Dlaczego opieramy się własnym marzeniom? Rozwój osobisty w perspektywie modelu elastyczności psychologicznej

• Autorzy: Magdalena Hyla

Warianty tytułu

Why Do We Resist Our Own Dreams? Personal Development from the Psychological Elasticity Model Perspecive

Warum widerstehen wir unseren Träumen? Persönliche Entwicklung in Bezug auf das Modell der psychologischen Flexibilität

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z przyjściem na świat nowo narodzony człowiek zaczyna podlegać wpływom środowiska i jest kształtowany przez swoje otoczenie. Jednocześnie pragnie rozwijać się, żyć zgodnie ze swoimi planami, wartościami i podążać za marzeniami. Ludzka egzystencja usłana jest rozdrożami, na których dokonujemy wyborów, a ich suma składa się na to, jakie prowadzimy życie. Według koncepcji człowieka transgresyjnego, wprowadzonej przez klasyka polskiej psychologii Józefa Kozieleckiego1, człowiek jest w stanie przekraczać własne granice, także te wynikające z nawyków oraz przekazów kulturowych i rodzinnych. Szczególną, charakterystyczną tylko dla człowieka transgresją jest przekraczanie własnych granic poprzez twórczość i kreatywność, a także zdolność do samorozwoju i budowania życia opartego na wartościach.(fragment tekstu)

EN

The main aim of the article is to present the model of psychological flexibility and to describe how can it be useful for purpose of understanding psychological mechanisms of living value-based life or resisting one's dreams. The paper depicts basic assumptions of psychological flexibility model and its six core processes. The article presents also original research (N = 111) on relationship between psychological flexibility (AAQ-II), value-based life (VQ), committed action (CAQ), motivation (GMS), and creativity (SPTO). Data suggest that psychological flexibility is strongly positively correlated with committed action, progress in values, internal motivation and creativity, while negatively correlated with values obstruction and external motivation(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kreatywność; Psychologia człowieka; Rozwój

EN

Creativity; Human psychology; Development

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2017
• Tom: 2(49)
• Strony: 373--388

Twórcy

autor

Magdalena Hyla

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Baran L., Hyla M.: Mental Health in Acceptance and Commitment Therapy. In: Resilience and Health in a Fast-Changing World. Eds. T.M. Ostrowski, I. Sikorska, K. Gerc. Kraków: Jagiellonian University Press, 2015.
• Bond F.W. et al.: Preliminary Psychometric Properties of the Acceptance and Action Questionnaire-II: A Revised Measure of Psychological Inflexibility and Experiental Avoidance. "Behavior Therapy" 2011, vol. 42.
• Forman E.M. et al.: A Randomized Controlled Effectiveness Trial of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Therapy for Anxiety and Depression. "Behavior Modification" 2007, vol. 31 (6).
• Fox E.J.: Constructing a Pragmatic Science of Learning and Instruction with Functional Contextualism. "Educational Technology Research & Development" 2006, vol. 54 (1).
• Guay F., Mageau G.A., Vallerand R.J.: On the Hierarchical Structure of Self-Determined Motivation: A Test of Top-Down, Bottom-Up, Reciprocal, and Horizontal Effects. "Personality and Social Psychology Bulletin" 2003, vol. 29.
• Hayes S.C., Barnes -Holme s D., Roche B.: Relational Frame Theory: A Post-Skinnerian Account of Human Language and Cognition. New York: Plenum Press, 2001.
• Hayes S.C., Strosahl K.D., Wilson K.G.: Terapia Akceptacji i Zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
• Hyla M., Baran L., Kleszcz B.: Polska adaptacja kwestionariusza Commited Action Questionnaire (CAQ). Niepublikowany manuskrypt (w posiadaniu autorki).
• Hyla M., Baran L., Kleszcz B.: Polska adaptacja kwestionariusza Valued Living Questionnaire (VLQ). Niepublikowany manuskrypt (w posiadaniu autorki).
• Hyla M., Baran L., Kleszcz B.: Polska adaptacja kwestionariusza Valuing Questionnaire (VQ). Niepublikowany manuskrypt (w posiadaniu autorki).
• Hyla M., Baran L., Pilch I.: Między myślą a czynem - o pomiarze utajonych konstruktów psychicznych za pomocą Implicit Relational Assesment Procedure (artykuł skierowany do recenzji).
• Kashdan T.B., Rottenberg J.: Psychological Flexibility as a Fundamental Aspect of Health. "Clinical Psychology Review" 2010, vol. 30 (7).
• Kashdan T.B. et al.: Experiential Avoidance as a Generalized Psychological Vulnerability: Comparisons with Coping and Emotion Regulation Strategies. "Behaviour Research and Therapy" 2006, nr 44 (9).
• Kleszcz B. et al.: Psychometric Properties of the Polish Version of the Acceptance and Action Questionnaiure-II (AAQ-II) (w druku).
• Kozielecki J.: Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
• Levin M.E. et al.: The Impact of Treatment Components Suggested by the Psychological Flexibility Model: A Meta-Analysis of Laboratory-Based Component Studies. "Behavior Therapy" 2012, vol. 43.
• Malicki S., Ostaszewski P.: Unikanie doświadczania jako funkcjonalny wymiar transdiagnostycznego podejścia do psychopatologii. "Postępy Psychiatrii i Neurologii" 2014, nr 23.
• Öst L.: The Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. "Behaviour Research and Therapy" 2014, vol. 61.
• Pilch I., Hyla M.: Narcissism and Self-Esteem Revisited: The Relationships Between the Subscales of the NPI and Explicit/Implicit Self-Esteem. "Polish Psychological Bulletin" 2017, vol. 48 (2). DOI: 10.1515/ppb- 2017-0030
• Powers M.B., Zum Vör de Sive Vörding M.B., Emmelkamp P.M.G.: Acceptance and Commitment Therapy: A Meta-Analytic Review. "Psychotherapy and Psychosomatics" 2009, vol. 78.
• Sigva R.M.: Skala Postaw Twórczych versus Odtwórczych (SPTO). Kraków: Ministerstwo Edukacji Narodowej, 2011.
• Smout M. et al.: Development of the Valuing Questionnaire (VQ). "Journal of Contextual Behavioral Science" 2014, vol. 3.
• Thoreau H.D.: Walden: an Annotated Edition. New York: Houghton Mifflin Company, 1995.
• Wenzlaff R.M., Wegner D.M.: Thought Supression. "Annual Review of Psychology" 2000, vol. 51.
• Wilson K.G., Du Frene T.: Mindfulness for Two: An Acceptance and Commitment Therapy Approach to Mindfulness in Psychotherapy. Oakland: New Harbringer Publications Inc, 2009.
• Wilson K.G. et al.: The Valued Living Questionnaire: Defining and Measuring Valued Action Within a Behavioral Framework. "The Psychological Record" 2010, vol. 60