Kreowanie edukacji globalnej (planetarnej): utopijna iluzja czy rzeczywistość?

• Autorzy: Joanna Kapica-Curzytek

Warianty tytułu

Shaping the Global (Planetarny) Education - Utopian Illusion or Reality?

Kreierung von der globalen (planetarischen) Bildung: utopische Illusion oder Wirklichkeit?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dokonujący się w szybkim tempie proces globalizacji, rozwój gospodarki, ekonomii, polityki i kultury na skalę ogólnoświatową upoważnia nas do tego, aby pytać o możliwość, istotę i sens edukacji globalnej (planetarnej) jako kolejnego (końcowego?) wymiaru i szczebla kształtowania tożsamości człowieka. Chodzi o edukację zorientowaną na problemy świata i próby ich rozwiązywania na poziomie ogólnoświatowym. Idea edukacji planetarnej nie jest w polskiej pedagogice nowa. Dostrzegano ją już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, wyrażając jednocześnie troskę o przyszłe pokolenia i świat. W obecnej globalnej perspektywie rozwoju ludzkości upatruje się przynajmniej ideowego programu, wypełniającego misję humanistyczną i uniwersalistyczną. Jej najistotniejszymi cechami są: uniwersalizacja osoby człowieka, przy równoczesnym zachowaniu jego odmienności, kształtowanie całożyciowej gotowości ludzi do odpowiedzialnego i kompetentnego rozwiązywania problemów świata oraz pogłębianie solidarnościowego poczucia przynależności wszystkich mieszkańców Ziemi do jej ekosystemu. (fragment tekstu)

EN

The author outlines the concept of planetary (global) education in the context of current social and political situation. Planetary education might be set in the hierarchy of complementary categories: regional education - intercultural education - planetary education. Experience of the European Union convinces that building a wider community based on cooperation and agreement is possible. The article presents philosophical and cultural rudiments of planetary education, as well as potential favourable factors for creating global education: development of modern technologies and English as a global language. The author describes stubs of "pattern of postnational culture" and points out the barriers of planetary education. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Współpraca międzynarodowa; Społeczeństwo globalne; Edukacja; Komunikowanie międzykulturowe

EN

International cooperation; Global society; Education; Intercultural communication

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2014
• Tom: 2(43)
• Strony: 339--354

Twórcy

autor

Joanna Kapica-Curzytek

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Bauman Z.: Czego uczy nas centralna Europa? Referat wygłoszony na Europejskim Kongresie Kultury, Wrocław, 8 września 2011. "Gazeta Wyborcza". Strona internetowa: http://wyborcza.pl/1,75475,10254951,Czego_nas_uczy_centralna_Europa_.html [dostęp: 26.02.2013].
• Bauman Z.: Europa - niedokończona przygoda. Przeł. T. Kunz. Wyd. 3. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012.
• Bauman Z.: Płynne czasy. Życie w epoce niepewności. Przeł. M. Żakowski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2007.
• Bauman Z.: Płynny lęk. Przeł. J. Margański. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 2008.
• Burszta W.J.: Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1998.
• Crystal D.: English as a Global Language. Cambridge: Penguin Viking, 2010.
• Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej, 1995.
• Eco U.: Trzecie zapiski na pudełku od zapałek. Przeł. A. Osmólska-Mętrak. Poznań: Wydawnictwo Historia i Sztuka, 2005.
• Edukacja - jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO. Red. J. Delors. Przeł. W. Rabczuk. Warszawa: UNESCO, 1998.
• Edukacja wobec wyzwań XXI wieku. Red. I. Wojnar, J. Kubin. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 1997.
• Gelles D.: The Man Who Knows Everything. "Financial Times Magazine", 29-30 October 2011.
• Giddens A.: Socjologia. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Habermas J.: Filozoficzny dyskurs nowoczesności. Przeł. M. Łukasiewicz. Kraków: Universitas, 2000.
• Habermas J.: Racjonalność działania a racjonalność społeczna. Przeł. A.M. Kaniowski. Przekład przejrzał M.J. Siemek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
• A History of The World, Episode 1 - The Mummy of Hornedjitef. Strona internetowa BBC4. http://www.bbc.co.uk/ahistoryoftheworld/about/transcripts/episode1/ [13.05.2014].
• Kapica G.: Kształtowanie kompetencji kooperatywnych - najbardziej zaniedbanym obszarem współczesnej edukacji. W: Edukacja do współbycia i współdziałania. Red. G. Kapica. Racibórz: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, 2010.
• Kapica-Curzytek J.: Aspects of English as an International Language. In: Variability and Stability in Foreign and Second Language Learning Contexts. Eds. E. Piechurska-Kuciel, L. Piasecka. Vol. 1. Cambridge: Cambridge Scholars, 2012.
• Kapica-Curzytek J.: Global English. Creating New Dimensions of Network Societies. In: Language, Thought and Education: Exploring Networks. Eds. M. Kuczyński, L. Szymański. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2013.
• Kapica-Curzytek J.: The British Museum: "Historia świata w 100 obiektach" na lekcjach języka angielskiego. "The Teacher" 2011, nr 10 (92).
• Kapuściński R.: Ten Inny. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007.
• Kuper S.: How We Can Beat the Far Right. "Financial Times Magazine", 22-23 September 2012.
• Lévinas E.: Filozoficzne określenie idei kultury. Dane etnograficzne. Przeł. B. Skarga. "Studia Filozoficzne" 1984, nr 9.
• Łomny Z.: W intencji przetrwania i rozwoju. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 1998.
• Łomny Z.: W kierunku kreacji edukacji planetarnej. W: Edukacja wobec wyzwań XXI wieku. Red. I. Wojnar, J. Kubin. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 1997.
• Matthews G.: Supermarket kultury. Przeł. E. Klekot. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2005.
• Nikitorowicz J.: Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2009.
• Nikitorowicz J.: Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana, 2004.
• Popper K.R.: Mit schematu pojęciowego. Przeł. B. Chwedeńczuk. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1997.
• Scheffer P.: Druga ojczyzna. Imigranci w społeczeństwie otwartym. Przeł. E. Jusewicz-Kalter. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2010.
• Świat po pigułce. Wywiad J. Żakowskiego z Z. Baumanem. "Polityka" 2010, nr 51 (2787).
• UE laureatem Pokojowej Nagrody Nobla 2012. Strona Parlamentu Europejskiego: http://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/content/20121012STO53551/html/UE-laureatem-Pokojowej-Nagrody-Nobla-2012 [dostęp: 18.10.2012].
• Wright S.: Language Policy and Language Planning. Basingstoke-New York: Palgrave Macmillan, 2004.
• Zellma A.: Edukacja regionalna a współczesne przemiany społeczne. "Edukacja" 2001, nr 1.