Opór wobec potrzeby/logiki codzienności, czyli o tym, dlaczego współcześni Polacy nie chcą, nie potrafią, ... posługiwać się poprawnym językiem polskim Konsekwencje i potrzeby

• Autorzy: Teresa Wilk

Warianty tytułu

Der Widerstand gegen die Alltäglichkeitsbedürfnis/ lltäglichkeitslogik, oder weshalb die Polen nicht wollen/können..., korrekt Polnisch zu sprechen Folgen und Bedürfnisse

Resistance to the Quotidian Logic/Need, or Why the Contemporary Poles Do Not Want, Are Unable to... Use Grammatically Correct Polish Consequences and Needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wobec dość powszechnych zapisów, tudzież powtarzanych opini o wyjątkowości czasów współczesnych, warto podjąć polemikę, na czym owa wyjątkowość polega. Wielu postrzega ją przez pryzmat zdobyczy cywilizacyjnych, rozwoju nauki i nowych technologii. Kategorią różnicującą może być także tempo życia, co zresztą ma ścisły związek ze wspomnianymi technologiami i nieustannie wzrastającą chęcią - prezentowaną przez znakomitą większość społeczeństwa - posiadania/ zdobywania czegoś nowego. Charakterystyczne jest to, że celem tych dążeń do posiadania są zasadniczo dobra natury materialnej, natomiast w niewielkim stopniu wartości - w sferze emocji, postaw czy szeroko pojmowanej kultury. Wspominam owe pozamaterialne wartości/dobra rzadziej pożądane, bo po przeprowadzeniu analizy, nawet pobieżnej, życia społecznego w minionych epokach uważam, że każda z nich charakteryzowała się pewną wyjątkowością, warunkowaną ówczesnymi osiągnięciami ludzkiej myśli. Jeśli uwzględnimy dziedzictwo przeszłości, wówczas w moim odczuciu nieupoważnione wyda się twierdzenie, że nasze/ obecne czasy są szczególne; a jeżeli są szczególne, to tylko dla nas, przyszłe pokolenia będą bowiem żyły w swoich szczególnych czasach(fragment tekstu)

EN

The presented text is an attempt to diagnose the situation where we observe a common resistance to the need and logic of using proper, grammatically correct Polish. The very awareness of the role played by language correctness as a decisive contributing factor in efficiency of performing task, fulfilling needs, and attaining ambitions, which translates directly into quality of life, seems to be a question of primary importance. Underscored in the text is the need to use proper, grammatically correct Polish in everyday situations, by indicating the exact conditioning of errors and reasons for making them. Taking the aforementioned issues into account, it seems worthwhile to increase the awareness across the spectrum of educational environments responsible for the issue in question, and to pinpoint the individual and social consequences brought about by linguistic deficiencies along with the need of integrated compensating and preventive actions (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność; Logika; Samoświadomość; Językoznawstwo

EN

Responsibility; Logic; Self-awareness; Linguistics

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2017
• Tom: 2(49)
• Strony: 167--190

Twórcy

autor

Teresa Wilk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Benveniste E.: Struktura języka i struktura społeczeństwa. Przeł. K. Falicka. W: Język i społeczeństwo. Red. M. Głowiński. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1980.
• Bielska E.: Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
• Durkheim E.: Socjologia i jej dziedzina badań. Tłum. J. Szacki, J. Trybusiewicz. W: Filozofia i socjologia XX wieku. Red. K. Pomian et al. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1965.
• Gadacz T.: Historia filozofii XX wieku. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
• Gałczyński K.I.: Motto do opracowania. W: Wiersze dla was. Antologia polskiej poezji współczesnej. Wybrał J.S. Kopczewski. Zilustrował G. Rechowicz. Wyd. 2. Warszawa: Instytut Wydawniczy "Nasza Księgarnia", 1987.
• Giddens A.: Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
• Górnikowska-Zwolak E.: Wpływ struktury języka na konceptualizację świata społecznego (na pozycję społeczną kobiety i mężczyzny). W: Edukacja a życie codzienne. T. 1. Red. A. Radziewicz -Winnicki przy współudziale E. Bielskiej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002.
• Hall E.T.: Ukryty wymiar. Przeł. T. Hołówka. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2001.
• Janke -Mania K.: Wulgaryzacja języka dzieci w wieku przedszkolnym. Uwarunkowania rodzinne problemu. W: Wychowanie rodzinne w teorii i w praktyce. Rozwój pedagogicznej orientacji familiologicznej. Red. A.W. Janke. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne "Akapit", 2008.
• Merton R.K.: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Tłum. E. Morawska, J. Wertenstein -Żuławski. Warszawa: PWN, 1982.
• Mickiewicz A.: Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem. Warszawa: Czytelnik, 1955.
• Nadolski K.: Milczenie na wieży Babel. "Polityka" 2013, nr 29.
• Radziewicz -Winnicki A.: Działania kompensacyjne oraz struktura wiedzy edukacyjnej w teoriach Basila Bernsteina. W: Współcześni socjologowie o wychowaniu (zarys wybranych koncepcji). Red. A. Radziewicz -Winnicki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1993.
• Skarga B.: Człowiek to nie jest piękne zwierzę. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2007.
• Sulima R.: Antropologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
• Sztompka P.: Życie codzienne - temat najnowszej socjologii. W: Socjologia codzienności. Red. P. Sztompka, M. Bogunia - Borowska. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008.
• Wilk T.: Możliwości zaspokojenia potrzeb edukacyjnych młodzieży w warunkach zmiany społecznej w Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002.
• Witkowski L.: Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce. Kraków: Oficyna wydawnicza "Impuls", 2014.
• Wnuk- Lipiński E.: Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji. Warszawa: Scholar-Collegium Civitas Press, 2003.
• Ziółkowski M.: Język i komunikowanie. W: Encyklopedia socjologii. T. 1: A-J. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1998.