Peryferie społeczne jako przestrzeń profilaktyki zachowań ryzykownych

• Autorzy: Grzegorz Bolesław Głupczyk

Warianty tytułu

Soziale Peripherien als ein Raum für Prävention gegen risikoreiches Verhalten

Social Peripheries as a Space of Risky Behaviours Prevention

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Peryferie społeczne i powiązana z nimi tematyka porządku i stabilizacji społecznej tradycyjnie podejmowana w ramach społecznego dyskursu naukowego okazują się - przy uświadomieniu sobie pewnych mechanizmów charakterystycznych dla przestrzeni peryferyjnych - niesłychanie istotne przy projektowaniu działań z zakresu profilaktyki zachowań ryzykownych. Peryferie społeczne stanowią przeciwieństwo przestrzeni określanych jako centra społeczne, traktowane są jako "konkretne miejsca w przestrzeni, ale także specyficzna struktura działań, ról i osób usadowiona w sieci instytucji"1. Peryferie społeczne - w ujęciu tradycyjnym - to obszary geograficzne, położone poza centrum i w związku z tym bardzo często skazane na pewne upośledzenia. Społeczne ujęcie tego pojęcia wskazuje na jeszcze inne jego konotacje, peryferie społeczne bowiem to część przestrzeni miejskiej, obszar zmagający się z licznymi problemami i trudnościami, który umiejscowiony jest w bezpośrednim sąsiedztwie umownego centrum lub stanowi jego część.(fragment tekstu)

EN

The article presents considerations regarding specific societal spaces, namely, the socially disadvantaged environments. The spaces in question - referred to as social peripheries - are depicted as counter-educational, and as such, especially requiring action from the field of social prevention, particularly schemes aiming at the prevention of risky behaviours among the youth. The author presents his research results pertaining to differences in the risky behaviours undertaken by the juveniles who come from various social and educational backgrounds. He also indicates the need to instigate systemic solutions regarding the youth risky behaviours prevention in the socially disadvantaged areas(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Młodzież; Ryzyko; Uzależnienie; Narkotyki

EN

Youth; Risk; Addiction; Drugs

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2017
• Tom: 2(49)
• Strony: 327--348

Twórcy

autor

Grzegorz Bolesław Głupczyk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Ambrozik W.: Społeczność lokalna jako płaszczyzna funkcjonowania systemu profilaktyczno-resocjalizacyjnego. "Resocjalizacja Polska" 2010, nr 1.
• Bandura A.: Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
• Bernasiewicz M.: Interakcjonizm symboliczny w teorii i praktyce resocjalizacyjnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2011.
• Bunio -Mroczek P.: Wcześnie wykluczeni. Dzieci w rodzinach klientów pomocy społecznej. W: Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne. Red. W. Warzywoda - Kuszyńska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012.
• Butmanowicz -Dębicka I.: Peryferia kulturowe czy mentalne? Pozaracjonalne źródła wiedzy w kontekście definicji peryferyjności. W: Peryferia społeczne w teorii i badaniach empirycznych. Red. K. Wódz, D. Nowalska - Kapuścik, G. L bor. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
• Jędzejko M., Janusz M., Walancik M.: Zachowania ryzykowne i uzależnienia. Zjawisko i uwarunkowania. Warszawa-Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2013.
• Juszczyński Z. et al.: Od próbowania do zażywania środków psychoaktywnych. Badania dzieci i młodzieży ze środowiska wielkomiejskiego. W: Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Red. N. Ogińska - Bulik. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno- -Ekonomicznej, 2006.
• Petelewicz M.: Satysfakcja z życia i samoocena uczniów mieszkających w łódzkich enklawach dziecięcej biedy. W: Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne. Red. W. Warzywoda - Kruszyńska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012.
• Piwowarczyk J.: Bieda jako wyzwanie. Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2016.
• Polityka Społeczna Miasta Rybnika 2023+. Oprac. W. Kłosowski. Rybnik 2016. https://old.rybnik.eu/__files/politykaspoecznamiasta rybnika2023.pdf
• Leszczyńska M.: Ubóstwo dochodowe w Polsce - tendencje i uwarunkowania. W: Oblicza nierówności społecznych. Red. J. Klebaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2007.
• Łuczak J., Juszczyński Z.: Motywacja do zażywania środków psychoaktywnych przez dzieci i młodzież. W: Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży. Red. N. Ogińska - Bulik. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2006.
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, 2003. https://www. mpips.gov.pl/userfiles/File/mps/NSIS.pdf
• Nóżka M.: Kategoria "zaniedbania" w kontekście teorii i wyników badań nad zjawiskiem dzieci ulicy. W: Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne. Red. W. Warzywoda - Kruszyńska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012.
• Sawiński Z.: Zmiany systemowe a nierówności w dostępie do wykształcenia. W: Zmiany w stratyfikacji społecznej w Polsce. Red. H. Domański. Warszawa: Wydawnictwo Państwowej Akademii Nauk, 2008.
• Sierosławsk i J.: Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież w 2015 r. Europejski program badań ankietowych w szkołach na temat używania alkoholu i narkotyków. http://www.cinn.gov.pl/ portal?id=15&res_id=906999 [7.11.2016].
• Szczepański M.S., Ślęzak-Tazbir W. : Koty, dziatki i biedronka... Drugie życie szkoły: próba socjologicznego portretu zjawisk patologicznych okresu transformacji. "Forum Nauczycieli" 2007, nr 2 (25-26).
• Szczepański M.S., Ślęzak-Tazbir W., Świątkiewicz - -Mośny M.: Ikony miastosfery. "Nauka" 2006, nr 3.
• Szymańska J.: Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012.
• Wirth L.: The Ghetto. "American Journal of Sociology" 1927, vol. 33, no. 1.
• Wolman W.: Zniewolone dzieciństwo - czym skorupka za młodu nasiąknie. W: Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne. Red. W. Warzywoda - Kruszyńska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012.
• Wódz K., Szpoczek-Sało M.: Świętochłowickie Lipiny - enklawa biedy czy "miejska wioska". W: Peryferia społeczne w teorii i badaniach empirycznych. Red. K. Wódz, D. Nowalska - Kapuścik, G. Libor. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
• Zachorowska-Mazurkiewicz A.: Społeczne implikacje dysproporcji ekonomicznych w zglobalizowanym świecie. W: Oblicza nierówności społecznych. Red. J. Klebaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2007.
• Zahorska M.: Dzieci ze środowisk marginesu społecznego w szkole. W: Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne. Red. W. Warzywoda - Kruszyńska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2012.