Sprawiedliwość naprawcza w poglądach osób pozbawionych wolności

• Autorzy: Agnieszka Lewicka-Zelent

Warianty tytułu

Die Meinungen von den Gefängnisinsassen zu Restorative Justice

The Prisoners' Views on Restorative Justice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od połowy XX wieku coraz częściej podkreśla się miejsce osób pokrzywdzonych w procesie wymierzania sprawcom kar. Przyczyniają się do tego między innymi ogłaszane akty prawa międzynarodowego. W Polsce za przełomowe w zakresie zwrócenia uwagi na interesy ofiar uznać należy przygotowanie Polskiej Karty Praw Ofiary. W Karcie podkreślono prawo ludzi, którzy ucierpieli na skutek dokonanego przestępstwa, do uzyskania restytucji. Wdrażanie zasad sprawiedliwości naprawczej rozpoczęli członkowie Zespołu ds. Wprowadzenia Mediacji w Polsce, działający przy Stowarzyszeniu Penitencjarnym "Patronat". Z pomocą niemieckich mediatorów opracowano program mediacyjny skierowany do nieletnich i osób przez nich pokrzywdzonych. W rezultacie podjętych działań o charakterze pilotażowym w 2000 roku powołano do życia Polskie Centrum Mediacji, pod którego patronatem wydano Kodeks Etyki Mediatora. W wyniku podejmowanych kampanii społecznych powstawały kolejne stowarzyszenia mediacyjne, powołano również - działającą przy Ministerstwie Sprawiedliwości - Społeczną Radę ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów i Konfliktów. Teoretycznych podstaw współcześnie rozumianej sprawiedliwości naprawczej doszukujemy się w poglądach Nilsa Christiego, według którego przestępstwo kryminalne powinno być traktowane jako konflikt między sprawcą a osobą poszkodowaną. Autorka niniejszego artykułu podchodzi do przestępstwa w podobny sposób, nazywa je konfliktem prawnym, w którym ważną rolę odgrywają ofiara i sprawca, jako osoby najlepiej znające zaistniałą sytuację i te, które same najskuteczniej mogą rozwiązać dany konflikt. (fragment tekstu)

EN

While working with prisoners - persons deprived of their liberty one uses the whole spectrum of methods that are aimed at their social rehabilitation in order to allow them to properly function in society. Mediation may be one of such methods, facilitating socially maladjusted people's rehabilitation. Although mediation after the verdict was sanctioned by law in Poland, in practice, no one uses it. Perhaps a good solution in this case would be to promote efforts to raise awareness of restorative justice among prisoners, which is the foundation of mediation. Therefore, in our study, it was decided to discover what are the views of randomly selected inmates on the restorative justice. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawiedliwość naprawcza; Mediacje; Więziennictwo; Rewitalizacja społeczna

EN

Restorative justice; Mediation; Prison system; Social revitalization

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2015
• Tom: 2(45)
• Strony: 293--313

Twórcy

autor

Agnieszka Lewicka-Zelent

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• 18 X REWITALIZACJA [wybrane definicje]. http://mliczynska.pl/miasto/wp-content/uploads/2012/02/18-X-REWITALIZACJA.pdf [dostęp: 22.07.2014].
• Brzeziński J.: Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
• Ciepły F.: Sprawiedliwość naprawcza wobec przestępstwa. W: Mediacja w teorii i praktyce. Red. A. Gretkowski, D. Karbarz. Stalowa Wola: Polskie Centrum Mediacji. Oddział w Stalowej Woli, 2009.
• Cieślak W.: Nawiązka w polskim prawie karnym. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006.
• Ciosek M.: Kara kryminalna i kara pozbawienia wolności. W: Resocjalizacja. Red. B. Urban, J.M. Stanik. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 323.
• Consedine J.: Sprawiedliwość naprawcza. Przywrócenie ładu społecznego. Warszawa: Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawniczej, 2004.
• Foucault M.: Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Przeł. i posłowiem opatrzył T. Komendant. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Aletheia, 1993.
• Gaberle A.: System reakcji na przestępczość jako odpowiedzi na "wyzwania współczesności". W: Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Ku czci Profesora Stanisława Waltosia. Red. J. Czapska et al. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 2000.
• Gostyński Z.: Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1984.
• Grudziecka M., Książek J.: Narodziny idei wprowadzania mediacji w Polsce. W: Mediacja. Red. L. Mazowiecka. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business, 2009.
• Herbst K.: Społeczny sens rewitalizacji. "Ekonomia Społeczna. Teksty" 2008, nr 3. http://www.es.teksty.ekonomiaspoleczna.pl/pdf/2008_3_es_teksty.pdf