu zdominowała obecnie środki masowego przekazu. Media wizualne stworzyły własny kontekst kulturowy "kształtujący nie tylko produkcję i interpretację wszelkiego typu przedstawień, ale także dzisiejszą wizję świata opartą o nowy język łączący formy werbalne z wizualnymi". Media, posługując się przede wszystkim technikami i materiałem symbolicznym w formie obrazu, niejednokrotnie zwalniają odbiorcę przekazu z myślenia, poszukiwania sensu i znaczenia komunikatu. Bogdan Mróz zauważa, iż maleje ranga słowa drukowanego, a na znaczeniu zyskują nowe media, które nie wymagają dużego wysiłku intelektualnego. Współczesnego człowieka otaczają piktogramy, zdjęcia, obrazy, symbole zarówno w przestrzeni prywatnej, jak i publicznej. Cytowany autor pisze: "Jesteśmy świadkami ekspansji hałaśliwej, migotliwej, mozaikowej kultury popularnej, niewymagającej od odbiorców myślenia i przygotowania intelektualnego, lecz raczej tego, aby byli biernymi konsumentami lekkostrawnej, homogenizowanej papki, którą serwują im skomercjalizowane media schlebiające najniższym instynktom żądnych sensacji słuchaczy, widzów i czytelników". Jest to szczególnie ważne wobec faktu, że znaczna część codziennych doświadczeń współczesnego człowieka ma swoje źródło w mediach, których najnowsza generacja wywołała zmianę pojęcia rzeczywistości, niosąc jednocześnie z sobą określone konsekwencje poznawcze i nowe problemy pedagogiczne. (fragment tekstu)

EN

Modern man is exposed to countless images, mainly products of the pop culture. Generally, the reception of these does not require a great intellectual effort; visual content is easily absorbed by a mass recipient. Dominant in this visual content is the body whose "shape" is determined by social and cultural processes. A repeated exposure to images of an ideal body propagated by the western culture results in this image being internalized and conceived as a model, especially by young people. Consequently, young people define and evaluate themselves by the appearance of their body, simultaneously making many efforts to improve this appearance and social presentation. This behaviour can, however, cause various negative consequences both for an individual and society. The author's awareness that the images of the body presented by the media usually do not reflect reality makes her emphasize the need to develop a strategy in media education promoting critical interpretation and evaluation of the visual coverage. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura masowa; Środki masowego przekazu

EN

Popular culture; Mass media

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2015
• Tom: 2(45)
• Strony: 185--198

Twórcy

autor

Karina Leksy

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Andrzejewska A.: Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych. Aspekty teoretyczne i empiryczne. Warszawa: Difin, 2014.
• Bieńko M.: Niedyskretny urok ciała i seksu w formacie medialnym. W: Przemiany seksualności. Red. M. Kaczorek, K. Stachura. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2009.
• Borysenko J.: Księga życia kobiety. Ciało - psychika - duchowość. Przekł. S. Pikiel. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, 2002.
• Changing Men. New Directions in Research on Men and Masculinity. Ed. M. Kimmel. Newbury Park: Sage Publications Inc, 1987.
• Debord G.E.: The Society of the Spectacle. 1967. http://library.nothingness.org/articles/SI/en/display/16.
• Glinkowska B.: Znaczenie środków masowego przekazu w kształtowaniu zachowań wobec ciała i zdrowia współczesnych kobiet i dziewcząt. W: Kobieta - zdrowie - ciało. Perspektywa biopsychospołeczna. Red. A. Dworak, K. Leksy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.
• Górnik-Durose M., Mróz B., Zawadzka A.M.: Zakończenie. Współczesna oferta supermarketu szczęścia - nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich. Trójgłos interdyscyplinarny. W: W supermarkecie szczęścia. O różnorodności zachowań konsumenckich w kontekście jakości życia. Red. M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka. Warszawa: Difin, 2012.
• Grogan S.: Body Image: Understanding Body Dissatisfaction in Men, Women, and Children. London: Routledge, 1999.
• Karkowska M., Skalski T.: Kultura, socjalizacja, tożsamość. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010.
• Koczowanie wśród obrazów. Z profesorem Andrzejem Gwoździem, kierownikiem Zakładu Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, rozmawia Andrzej Gontarz. http://www.computerworld.pl/artykuly/281754/Koczowanie.wsrod.obrazow.html [dostęp: 21.11.2014].
• Leksy K.: Ekshibicjonizm społeczny w przestrzeni wirtualnej - rozważania społeczno-pedagogiczne. "Chowanna" 2014, T. 1 (42).
• Leksy K.: Negatywne skutki wizualizacji kobiecego ciała w kulturze współczesnej. "Auxilium Sociale Novum" 2008, nr 1-2.
• Lepa A.: Pedagogika mass mediów. Wyd. 2. poszerz. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 2000.
• Melosik Z.: Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki. Red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski. [T.] 1. Warszawa: PWN, 2004.
• Melosik Z.: Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań-Toruń: Edytor, 1996.
• Melosik Z: Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010.
• Melosik Z.: Tyrania szczupłego ciała i jej konsekwencje. W: Ciało i zdrowie w społeczeństwie konsumpcji. Red. Z. Melosik. Toruń-Poznań: Edytor, 1999.
• Opieczyńska A.: Porno-chic, czyli seksualność jako narzędzie komunikacji. W: Kultura mediów, ciało i tożsamość - konteksty socjalizacyjne i edukacyjne. Red. W. Jakubowski, S. Jaskulska. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Ostaszewska A.: Popkulturowe ramy tożsamości. Media, kultura popularna, internet jako nowe środowiska kształtowania tożsamości. Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012. http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=666&from=publication [dostęp: 20.09.2012].
• Pankowska K.: Kultura - sztuka - edukacja w świecie zmian. Refleksje antropologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
• Pater-Ejgierd N.: Kultura wizualna a edukacja. Poznań: Fundacja Tranzyt, 2010.
• Radoszewska J.: Problem otyłości w teoriach i badaniach psychologicznych. "Nowiny Psychologiczne" 1993, nr 4.
• Shilling Ch.: Socjologia ciała. Tłum. M. Skowrońska. Warszawa: PWN, 2010.
• Siemieńska R.: Środki masowego przekazu jako twórcy obrazu świata. W: Portrety kobiet i mężczyzn w środkach masowego przekazu oraz podręcznikach szkolnych. Red. R. Siemieńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar", 1997.
• Sitnik K.: Psychologia kobiety. W: Psychologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. Red. A. Trzcieniecka-Green. Kraków: Universitas, 2006.
• Surzykiewicz J.: Współczesne dziewczyny nie mają problemów? Obraz współczesnych nastolatek i jego znaczenie w pracy edukacyjno-wychowawczej z dziewczętami. Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012. http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=665&from=publication [dostęp: 20.09.2012].
• Troszyński M.: Kultura popularna - emancypacja czy zniewolenie? W: Od kontrkultury do popkultury. Red. M. Golka. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 2002.
• Warszawska N.: Kreacja idealnych wizerunków, czyli kult ciała w kulturze popularnej. W: Kultura mediów, ciało i tożsamość - konteksty socjalizacyjne i edukacyjne. Red. W. Jakubowski, S. Jaskulska. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Wasylewicz M.: Postrzeganie własnej cielesności w kontekście kultury popularnej - zderzenie wymogów przestrzeni medialnej z rzeczywistością. W: Kultura mediów, ciało i tożsamość - konteksty socjalizacyjne i edukacyjne. Red. W. Jakubowski, S. Jaskulska. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Wrońska M.: Kultura medialna jako element konstruowania własnej tożsamości i stylu życia adolescentów w "płynnej nowoczesności". W: Kultura mediów, ciało i tożsamość - konteksty socjalizacyjne i edukacyjne. Red. W. Jakubowski, S. Jaskulska. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Wysocka E.: Zagrożenia społeczno-kulturowe dla rozwoju młodego pokolenia. W: Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie. Zagrożenia rozwojowe i społeczne. Red. E. Wysocka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2012.