Kształcenie nauczycieli przedszkola i klas początkowych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach - ewolucja treści, programów, zakresu kompetencji. Doskonalenie nauczycieli

• Autorzy: Alina Budniak , Małgorzata Mnich

Warianty tytułu

Die Bildung von Kindergarten- und Grundschullehrer an der Schlesischen Universität in Katowice - Weiterentwicklung von Inhalten, Programmen und Kompetenzbereichen Lehrerfortbildung

Education of Pre-School and Early-School Teachers of the University of Silesia in Katowice - Evolution of Contents, Study Programmes and Competences Teacher Training

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Aktywność naukowa pracowników Katedry Pedagogiki Wczesnoszkolnej była i jest ściśle powiązana z działalnością dydaktyczną, a ze względu na problematykę badań, ich podmiot i przedmiot, prakseologiczne aplikacje uzyskanych rezultatów wyraźnie spojona z przygotowaniem przyszłych nauczycieli. Jak zaznacza Kazimierz Denek, "stała troska o nauczyciela od przedszkola po uniwersytet, jego staranne kształcenie, ustawiczne dokształcanie i doskonalenie, jest równoznaczna z dbałością o jakość systemu edukacji"1. W ciągu czterdziestu lat działalności Katedry miały miejsce ogromne zmiany społeczno-polityczne, ekonomiczne i kulturowe, dynamiczny rozwój nauki i techniki, procesy globalizacji i demokratyzacji, pojawiły się wyzwania związane z gospodarką rynkową i procesami integracji europejskiej, generujące także zmiany w podejściu do kształcenia studentów - przyszłych nauczycieli. Jak wiadomo, zawód nauczyciela wymaga kompetencji, które w chwili ukończenia studiów są niekompletne, niewystarczające, wymagające zmian i uzupełnień3, dlatego "refleksje nad rolami i kompetencjami zawodowymi nauczycieli oraz formowaniem ich osobowości trzeba zwrócić ku możliwej, niedającej się przewidzieć, prawdopodobnej, preferowanej, pożądanej i idealnej przyszłości", podstawowym zaś zadaniem przygotowania przyszłych nauczycieli jest kształcenie umiejętności myślenia kategoriami przyszłości. (fragment tekstu)

EN

The 40th anniversary of the Department of Early Childhood Education and Media Pedagogy encourages a reflection on the directions of scientific research activities that have been undertaken by the institution and its members, the education of students in the changing social, political and educational environment, its mission in the field of training early education teachers or the long-termactivities of the department employees related to the popularization of pedagogical issues in the environment. This study provides an overview of the educational offer, study programmes, curriculum content at the University of Silesia and competences of future and active teachers of kindergartens and primary school classes in the last forty years. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauczyciele; Kształcenie nauczycieli; Kompetencje; Edukacja; Szkolenia; Edukacja wczesnoszkolna

EN

Teachers; Education of teachers; Competences; Education; Training; Early childhood education

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2019
• Numer: Tom Jubileuszowy
• Strony: 77--97

Twórcy

autor

Alina Budniak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

autor

Małgorzata Mnich

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Banach C., Jarowiecki J., Nowecki B.: Edukacja nauczycielska w uniwersytetach i wyższych szkołach pedagogicznych w roku akademickim 1994/1995. Raport COMSN w WSP Kraków 1996 r.
• Banach C.: Wyzwania i zadania polskiej edukacji w latach 2012-2025. "Nowa Szkoła. Miesięcznik społeczno-pedagogiczny" 2013, nr 3, (LXIX, nr 711).
• Denek K.: Kształcenie akademickie nauczycieli. "Nowa Szkoła. Miesięcznik społeczno-pedagogiczny" 2013, nr 1, (LXIX nr 709).
• Informacja ogólna o Procesie Bolońskim. "Biuletyn Informacji Publicznej". Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. http://www.bip.nauka.gov.pl/proces-bolonski/ [15.02.2019].
• Kojs W.: O niektórych wyznacznikach edukacyjnej i pedagogicznej komunikacji. W: Komunikacja, dialog, edukacja. Red. W. Kojs, R. Mrózek. T. 1. Cieszyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.
• Kujawiński J.: Współczesne kierunki modernizacji nauczania początkowego. W: Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych. Red. J. Kujawiński. Warszawa: Wydwnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990.
• Kupisiewicz C.: Szkolnictwo w procesie przebudowy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 1996.
• Kwaśnica R.: Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki. Red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
• Kwiatkowska H.: Europejski wymiar edukacji. Próba identyfikacji idei - implikacje dla kształcenia nauczycieli. W: Z zagadnień pedeutologii i kształcenia nauczycieli. Red. H. Kwiatkowska, T. Lewowicki. Warszawa: KNP PAN, 1995.
• Kwiatkowska H.: Tożsamość nauczycieli. Między anomią i autonomią. Gdańsk: GWP, 2005.
• Kwieciński Z.: Zmienić kształcenie nauczycieli. W: Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata. Red. A. Siemak -Tylikowska, H. Kwiatkowska, S.M. Kwiatkowski. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 1998.
• Lewowicki T.: O dotychczasowych koncepcjach edukacji nauczycielskiej i potrzebie określenia nowej koncepcji tej edukacji. "Ruch Pedagogiczny" 1990, nr 1-2.
• Lewowicki T.: Przemiany oświaty. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak",, 1997.
• Magda - Adamowicz M.: Kształcenie permanentne nauczycieli w czasie ich aktywności zawodowej. "Edukacja Ustawiczna Dorosłych" 2017, nr 2.
• Ministerstwo Edukacji Narodowej, Podstawy programowe obowiązkowych przedmiotów ogólnokształcących (do konsultacji). 31 grudnia 1996 r., Biuro Strategii Edukacyjnych.
• Okoń W.: Kształcenie nauczycieli w Polsce - stan i kierunki przebudowy. Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
• Pilch T.: Spory o szkołę. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak",, 1999.
• Plan studiów opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, DU.1-4012/PA-19/75; DU.2-40110-79/72.
• Plan studiów opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, SU.1-4010/PA-46/74.
• Plan studiów opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, SU.1-4010/PA-12/74 z późniejszymi zmianami.
• Plan studiów opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, DU.1-4012/PA-4/75 z późniejszymi zmianami.
• Plan studiów opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, DU.1-4012/PA-4/78, DU.1-4012/PA-5/78.
• Potulicka E.: Studia pedagogiczne w neoliberalnym programie edukacji. W: Szkoła wyższa w toku zmian. Debata wokół ustawy z dnia 18 marca 2011 r. Red. J. Kostkiewicz, A. Domagała - Kręcioch, M.J. Szymański. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Rozporządzenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do zawodu nauczyciela. Dz. U. 2012 poz. 131.
• Szymański M.J.: Kształcenie pedagogiczne w obliczu zmian. W: Szkoła wyższa w toku zmian. Diagnozy i konstatacje. Red. J. Kostkiewicz, A. Domagała - Kręcioch, M.J. Szymański. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Szymański M.J.: Zmiana społeczna i zmiana edukacyjna. W: Szkoła wyższa w toku zmian. Diagnozy i konstatacje. Red. J. Kostkiewicz, A. Domagała - Kręcioch, M.J. Szymański. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 r. - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19990120096 [21.02.2019].
• Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. (poz. 2110).

Identyfikatory

DOI

10.31261/CHOWANNA.2019.S.05