Pedagogika społeczna wobec Innego. Solidarność z Innym w kontekście globalizacji

• Autorzy: Ewa Bielska

Warianty tytułu

Die Sozialpädagogik gegenüber dem Anderen Die Solidarität mit dem Anderen im Kontext der Globalisierung

Social Pedagogy towards the Other Solidarity with the Other in the Context of Globalisation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zainteresowanie Innym, Obcym, Odmieńcem pojawiło się w naukach społecznych stosunkowo wcześnie, bo już w XIX wieku, a z biegiem czasu inność stała się przedmiotem zainteresowań przedstawicieli różnych dyscyplin - antropologii, psychologii społecznej, socjologii. Można przyjąć, że zainteresowaniu Innym towarzyszyła nowoczesna fascynacja kategoryzacją, założeniem, że analogicznie do wyodrębniania typów służących systematyzacji obiektów przyrodniczych można odnajdywać, identyfikować różniące się od siebie kategorie w obrębie zjawisk kulturowych i społecznych, a przy tym wpisywać je w matrycę naturalizacji. W drugiej połowie XVIII wieku Karol Linneusz przedstawił typologię ras ludzkich, z kolei pod koniec XIX wieku ewolucjoniści wskazali na poszczególne typy kultur różniące się etapami swojego rozwoju. Typologizacje za każdym razem nacechowane były ewaluacją oraz umożliwiły określenie cech Innego poprzez odniesienie do takich matryc, jak etap rozwoju kultury (co głównie było związane z ewolucyjnym i neoewolucyjnym podejściem do rozumienia zmian w obrębie kultury i cywilizacji), rasy, a w późniejszym czasie płci oraz orientacji seksualnej. Kategoria inności ma znaczenie w kontekście stratyfikacyjnym i ideologicznym, jest traktowana jako kryterium włączania/wyłączania społecznego, nadawania/odmawiania praw, z kolei jako element ideologii lokowana jest w obrębie dymensji: skrajna afiliacja - dehumanizacja. (fragment tekstu)

EN

The subject of the analyses undertaken in this article is solidarity with the Other in global society. The first part of the article focuses on the status of the Other (the outline is based on the characteristics presented by Claude Lévi-Strauss, George Simmel, Zygmunt Bauman, Bernhard Waldenfels and Emmanuel Lévinas). The subject of the second part is the category of solidarity - its analysis has been made by referring to the sociological and axiological perspective. In the third part, which is a kind of summary, the ambivalence of the status of the Other in the context of globalization is presented. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Globalizacja; Solidaryzm społeczny; Wykluczenie społeczne

EN

Globalization; Social solidarity; Social exclusion

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2019
• Numer: Tom Jubileuszowy
• Strony: 313--326

Twórcy

autor

Ewa Bielska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bauman Z.: Obcy u naszych drzwi. Przeł. W. Mincer. Warszawa: PWN, 2016.
• Baran T.: Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Czy "obcy" to też człowiek? Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
• Durkheim E.: O podziale pracy społecznej. Przeł. K. Wakar. Warszawa: PWN, 1999.
• Fraser N.: Social Justice in the Age of Identity Politics. Redistribution, Recognition and Participation. In: N. Fraser, A. Honneth: Redistribution or Recognition? A Political-Philosophical Exchange. London- New York: Verso, 2003.
• Frysztacki K.: Solidarność. W: Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości. Red. M. Bogunia - Borowska. Kraków: Znak, 2005.
• Horkheimer M., Adorno T.W.: Dialektyka oświecenia. Przeł. M. Łukasiewicz. Warszawa: IFiS PAN, 1994.
• Jarosław Kaczyński boi się, że uchodźcy sprowadzą zarazę? Tak mówił na wyborczym wiecu. "Gazeta Wyborcza", 13.10.2015. http://wyborcza.pl/1,75398,19014711,kaczynski-boi-sie-zarazy.html [16.02.2019].
• Kuligowski W.: Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowania antropologii współczesności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
• Leder A.: Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014.
• Lemkin R.: Nieoficjalny. Autobiografia Rafała Lemkina. Red. D.-L. Frieze. Tłum. H. Jankowska. Warszawa: Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, 2018.
• Lévinas E.: Etyka i nieskończony. Rozmowy z Philipp'em Nemo. Przeł. B. Opolska - Kokoszka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 1991.
• Lévi - Strauss C.: Antropologia strukturalna II. Przeł. M. Falski. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2001.
• Nikitorowicz J.: Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana, 1995.
• Robinson W.I.: Globalization and the Sociology of Immanuel Wallerstein. A Critical Appraisal. "International Sociology" 2011, vol. 26, no. 6.
• Simmel l G.: Socjologia. Przeł. M. Ł u k a s i e w i c z. Warszawa: PWN, 1975.
• Starosta P.: Globalizacja i nowy komunitaryzm. "Kultura i Społeczeństwo" 2000, nr 3.
• Stjernø S.: Solidarity in Europe. The History of an Idea. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
• Sztompka P.: Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność. W: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji. Red. P. Sztompka. Warszawa-Kraków: PWN, 1999.
• Taylor Ch.: The Politics of Recognition. In: Multiculturalism: Examining the Politics of Recognition. Ed. A. Gutmann. Princeton: Pinceton University Press, 1994.
• Tischner J.: Etyka solidarności oraz homo sovieticus. Kraków: Znak, 2005.
• Waldenfels B.: Topografia obcego. Studia z fenomenologii. Przeł. J. Sidorek. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002.
• Witzig R.: The Medicalization of Race: Scientific Legitimization of Flawed Social Construct. "Annals of Internal Medicine" 1996, vol. 125 (8).
• Zaremba M.: Wielka trwoga. Polska 1944-1947. Ludowa reakcja na kryzys. Kraków: Wydawnictwo Znak-Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 2012.
• Žižek S.: What Our Fear of Refugees Says about Europe? "New Statesman", 29.02.2016. https://www.newstatesman.com/politics/uk/2016/02/slavoj-zizek-what-our-fear-refugees-says-about-europe [16.02.2019].

Identyfikatory

DOI

10.31261/CHOWANNA.2019.S.16