Znaczenie intymności i zaangażowania interpersonalnego w regulacji dystansu w związkach miłosnych we wczesnej dorosłości

• Autorzy: Lucyna Bakiera , Monika Obrębska

Warianty tytułu

The Importance of Intimacy and Interpersonal Involvement in the Regulation of Distance in Love Relationships during Early Adulthood]

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W centrum zainteresowań badaczy wielu dyscyplin znajdują się od lat relacje interpersonalne. Z poczynionych ustaleń wynika, że za ich charakter odpowiedzialny jest złożony, dynamiczny, podlegający procesowi rozwoju mechanizm. W tekście zajmujemy się w pierwszej kolejności konceptualizacją tego mechanizmu. Ta część ma charakter syntetyzujący i ogólny. Przedstawiamy w niej strukturę i dynamikę uniwersalnego mechanizmu odpowiedzialnego za procesy regulacji kontaktowania się ludzi ze sobą. Za podstawową jednostkę jego analizy uznaliśmy dystans interpersonalny, rozumiany jako zjawisko równocześnie fizyczne, społeczne i psychiczne. Uważamy, że w jego dynamice jak w soczewce skupia się jakość działania mechanizmu odpowiedzialnego za relacje, w jakich ludzie pozostają ze sobą. W dalszej części tekstu dokonujemy uszczegółowienia. Na tle ogólnego mechanizmu regulacji dystansu interpersonalnego poddajemy analizie specyficzną sytuację społeczną, jaką jest związek miłosny. Tu koncentrujemy się na identyfikacji centralnych dla niego zjawisk. Skupiamy się na tych czynnikach, które zgodnie z aktualną wiedzą na temat procesów rozwoju człowieka pełnią w wieku wczesnej dorosłości zasadniczą rolę w utrzymywaniu właściwego dystansu interpersonalnego z partnerem w związku miłosnym. Uznajemy, że związki te stawiają przed ludźmi szczególnie trudne zadania. Wymagają one zaangażowania w utrzymanie właściwej relacji nie tylko JA-TY, ale i MY. Te związki miłosne, które odznaczają się długotrwałością, stają się przestrzenią zachodzenia bardzo zróżnicowanych, czasowo i przestrzennie zmiennych, zjawisk. Z tego powodu związki te wymagają więc mechanizmu regulacji dystansu interpersonalnego odznaczającego się szczególnie dużą sprawnością. W ostatniej, najbardziej szczegółowej części tekstu przedstawiamy badania, których celem było sprawdzenie, w jakich relacjach pozostają ze sobą intymność i zaangażowanie, uznane przez nas za centralne w mechanizmie regulacji dystansu interpersonalnego w związkach miłosnych w okresie wczesnej dorosłości. (fragment tekstu)

EN

The aim of the theoretical and empirical studies presented in the article was to analyze the relationship between intimacy and interpersonal commitment experienced in love relationships during early adulthood. The study involved 172 participants asked completed Interpersonal Commitment Questionnaire and Intimacy Questionnaire. The results of the research confirmed the occurrence of a relationship between interpersonal commitment and experienced intimacy, but not in all their dimensions. It was also established that the length of the relationship does not matter for the dimensions of both experienced intimacy and interpersonal commitment. For some of them, the type of love relationship is significant. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Relacje międzyludzkie; Psychologia; Stosunki międzyludzkie

EN

Interpersonal relations; Psychology; Interpersonal relationship

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2021
• Tom: 51 Blisko czy na dystans? Psychologiczne aspekty relacji międzyludzkich
• Strony: 23--60

Twórcy

autor

Lucyna Bakiera

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Monika Obrębska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Altman, I. (1977). Privacy regulation: Culturally universal or culturally specific? The Journal of Social Issues, 33(3), 66-84.
• 2. Bee, H. (2005). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 3. Bell, P.A., Greene, T.C., Fisher, J.D., Baum, A. (2004). Psychologia środowiskowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• 4. Berzonsky, M.D. (1989). Identity style: Conceptualization and measurement. Journal of Adolescent Research, 4, 268-282.
• 5. Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• 6. Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• 7. Clinebell, H.J., Clinebell, Ch.H. (1970). The Intimate Marriage. New York: Harpercollins College Div.
• 8. Dröscher, V.B. (1997). Rodzinne gniazdo. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
• 9. Erikson, E.H. (1968). Identity Youth and Crisis, New York-London: W. W. Norton & Company.
• 10. Erikson, E.H. (1995). Zabawa i aktualność. W: A. Brzezińska, G. Lutomski, T. Czub, B. Smykowski (red.), Dziecko w zabawie i w świecie języka (ss. 232-269). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 11. Erikson, E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• 12. Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• 13. Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 14. Fouts, R. (1999). Najbliżsi krewni. Poznań: Media Rodzina.
• 15. Frantz, C.E., White, K.M. (1985). Individuation and attachment in personality development: Extending Erikson's theory. Journal of Personality, 53(2), 224-256.
• 16. Hall, E.T. (1976). Ukryty wymiar. Warszawa: PIW.
• 17. Hall, E.T. (1987). Bezgłośny język. Warszawa: PIW.
• 18. Hamachek, D.E. (1988). Evaluating self-concept and ego-development within Erikson's psychosocial framework: A formulation. Journal of Counseling and Development, 66(8), 354-360.
• 19. Holland, R.W., Roeder, U., Baaren van, R.B., Brandt, A.C., Hannover, B. (2004). Don't stand so close to me. American Psychological Society, 15(4), 237-242.
• 20. Janicka, I., Szymczak, W. (2017). Kwestionariusz zaangażowania interpersonalnego - polska adaptacja metody. Polskie Forum Psychologiczne, 22(2), 205-218.
• 21. Johnson, M.P. (1982). Social and cognitive features of the dissolution of commitment to relationships. W: S. Duck (red.), Personal Relationships 4: Dissolving Personal Relationships (ss. 51-73). New York: Academic Press.
• 22. Kosińska-Dec, K. (1999). Konstrukcja i właściwości kwestionariusza do badania intymności. Przegląd Psychologiczny, 42(4), 145-158.
• 23. Leontiew, A.N. (1985). Działalność a osobowość. W: J. Reykowski, O.W. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (ss. 7-57). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• 24. Lewin, K. (1938). Contributions to Psychological Theory: The Conceptual Representation and the Measurement of Psychological Forces. Durham: Duke University Press.
• 25. Lorenz, K. (1983). Tak zwane zło. Warszawa: PIW.
• 26. Luyckx, K., Goossens, L., Soenens, B. (2006). A developmental contextual perspective on identity construction in emerging adulthood: Change dynamics in commitment formation and commitment evaluation. Developmental Psychology, 42(2), 366-380.
• 27. Marcia, J.E. (1966). Development and validation of ego identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), 551-558.
• 28. Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 29. O'Connor, S.C., Rosenblood, L.K. (1996). Affiliation motivation in everyday experience: A theoretical comparison. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 513-522.
• 30. Oleś, P. (2012). Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 31. Pedersen, D.M. (1987). Relationship of personality to privacy preferences. Journal of Social Behavior and Personality, 2(2), 267-274.
• 32. Piaget, J. (1966). Studia z rozwoju dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 33. Piaget, J. (1969). Punkt widzenia Piageta. Psychologia Wychowawcza, 12(5), 509-531.
• 34. Pietrasiński, Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• 35. Prager, K.J. (1983). Development of intimacy in young adults: A multidimensional view.
• 36. Psychological Reports, 52(3), 751-756.
• 37. Praszkier, R. (1988). W głąb szczerości. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• 38. Rusbult, C.E. (1983). A longitudinal test of the investment model: The development (and deterioration) of satisfaction and commitment in heterosexual involvements. Journal of Personality and Social Psychology, 45(1), 101-117.
• 39. Schaefer, M.T., Olson, D.H. (1981). Assessing intimacy: The PAIR inventory. Journal of Marital and Family Therapy, 7(1), 47-60.
• 40. Sęk, H. (1993). Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 41. Smykowski, B. (2004). Wczesna dorosłość. Szanse rozwoju. Remedium, 2, 4-5.
• 42. Smykowski, B. (2006). Poczucie intymności a proces formowania tożsamości. W: M. Beisert (red.), Seksualność w cyklu życia człowieka (ss. 83-112). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 43. Smykowski, B. (2012). Psychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• 44. Smykowski, B. (2016). Kierowanie strumieniem świadomości. O staraniach Profesora Lecha Witkowskiego o poprawne odczytanie myśli Erika H. Eriksona w Polsce. Psychologia Rozwojowa, 3, 47-66.
• 45. Smykowski, B. (2020). Wokół problemu tożsamości badań nad tożsamością. W: M. Jaworska-Witkowska, G. Piekarski (red.). Profile integralności humanisty/ki i nauk społecznych. Księga Jubileuszowa dla Lecha Witkowskiego (ss. 33-51). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• 46. Stanley, S.M., Markman, H.J. (1992). Assessing Commitment in Personal Relationships. Journal of Marriage and the Family, 54(3), 595-608.
• 47. Tinbergen, N. (1976). Badania nad instynktem. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 48. Trempała, J. (1989). Rozumowanie w okresie wczesnej dorosłości. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• 49. Waterman, A. (1999). Identity, identity statuses, and identity status development: A contemporary statement. Developmental Review, 19(4), 591-621.
• 50. Wojciszke, B. (1993). Psychologia miłości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• 51. Wygotski, L.S. (1971). Wybrane prace psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 52. Wygotski, L.S. (2002a). Kryzys siódmego roku życia. W: A. Brzezińska, M. Marchow (red.), Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie (ss. 165-177). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 53. Wygotski, L.S. (2002b). Zabawa i jej rola w rozwoju psychicznym dziecka. W: A. Brzezińska, M. Marchow (red.), Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie (ss. 141-163). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 54. Wygotski, L.S. (2002c). Rozwój myślenia i tworzenie pojęć w okresie dorastania. W: A. Brzezińska, M. Marchow (red.), Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie (ss. 221-304). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• 55. Ziółkowska, B. (2005). Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (ss. 423-468). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/cis.2021.51.1