Ryzyko braku relacji zawodowych. Konstrukcja Skali Niepewności Zatrudnienia w Sytuacji Pandemii

• Autorzy: Teresa Chirkowska-Smolak , Mikołaj Czumak

Warianty tytułu

The Risk of Lack of Professional Relationships. Construction of the Employment Uncertainty Scale in a Pandemic Situation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem prezentowanych badań była walidacja i sprawdzenie właściwości psychometrycznych Skali Niepewności Zatrudnienia w Sytuacji Pandemii. Dokonano opisu statystycznego skali, poddano ją analizie czynnikowej, sprawdzono jej rzetelność i trafność. Przedstawione szczegółowo średnie wyniki dla całej skali i pozycji pozwalają na interpretację wyników w przypadku użycia narzędzia w różnych organizacjach oraz badaniach na większych próbach (np. nad zdrowiem publicznym). W badaniu uzyskano trójczynnikową strukturę skali, a trzy wyróżnione czynniki były z sobą umiarkowanie związane. Opisywana skala okazała się rzetelna. Współczynniki spójności wewnętrznej w obu badaniach były większe lub równe 0,72. Takie wyniki pozwalają na rekomendację stosowania narzędzia podczas badań naukowych, w diagnozie organizacji i grup pracowników oraz w pracy z indywidualnymi badanymi. Podsumowując, można stwierdzić, że Skala Niepewności Zatrudnienia jest trafnym i rzetelnym narzędziem służącym do pomiaru niepewności zatrudnienia w określonej sytuacji (pandemii). Należy również zwrócić uwagę na ograniczenia i dalsze perspektywy badań związanych z narzędziem. Przedstawione średnie wyniki dotyczą ogólnej grupy pracowników, dlatego w przyszłości przydatne będzie sprawdzenie rozkładu wyników w różnych grupach zawodowych. Dodatkowo rzetelność narzędzia warto potwierdzić metodą test-retest, aby zweryfikować powtarzalność wyników w czasie. Niepewność zatrudnienia, jako jeden z najważniejszych czynników stresu w pracy, jest zjawiskiem, które budzi coraz większe zainteresowanie badaczy. Zaproponowane przez nas narzędzie, które uwzględnia jego wielowymiarowe oblicze, może się przyczynić do lepszego zrozumienia tego zjawiska, np. do określenia jego przyczyn, co w konsekwencji może doprowadzić do opracowania programów interwencji w czasach kryzysu czy w okresie dynamicznych zmian organizacyjnych. (fragment tekstu)

EN

In a pandemic situation, anxiety about work has added to anxiety about the perceived threat to health or life. Job insecurity is a stressor that causes deterioration of mental and physical health, but also leads to behaviors that have negative consequences for the organization. The anxiety related to fears about the future of work may be increased due to limited contacts with co-workers (remote work, forced downtime) and social isolation, while social support is one of the most important stress buffer factors. In this article, we present the results of research on the construction of a scale for measuring job uncertainty during the COVID-19 pandemic. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zatrudnienie; Relacje międzyludzkie; Zatrudnialność; COVID-19; Pandemia

EN

Employment; Interpersonal relations; Employability; COVID-19; Pandemic

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2021
• Tom: 51 Blisko czy na dystans? Psychologiczne aspekty relacji międzyludzkich
• Strony: 145--164

Twórcy

autor

Teresa Chirkowska-Smolak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Mikołaj Czumak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Ashford, S., Lee, C., Bobko, P. (1989). Content, causes, and consequences of job insecurity: A theory-based measure and substantive test. Academy of Management Journal, 32, 803-829.
• 2. Chirkowska-Smolak, T. (2015). Konsekwencje stresu wynikającego z braku bezpieczeństwa zatrudnienia i sposoby radzenia sobie z nim. Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 10, 8-11.
• 3. Chirkowska-Smolak, T., Grobelny, J. (2016). Konstrukcja i wstępna analiza psychometryczna Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy (PSwP). Czasopismo Psychologiczne, 1(22), 131-139.
• 4. Dekker, S., Schaufeli, W. (1995). The effects of job insecurity on psychological health and withdrawal: A longitudinal study. Australian Psychologist, 30(1), 57-63.
• 5. Greenhalgh, L., Rosenblatt, Z. (1984). Job insecurity: Toward conceptual clarity. Academy of Management Review, 9(3), 438-448.
• 6. Hellgren, J., Sverke, M. (2003). Does job insecurity lead to impaired well-being or vice versa? Estimation of cross-lagged effects using latent variable modeling. Journal of Organizational Behavior, 24(2), 215-236.
• 7. Hellgren, J., Sverke, M., Isaksson, K. (1999). A two-dimensional approach to job insecurity: Consequences for employee attitudes and well-being. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8, 179-195.
• 8. Huang, G., Lee, C., Ashford, S., Chen, Z., Ren, X. (2010). Affective job insecurity: A mediator of cognitive job insecurity and employee outcomes relationships. International Studies of Management and Organization, 40(1), 20-39.
• 9. Jacobson, D. (1991). The conceptual approach to job insecurity. W: J. Hartley, D. Jacobson, B. Klandermans, T. van Vuuren (red.), Job Insecurity: Coping with Jobs at Risk (ss. 23-39). London: Sage.
• 10. Johnson, C., Messe, L., Crano, W. (1984). Predicting job performance of low income workers: The Work Opinion Questionnaire. Personnel Psychology, 37, 291-299.
• 11. Lee, C., Bobko, P., Ashford, S., Chen, Z., Ren, X. (2008). Cross-cultural development of an abridged job insecurity measure. Journal of Organizational Behavior, 29, 373-390.
• 12. Lee, C., Bobko, P., Chen, Z.X. (2006). Investigation of the multidimensional model of job insecurity in two countries. Applied Psychology: An International Review, 55, 512-540.
• 13. Lovibond, P.F., Lovibond, S.H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343. https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)00075-u.
• 14. Mauno, S., Leskinen, E., Kinnunen, U. (2001). Multi-wave, multi-variable models of job insecurity: Applying different scales in studying the stability of job insecurity. Journal of Organizational Behavior, 22, 919-937.
• 15. Mohr, G.B. (2000). The changing significance of different stressors after the announcement of bankruptcy: A longitudinal investigation with special emphasis on job insecurity. Journal of Organizational Behavior, 21, 337-359.
• 16. O'Neill, P., Sevastos, P. (2013). The development and validation of a new multidimensional Job Insecurity Measure (JIM): An inductive methodology. Journal of Occupational Health Psychology, 18(3), 338-349.
• 17. Pan-European opinion poll on occupational safety and health. Results across 31 European countries (2013). European Agency for Safety and Health at Work (EU-OSHA). https://osha.europa.eu/pl/facts-and-figures/european-opinion-polls-safety-and-health-work/european-opinion-poll-occupational-safety-and-health-2013 (dostęp: 27.01.2021).
• 18. Ratajczak, Z. (2006). Psychologiczne aspekty funkcjonowania współczesnych organizacji. W: Z. Ratajczak, A. Bańka, E. Turska, Współczesna psychologia pracy i organizacji. Wybrane zagadnienia (ss. 9-58). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• 19. Standing, G. (2014). Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 20. Sverke, M., Hellgren, J. (2002). The nature of job insecurity: Understanding employment uncertainty on the brink of a new Millennium. Applied Psychology: An International Review, 51, 23-43.
• 21. Vander Elst, T., De Witte, H., De Cuyper, N. (2014). The Job Insecurity Scale: A psychometric evaluation across five European countries. European Journal of Work and Organizational Psychology, 23(3), 364-380.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/cis.2021.51.8