Zapobieganie wykluczeniu społecznemu uczniów przez wzmacnianie ich reziliencji

• Autorzy: Wioletta Junik

Warianty tytułu

Preventing Students' Social Exclusion by Fostering their Resiliency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W licznych publikacjach poświęconych dzieciom i młodzieży z grup ryzyka podatnym na wykluczenie społeczne wymienia się dzieci ze środowisk zaniedbanych, wychowujące się poza rodziną, będące ofiarami patologii życia rodzinnego, niepełnosprawne, żyjące w ubogim środowisku, pochodzące z mniejszości etnicznych. Za poważnie zagrożone wykluczeniem społecznym uważa się także dzieci wypadające z systemu szkolnego. Wszystkie w swoim życiu nieustannie zmagają się z przeciwnościami losu. Jednak część z nich, jak pokazały wieloletnie badania podłużne nad dziećmi wzrastającymi w niekorzystnych warunkach, np.: w skrajnej biedzie, w rodzinach z problemem alkoholowym, w środowisku przestępczym, jest dobrze przystosowana do życia w społeczeństwie, daje sobie radę, nawet odnosi sukcesy, a w dorosłym życiu samorealizuje się.(fragment tekstu)

EN

The aim of this article is to present the application of the idea of resilience in school pedagogical practise in order to foster the resiliency in students from the risk group who are potentially at risk of social exclusion. The aim of fostering resiliency in students is to achieve positive adaptation, understood as positive adjustment despite risks and adversities. At first the article presents the characteristic of the phenomenon of resiliency and basic assumptions of the concept, explaining the mechanisms of the phenomenon. Then, on the basis of the study of an individual case, the way of application the concept to plan the process of fostering resiliency in students was suggested.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzieci; Ubóstwo; Wykluczenie społeczne; Rodzina niepełna

EN

Children; Poverty; Social exclusion; Single parent family

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2012
• Tom: 1(38) Edukacja a marginalizacja i wykluczenie społeczne
• Strony: 206--222

Twórcy

autor

Wioletta Junik

Bibliografia

• Borucka A., 2011: Koncepcja resilience. Podstawowe założenia i nurty badań. W: Resilience. Teoria - badania - praktyka. Red. W. Junik. Warszawa.
• Borucka A., Ostaszewski K., 2008a: Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia. [Cz. 1]. "Medycyna Wieku Rozwojowego", T. 12, nr 2.
• Borucka A., Ostaszewski K., 2008b: Pokonać przeciwności losu - Koncepcja "resilience". "Remedium", nr 7/8.
• Borucka A., Ostaszewski K., 2008c: Pokonać przeciwności losu. Koncepcja Resilience. Referat wygłoszony na Konferencji "Wychowanie w gimnazjum", zorganizowanej przez Biuro Edukacji 18 listopada 2008 w Warszawie. Tryb dostępu: http://edukacja.warszawa.pl/plik.php?id=3505. Data dostępu: 1 stycznia 2011 r.
• Borucka A., Ostaszewski K., 2009: Przezwyciężyć zły los. "Psychologia w Szkole", nr 1.
• Coie J.D. et al., 1996: Profilaktyka: teoria i badania. Ramy teoretyczne i wybrane wytyczne narodowego programu badawczego. "Nowiny Psychologiczne", nr 2.
• Garmezy N., 1985: Stress -Resistant Children: The Search for Protective Factors. In: Recent Research in Developmental Psychopathology. Ed. J. Stevenson. Oxford.
• Henderson N., Milstein M.M., 2003: Resiliency in School. Making It Happen for Students and Educators. California.
• Junik W., 2010a: Przeciwdziałanie zachowaniom problemowym wśród dzieci i młodzieży przez wzmacnianie reziliencji w szkole. W: Młode pokolenie. Ofiary czy sprawcy przemocy? Red. T. Sołtysiak, A. Nowakowska. Bydgoszcz.
• Junik W., 2010b: "Na przekór przeciwnościom losu" - Jak wzmacniać reziliencję u dzieci z rodzin z problemem alkoholowym? "Chowanna", T. 1 (34): Dzieciństwo - witraż bolesny [red. E. Jarosz].
• Junik W., 2010c: Realizacja strategii rozwijania reziliencji w szkole w świetle wybranych badań nad klimatem szkoły. W: Promocja zdrowia psychicznego. Badania i działania w Polsce. Red. K. Okulicz -Kozaryn, K. Ostaszewski. Cz. 2. Warszawa.
• Kumpfer K., 1999: Factors and Processes Contributing to Resilience: The Resilience Framework. In: Resilience and Development: Positive Life Adaptions. Eds. M.D. Glantz, J.L. Johnson. New York, NY.
• Masten A.S., Powell J.L., 2003: A Resilience Framework for Research, Policy, and Practice. In: Resilience and Vulnerability: Adaptation in the Context of Childhood Adversities. Ed. S.S. Luthar. New York.
• Mazur J., Tabak I., 2008: Koncepcja resilience. Od teorii do badań empirycznych. W: J. Mazur et al.: Czynniki chroniące młodzież 15 -letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Raport z badań HBSC 2006. Warszawa.
• Okulicz -Kozaryn K., Pisarska A., 2007: Profilaktyka i wczesna interwencja. W: Wsparcie regionalnych i lokalnych społeczności w przeciwdziałaniu narkomanii na poziomie lokalnym. Program "Transistion Facility 2004". PL2004/016 -829.05.01.02, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej i Rządu RP. [Redakcja merytoryczna A. Hejda, K. Okulicz -Kozaryn]. Warszawa. [Rozdział: Zapobieganie narkomanii w gminie. Zasady tworzenia gminnych programów przeciwdziałania narkomanii].
• Ostaszewski K., 2005: Druga strona ryzyka. "Remedium", nr 2 (144).
• Ostaszewski K., 2008: Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży. W: J. Mazur et al.: Czynniki chroniące młodzież 15 -letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Raport z badań HBSC 2006. Warszawa.
• Ostaszewski K., 2010: Resilience czyli pozytywne myślenie o profilaktyce. "Remedium", nr 6.
• Rockwell S., 2006: Facilitating the Fourth R: Resilience. "Kappa Delta Pi Record", vol. 43, no. 1.
• Rutter M., 1987: Psychosocial Resilience and Protective Mechanisms. "American Journal of Orthopsychiatry", vol. 57 (3).
• Sher K., 1997: Czynniki ryzyka na poziomie indywidualnym. W: Powstawanie problemów alkoholowych. Biologiczne, psychospołeczne i socjologiczne czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu. Red. R. Zucker, G. Boyd, J. Howard. Warszawa.
• Vitaro F., Carbonneau R., Assaad J. -M., 2006: Les enfants de parents affectés d'une dependence. Proble`mes et résilience. Québec.
• Werner E.E., 1994: Overcoming the odds. "Developmental and Behavioral Pediatrics", vol. 15 (2).