Projekt "Promocja zdrowia pracowników szkoły". Podstawy teoretyczne i koncepcja

• Autorzy: Magdalena Woynarowska-Sołdan

Warianty tytułu

Project "Health Promoting of School Staff". Theoretical Basis and Concept

Projekt "Gesundheitsförderung der Schulmitarbeiter". Theoretische Grundlagen und Konzeption

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie projektu Promocja zdrowia pracowników szkoły (zwanego dalej projektem): uzasadnienie jego podjęcia, zaprezentowanie podstaw teoretycznych, założeń i modelu. Projekt realizowany był w latach 2012-2015 na mocy porozumienia między Zakładem Zdrowia Publicznego Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego a Ośrodkiem Rozwoju Edukacji w Warszawie. (fragment tekstu)

EN

The Health Promoting School (HPS) programme, with the main component of the whole school approach to health, is developed in Poland and in Europe over 22 years. Up to now the activities focused mainly on the health of students, but in last years in some countries school staff health promotion is being implemented. In this article the concept, theoretical basis, model and stages of the first in Poland pilot project on Health Promoting of School Staff are presented. The project was implemented in 21 primary and lower secondary schools, belonging to six regional network of HPSs in 2012-2015. The project attempts to link two programmes based on the setting approach: the health promoting schools and workplace health promotion. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Promocja zdrowia; Nauczyciele; Tworzenie projektów

EN

Health promotion; Teachers; Creating projects

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2015
• Tom: 2(45)
• Strony: 239--259

Twórcy

autor

Magdalena Woynarowska-Sołdan

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

Bibliografia

• Allensworth D.D., Kolbe L.J.: The Comprehensive School Health Program: Exploring an Expanded Concept. "Journal of School Health" 1987, vol. 60, no. 1.
• Antonovsky A.: The Salutogenic Model as a Theory to Guide Health Promotion. "Health Promotion International" 1996, vol. 11, no. 1.
• Bruecker G., Sochert R.: Healthy Employees in Health Enterprises - the European Network for Workplace Health Promotion. In: Workplace Health Promotion in Enlarging Europe. Eds. E. Korzeniowska, K. Puchalski. Łódź: Nofer Institute of Occupational Health, 2006.
• Chrostowski A., Jemielniak D.: Skuteczne doradztwo strategiczne. Metoda Action Research w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Poltext, 2011.
• Czerepaniak-Walczak A.: Badanie w działaniu. W: Podstawy metodologii badań w pedagogice. Red. S. Pałka. Gdańsk: GWP, 2010.
• Dooris M.: Healthy Settings: Challenges to Generating Evidence and Effectiveness. "Health Promotion International" 2006, vol. 21, no. 1.
• The Egmond Agenda. In: Education & Health in Partnership. A European Conference on Linking Education with the Promotion of Health in Schools. Conference report. Copenhagen: International Planning Committee, 2002.
• Fullan M.G.: Why Teachers Must Become Change Agents. "Educational Leadership" 1993, vol. 50, no. 6. http://www.ascd.org/publications/educational-leadership/mar93/vol50/num06/Why-Teachers-Must-Become-Change-Agents.aspx [13.12.2014].
• Grossman R., Scala K.: Promocja zdrowia a rozwój organizacyjny. Tworzenie siedlisk dla zdrowia. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka, 1997.
• Grunbaum J.A., Rutman S.J., Sathrum P.R.: Faculty and Staff Health Promotion: Results from the School Health Policies and Programs Study 2000. "Journal of School Health" 2001, vol. 71, no. 7.
• The Guide to Community Preventive Services: What Works to Promote Health? Eds. S. Zaza, P.A. Briss, K.W. Harris. Task Force on Community Preventive Services. Oxford: Oxford University Press, 2005.
• GUS: Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r. Warszawa: GUS, 2011.
• Healthy Schools Edinburgh and Lothians: Scheme and resource pack NHS Lothian. Edinburgh: NHS Lothian, [s.a.]. Instytut Badań Edukacyjnych: Liczą się nauczyciele. Raport o stanie edukacji 2013. Warszawa: IBE, 2014.
• International Union for Health Promotion and Education: Achieving Health Promoting Schools: Guidelines for Promoting Health in Schools. Version 2. Saint-Denis: IUHPE, 2008.
• Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie. Po trzech latach. Red. B. Woynarowska. Warszawa: Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie, 1995.
• Karta Ottawska (1986). W: Promocja zdrowia. Red. J.B. Karski, Z. Słońska, B.W. Wasilewski. Warszawa: Sanmedia, 1994.
• Laverack G.: A-Z of Health Promotion. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Laverack G.: Where are the Champions of Global Health Promotion? "Global Health Promotion" 2012, vol. 19, no. 2.
• McAteer M.: Action Research in Education. Los Angeles: Sage, 2013.
• McKenzie J.F., Neiger L.B., Thackeray R.: Planning, Implementing & Evaluating Health Promotion Programs. Boston: Pearson Education Inc, 2013.
• Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie - wyzwania dla edukacji zdrowotnej. Red. E. Korzeniowska, K. Puchalski. Łódź: Instytut Medycyny Pracy, 2010.
• The Odense Statement: Our ABC for Equity, Education and Health. The 4th European Conference on Health Promoting Schools (2012). http://www.school-for-health.eu [5.12.2014].
• Public Health Improvement Division: Healthy Schools Assesment Tool. Cardiff: PHID, [s.a.].
• Puchalski K., Korzeniowska E.: Struktura, strategie i metodologia programu promocji zdrowia psychicznego nauczycieli. W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem. Red. J. Pyżalski, D. Merecz. Kraków: Impuls, 2010.
• Pyżalski J.: Stresory w środowisku pracy nauczyciela. W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem. Red. J. Pyżalski, D. Merecz. Kraków: Impuls, 2010.
• Saaranen T. et al.: The Occupational Well-Being of School Staff and Maintenance of Their Ability to Work in Finland and Estonia - Focus on the School Community and Professional Competence. "Health Education" 2012, vol. 112, no. 3.
• St. Leger L.: Reducing the Barriers to the Expansion of Health Promoting Schools by Focusing on Teachers. "Health Education" 2000, no. 100.
• Weiß S., Kiel E.: Lehrergesundheit - Belastung, Ressourcen und Prävention. In: Gesundheitsfӧrderung im Setting Schule. Hrsg. M.M. Marchwacka. Wisbaden: Springer VS, 2013.
• WHO: Health Promotion Glossary. Geneva: World Health Organization, 1998. www.who.int/health promotion/about/HPG/en/ [12.12.2014].
• Williams T.: Szkoła promująca zdrowie - rzeczywistość czy mit. "Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne" 1989, nr 7/8.
• Woynarowska B.: Szkoła promująca zdrowie po 20 latach. Dorobek, bariery, perspektywy. "Remedium" 2012, nr 12.
• Woynarowska B., Sokołowska M.: Koncepcja i zasady tworzenia szkoły promującej zdrowie. "Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia w Szkole" 2006, z. 10-11.
• Woynarowska M., Węziak-Białowolska D.: Samoocena zdrowia i dbałość o zdrowie u nauczycieli. "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2012, T. 93, nr 4.
• Woynarowska-Sołdan M.: Badanie w działaniu (Action Research) i jej wykorzystanie w promocji zdrowia. "Hygeia Public Health" (w druku).
• Woynarowska-Sołdan M.: Project on School Staff Health Promotion in Poland: The First Experiences. "Health Education" (w druku).
• Woynarowska-Sołdan M., Skoczek G.: Health Promotion for School Staff as Part of a Whole School Approach to Health in Poland. In: Equity, Education and Health: Learning from Practice. Eds. G. Buijs et al. Utrecht: CBO, 2014.
• Woynarowska-Sołdan M., Tabak I.: Zachowania prozdrowotne nauczycieli i innych pracowników szkoły. "Medycyna Pracy" 2013, T. 64, nr 5.
• Woynarowska-Sołdan M., Tabak I.: Zdrowie subiektywne i dbałość o zdrowie nauczycieli i innych pracowników szkół podstawowych i gimnazjów. "Zdrowie Publiczne i Zarządzanie" [Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia] 2013, T. 11, nr 4.
• Woynarowska-Sołdan M., Węziak-Białowolska D.: Analiza psychometryczna Skali Pozytywnych Zachowań Zdrowotnych dla dorosłych. "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2012, T. 93, nr 2.
• Woynarowska-Sołdan M., Węziak-Białowolska D.: Skala czynników sprzyjających dobremu samopoczuciu zawodowemu nauczycieli w szkołach promujących zdrowie - analiza psychometryczna. "Medycyna Pracy" 2012, T. 63, nr 1.
• Żukiewicz A.: Koncepcja Action Research i jej zastosowanie w procesach poznawania i przetwarzania rzeczywistości życia ludzkiego. Rozważania z perspektywy pedagogiki społecznej. "Pedagogika Społeczna" 2011, nr 2.