Zadania metropolitalne i ich wykonywanie - obecne próby rozwiązania kwestii metropolizacji

• Autorzy: Hubert Izdebski

Warianty tytułu

Metropolitan Tasks and Their Fulfilment - Current Attempts to Solve the Issue of Metropolization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł poświęcony jest - przeprowadzanej na tle bogatych doświadczeń międzynarodowych i skromnych doświadczeń polskich - analizie polskich rozwiązań prawnych w zakresie zarządzania sprawami publicznymi na poziomie metropolitalnym: funkcjonujących (związek metropolitalny w województwie śląskim) oraz proponowanych w projektach ustaw o utworzeniu związków metropolitalnych, tj. złożonych bezskutecznie do Sejmu poprzedniej kadencji (2015-2019) projektów dotyczących metropolitalnych obszarów Poznania, Krakowa, Wrocławia i Szczecina oraz znajdujących się w Sejmie obecnej kadencji projektów dotyczących metropolitalnych związków łódzkiego i pomorskiego. Analizę przeprowadza się z punktu widzenia sposobu podchodzenia do podstawowych kwestii zarządzania metropolitalnego: określenia zadań metropolitalnych, a przez to wskazania istoty procesu metropolizacji, w tym przypadku realizowanego poprzez tworzenie związku metropolitalnego, ustalenia podstaw tworzenia składu związku metropolitalnego oraz określenia materialnych podstaw jego funkcjonowania. Ze względu na szczególne cechy obszaru metropolitalnego Warszawy - i to nie tylko jako obszaru stołecznego - odrębna uwaga została poświęcona temu właśnie obszarowi, w odniesieniu do którego trwają obecnie prace zainteresowanych samorządów nad sfinalizowaniem projektu ustawy o stołecznym związku metropolitalnym. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is devoted to an analysis - conducted in the light of extensive international experience and modest Polish experience - of Polish legal solutions regarding the management of public affairs at metropolitan level: those operating (the metropolitan association in the Silesian Voivodship) and those proposed in the draft acts on the establishment of metropolitan associations, i.e. bills on the metropolitan areas of Poznań, Kraków, Wrocław and Szczecin submitted unsuccessfully to the Sejm of the previous term of office (2015-2019) and bills on the metropolitan associations of Łódź and Pomerania which are in the Sejm of the current term of office. The analysis is conducted from the point of view of the way in which the basic issues of metropolitan governance are approached: defining metropolitan tasks and, as a result, indicating the essence of the metropolization process, in this case implemented through the creation of a metropolitan association, establishing the basis for the composition of the metropolitan association and determining the material grounds for its operation. The special features of the Warsaw metropolitan area - and not just as the area of the capital - meant that separate attention has been devoted to precisely that area, with respect to which work is currently in progress on the part of interested local authorities on the finalization of a draft Act on the capital's metropolitan association. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszar metropolitalny; Metropolizacja; Aglomeracje miejskie

EN

Metropolitan area; Metropolisation; Urban agglomerations

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 7-8
• Strony: 7--24

Twórcy

autor

Hubert Izdebski

• Uniwersytet SWPS

Bibliografia

• Ahrend R., Gamper C., Schumann A., The OECD Metropolitan Governance Survey: A Quantitative Description of Governance Structures in Large Urban Agglomerations, "OECD Regional Development Working Papers" 2014/4.
• Bidziński M., Ustrój miasta stołecznego Warszawy, Toruń 2019.
• Charte de "Métropolitaines". Placer la métropolisation au coeur du débat public, "Esprit" 2011/1.
• Czyż T., Koncepcje aglomeracji miejskiej i obszaru metropolitalnego w Polsce, "Przegląd Geograficzny" 2009/4.
• Danielewicz J., Zarządzanie obszarami metropolitalnymi wobec globalnych procesów urbanizacji, Łódź 2013.
• Dolnicki B., Marchaj R., Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2017/3.
• Dolnicki B., Ustrój metropolii - współczesne koncepcje, "Administracja Publiczna. Studia Krajowe i Międzynarodowe" 2010/2.
• Dolnicki B., Wprowadzenie [w:] Organizacja i funkcjonowanie aglomeracji miejskich, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018.
• Faliński S., Warszawski samorząd terytorialny w latach 1990-2002. Geneza, ustrój, idee ustrojowe, aktywność, Warszawa 2013.
• Fricke C., Metropolitan Regions as a Changing Policy Concept in Comparative Perspective, "Raumforschung und Raumordnung" 2017/3.
• Grove A., Baker M., Zafati Bafarasat A., The Legitimation of Planning Processes as a Challenge to Metropolitan Governance, "Administrative Sciences" 2020/2.
• Hemel Z., Beyond anti-urban sentiments. Toward a new metropolitan European family [w:] Urban Europe. Fifty Tales of the City, red. V. Mamadouth, A. van Wageningen, Amsterdam 2016.
• Izdebski H., City Planning versus Metropolitan Planning: Historical Experience on the Example of the City of Warsaw, "Studia Iuridica" 2016/63.
• Izdebski H., Dwadzieścia lat samorządu terytorialnego - potrzeba rozwiązania problemu metropolii [w:] Metropolie. Wyzwanie polskiej polityki miejskiej, red. A. Lutrzykowski, R. Gawłowski, Toruń 2010.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014.
• Izdebski H., Trzeci etap reformy samorządu terytorialnego. De(re)centralizacja, postcovid i...?, Warszawa 2021.
• Izdebski H., Ustrój Warszawy a ustrój metropolii europejskich, "Samorząd Terytorialny" 2015/3.
• Kaczmarek T., Obszary metropolitalne w świetle podziału administracyjnego Polski, "Konwersatorium Wiedzy o Mieście" 2016/1.
• Kaczmarek T., Zarządzanie obszarami metropolitalnymi - zagraniczne doświadczenia i ich polskie implikacje, "Studia KPZK" 2018/3.
• Kantor P., Savitch H.V., The Politics of City Regions in Comparative Perspective, "Pôle Sud" 2010/1.
• Kulesza M., Zarządzanie metropolią, "Pomorski Przegląd Gospodarczy" 2006/5.
• Lackowska M., Zarządzanie obszarami metropolitalnymi w Polsce. Między dobrowolnością a imperatywem, Warszawa 2009.
• Lackowska M., Norris D.F., Metropolitan governance (or not!) in Poland and the United States, "Miscellanea Geographica - Regional Studies on Development" 2017/3.
• Lackowska M., Swianiewicz P., Dwuszczeblowe struktury zarządzania obszarami metropolitalnymi w Europie, "Samorząd Terytorialny" 2013/4.
• Marchaj R., Związek metropolitalny w województwie śląskim z perspektywy pierwszego roku działania, "Samorząd Terytorialny" 2018/12.
• Markowski T., Marszał T., Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe, Warszawa 2006.
• Mikuła Ł., Zarządzanie rozwojem przestrzennym obszarów metropolitalnych w świetle koncepcji miękkich przestrzeni planowania, Poznań 2019.
• Moore-Cherry N., Spatial planning, metropolitan governance and territorial politics in Europe. Dublin as a case of metro-phobia?, "European Urban and Regional Studies" 2018/4.
• Moore-Cherry N., Pike A., Tomaney J., City-region and Metropolitan Governance [w:] A Research Agenda for Regional and Local Government, red. M. Callanan, J. Loughlin, Cheltenham 2021.
• Nizioł K., Finansowanie zadań publicznych w związkach metropolitalnych w Polsce (wybrane problemy), "Samorząd Terytorialny" 2021/7-8.
• Niziołek M., Problemy ustroju aglomeracji miejskich, Warszawa 2008.
• Norris D.F., Whither Metropolitan Governance?, "Urban Affairs Review" 2001/4.
• Ofiarska M., Kształtowanie się koncepcji związku metropolitalnego w Polsce po 1990 roku, "Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji" 2018/114.
• Pisz M., Zarządzanie sprawami wspólnymi dla dużych miast i ich zurbanizowanego otoczenia. Zintegrowane inwestycje terytorialne na tle konstytucyjnej koncepcji samorządu terytorialnego, Warszawa 2018.
• Salet W.G.M., Thornley A., Kreukels A., Institutional and spatial coordination in European metropolitan regions [w:] Metropolitan Governance and Spatial Planning. Comparative Case Studies, red. W.G.M. Salet, A. Thornley, A. Kreukels, London-New York 2003.
• Swianiewicz P., Lackowska M., Kwestia metropolitalna w kontekście zarządzania obszarem metropolitalnym Warszawy, "Z Serca Polski" 2017/6.
• Szlachetko J.H., Zakres działania i zadania samorządu metropolitalnego w świetle koncepcji MEGApolis. Postulaty de lege ferenda, "Samorząd Terytorialny" 2021/7-8.
• Szmytkie R., W kwestii metropolii i obszarów metropolitalnych, "Przegląd Administracji Publicznej" 2013/2.
• Szydło M., Wyzwania legislacyjne w zakresie zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce, "Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji" 2018/114.
• Ustawa o związkach metropolitalnych. Komentarz, red. T. Bąkowski, Warszawa 2016.
• Wallis, A.D. New Regionalism [w:] Encyclopedia of Urban Studies, red. R. Hutchison, Thousand Oaks 2010.
• Wojnarowski K., Europejska klasyfikacja NUTS i jej znaczenie dla województwa mazowieckiego, "Mazowsze. Studia Regionalne" 2019/28.
• Wojnicki J., Obszary metropolitalne w Europie - założenia I realizacja, "Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego. Opinie i Analizy" 2017/15.
• Zimmermann K., Getimis P., Rescaling of Metropolitan Governance and Spatial Planning in Europe. An Introduction to the Special Issue, "Raumforschung und Raumordnung" 2017/3.
• Ziomek A., Koncepcja nowego regionalizmu, czyli sposób funkcjonowania władz samorządowych w XXI wieku, "Biblioteka Regionalisty" 2010/10.