Leśne przedszkola jako sposób przeciwdziałania zespołowi deficytu natury

• Autorzy: Magdalena Christ

Warianty tytułu

Forest Kindergartens as the Means to Overcome the Nature Deficit Disorder

Waldkindergärten als eine Methode dem Natur-Defizit-Syndrom entgegenzuwirken

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jak zauważa Ryszard Kulik, mimo niespotykanego postępu cywilizacyjnego, jaki nastąpił w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, coraz większa liczba badaczy, analityków, myślicieli wskazuje na nasilanie się znamion kryzysu, który w równym stopniu obejmuje człowieka (z jego światem) oraz rzeczywistość przyrodniczą1. Tymczasem człowiek jest częścią przyrody, chociaż postęp cywilizacyjny coraz bardziej dystansuje nas od natury i tworzy iluzję oddzielenia od niej. Bez środowiska naturalnego nie bylibyśmy jednak w stanie przeżyć2. Oddalenie się od natury oraz niszczenie jej w sposób lekkomyślny powoduje różnorodne deformacje w psychice człowieka. Związane są one z obniżeniem odporności na stres, bezradnością, reakcjami nerwicowymi, negatywnymi zmianami w obrazie własnej osoby oraz ze spadkiem poczucia bezpieczeństwa3. Problemy tego typu dotykają także najmłodsze pokolenie(fragment tekstu)

EN

This article refers to the issue of the crisis in the human-nature relationship. Referring to the findings of other authors' research, it reveals the dangers of alienating the human being from the environment, as well as the positive results of the human being's contact with nature. It proves there is a need for implementing environmental training as early as in preschool education. The article puts forward the idea and functioning of forest kindergartens in Poland. The empirical material which inspired the reflections presented therein has been gathered during a study visit to "Puszczyk" forest kindergarten in Białystok. The visit included a participant observation and some interviews with a teacher who works with children. In the article, there is also a reference to the survey on the respondents' opinion on the idea of forest kindergartens.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Dzieci; Ekologia; Środowisko przyrodnicze

EN

Education; Children; Ecology; Natural environment

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2018
• Tom: 1(50)
• Strony: 199--218

Twórcy

autor

Magdalena Christ

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bezpieczeństwo ekologiczne w świadomości młodzieży. Red. D. Cichy. Katowice: Almapress, 1993.
• Biela A ., Juros A .: Wykorzystanie dynamiki grupowej w przekazywaniu informacji o stanie zdrowia i środowiska mieszkańców regionów zagrożonych ekologicznie. "Przegląd Psychologiczny" 1986, nr 4.
• Bird W.: Natural Thinking. https://www.rspb.org.uk/Images/natural thinking_tcm9-161856.pdf [20.07.2017].
• Bożek G.: Jesteśmy jednej Ziemi. Wychowanie i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży. Krosno: SKA "Kaktus", 1998.
• Budniak A.: Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2009.
• Burger T.: Świadomość ekologiczna: między lękiem a działaniem. [Raport. 1/2992]. Warszawa: Instytut na rzecz Ekorozwoju, 1992.
• Chawla L.: Childhood Experiences Associated with Care for the Natural World. A Theoretical Framework for Empirical Results. "Children, Youth and Environments" 2007, vol. 17 (4).
• Chomczyńska A.: Kto zobaczy w lesie dzika...? W: W dziką stronę. Rozmowy o edukacji w przyrodzie. Red. A. Gaszyńska, G. Świderek. Łódź: Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła", 2016.
• Christ M.: Leśne przedszkole na terenie Śląska. https://www.survio. com/survey/d/B3A9K5A3T2O7C5B2F [22.07.2017].
• Christie B. et al.: Znaczenie outdoor learning w Szkocji: współczesne trendy i perspektywy. Przeł. A. Parafiniuk. W: Edukacja przygodą. Outdoor i Adventure Education w Polsce: teoria, przykłady, konteksty. Red. E. Palmer - Kabacińska, A. Leśny. Warszawa: Fundacja Pracownia Nauki i Przygody, 2012.
• Dubos R.: Pochwała różnorodności. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
• Dytrych K.: Przygoda w przyrodzie. W: Przygoda w edukacji i edukacja w przygodzie. Outdoor i adventure education w Polsce. Red. A. Bąk, A. Leśny, E. Palmer - Kabacińska. Warszawa: Fundacja Pracownia Nauki i Przygody, 2014.
• Forestry Commission Scotland: Woods for Health Strategy. http://scotland.forestry.gov.uk/images/corporate/pdf/fcfc011.pdf [20.07.2017].
• Fronberg E.: Nerwice a emocje. Fizjologiczne mechanizmy. Wrocław: Ossolineum, 1979.
• Janik A.: Koncepcja pedagogiczna i program leśnych przedszkoli na przykładzie przedszkola w Lipsku na terenie Niemiec. "Problemy Wczesnej Edukacji" 2015, nr 4 (31).
• Jermaczek- Sitak M.: Po co nam przyroda? W: W dziką stronę. Rozmowy o edukacji w przyrodzie. Red. A. Gaszyńska, G. Świderek. Łódź: Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła", 2016.
• Kaliszuk E., Kaliszuk A.: O co chodzi w leśnym przedszkolu. "Dzikie Życie" 2016, nr 2 (260). http://dzikiezycie.pl/archiwum/2016/ luty-2016/o-co-chodzi-w-lesnym-przedszkolu [15.07.2017].
• Kulik R.: Jak kształtować postawy proekologiczne. Katowice: "Śląsk" Wydawnictwo Naukowe, 2001.
• Kulik R.: W zgodzie z samym sobą, innymi i światem - kluczowe kompetencje w edukacji integralnej. W: R. Kulik, I. Kukowka: Zrozumieć siebie na nowo. 10 zasad jak uczyć o przyrodzie, by poszerzyć swoje małe Ja. Bystra: Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, 2010.
• Leśny A.: Pedagogika przygody - konteksty teoretyczne. W: Przygoda w edukacji i edukacja w przygodzie. Outdoor i adventure education w Polsce. Red. A. Bąk, A. Leśny, E. Palmer - Kabacińska. Warszawa: Fundacja Pracownia Nauki i Przygody, 2014.
• Louv R.: Ostatnie dziecko lasu. Warszawa: Grupa Wydawnicza Relacja, 2014.
• Mapa przedszkoli leśnych w Polsce. https://www.google.com/maps/d/ viewer?mid=18-WqL0PL-BpCrmgVy2VhBLj1q0E&ll=54.303444451711 85%2C18.313263967246712&z=9 [23.07.2017].
• Ministerstwo Środowiska: Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Warszawa: [s.n.], 2001.
• Nalaskowski A.: Niepokój o szkołę. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 1994.
• Parczewska T.: Edukacja ekologiczna w przedszkolu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009.
• Polski Instytut Przedszkoli Leśnych. https://www.facebook.com/lesne -przedszkola/ [23.07.2017].
• Poziomek U. et al.: Przyrodnicza edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2016.
• "Puszczyk". Leśne Przedszkole. Strona główna. http://puszczyk.edu.pl/ [10.07.2017].
• Puślecki W.: Konstruktywistyczna metoda projektów i jej stosowanie we wczesnej edukacji. W: Wczesna edukacja dziecka - perspektywy i zagrożenia. Red. S. Włoch. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2009.
• Romaniak J.: Leśne przedszkola - bez murów, z otwarciem na naturę. http://dziecisawazne.pl/lesne-przedszkola-bez-murow-z-otwarciem -na-nature [18.07.2017].
• Ryszka R.: Przedszkola leśne. Kilka refleksji o wychowaniu w lesie. "Dzikie Życie" 2016, nr 2 (260). http://dzikiezycie.pl/archiwum/2016/ luty-2016/przedszkola-lesne-kilka-refleksji-o-wychowaniu-w-lesie [15.07.2017].
• Spitzer M.: Jak uczy się mózg. Przeł. M. Guzowska - Dąbrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
• Stawiński W.: Kształtowanie postaw w nauczaniu biologii i ochrony środowiska. W: Idem: Dydaktyka biologii i ochrony środowiska. Warszawa- Poznań: PWN, 2000.
• Ward -Thompson C ., Aspinall P ., M ntarzino A .: The Childhood Factor. Adult Visits to Green Places and the Significance of Childhood Experience. "Environment and Behaviour" 2008, vol. 40 (1).
• Wells N.M., Lekies K.S.: Nature and the Life Course: Pathways from Childhood Nature Experiences to Adult Environmentalism. "Children, Youth, and Environment" 2006, vol. 16 (1).
• Wurzeln und Flügel e.V. www.wurzelnundfluegel.net [20.07.2017].