Uwarunkowania i tendencje do brutalizacji zachowań dzieci i młodzieży (w okresie transformacji ustrojowej w Polsce)

• Autorzy: Tadeusz Wolan

Warianty tytułu

Conditions and Tendencies of Brutalization of Children's and Teenagers' Behaviours (in the Period of System Transformation in Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Społeczeństwo nasze zaniepokojone jest nasileniem się stopnia demoralizacji nieletnich i trudności wychowawczych. Kręgi nauczycielskie i cała polska opinia publiczna zauważają narastające zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży, wzrost patologii wśród młodego pokolenia, w tym otwarcie agresywne i przestępcze zachowania (przeciw zdrowiu i życiu) szczególnie ludzi młodych. Według danych OBOP-u w 2000 roku aż 47% Polaków nie czuło się bezpiecznie, a 35% ankietowanych obawiało się, że stanie się przypadkową ofiarą (przytaczam za: Pastwa-Wojciechowska, 2001, s. 113). Badania CBOS-u dotyczące poczucia lęku przed przestępczością oraz skuteczności walki z nią przez policję wykonane na zlecenie BKS KGP, obejmujące w dniach 4-10 maja 2006 roku reprezentatywną losową próbę dorosłych Polaków wskazują wprawdzie na wzrastające poczucie bezpieczeństwa Polaków, jednakże nadal 1/3 Polaków nadal nie czuje się bezpiecznie. Na pytanie o skuteczność policji w walce z przestępczością tylko blisko połowa ankietowanych Polaków (48%) przyznała, że policja w ich okolicy jest skuteczna w walce z przestępczością. Odmienne zdanie miał co trzeci respondent, a 1/6 badanych (17%) miała trudności ze sformułowaniem swojej oceny(fragment tekstu)

EN

This study resulting from a threat to the feeling of safety subjectively felt by the citizens, constitutes an attempt to identify key trends of the phenomenon of aggres- sive behaviour of children and teenagers during a system transformation in Poland after the year 1989. They include among others: dynamics of an increase in brutal behaviours of the minors, decrease in the age of crime initiation, committing crimes with a special cruelty, increase in brutal behaviours towards adults, including teachers, exclusion of the adults' partnership and influence on the children's and teenagers' atti- tude, increase in aggression and violent tendencies among girls, popularization of the phenomenon of teenage and criminal prostitution, paying by the minors, the weakest social group, in a specific way the costs of necessary system transformations. The author of this publication (a former form master, pedagogue and a director of rehabilitation unit), on the basis of gained experience supported by an analysis of literature, presents motives of crimes committed by the minors, a new specification of modern criminality of the Polish teenagers, selected symptoms, forms and examples of reevaluation of the minors' attitudes and behaviours. He draws attention to negative general-civilization and sociocultural sources of an increase in the brutalization of the minors' behaviours as defectively adapted potential wards of corrective educational and reformatory-rehabilitation institutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestępczość nieletnich; Młodzież; Psychologia; Socjologia

EN

Juvenile delinquency; Youth; Psychology; Sociology

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2009
• Tom: 1(32)
• Strony: 133--153

Twórcy

autor

Tadeusz Wolan

Bibliografia

• Barczyk P.P., Czerny J., 1998: Zagrożenia społeczno-wychowawcze we współczesnej szkole. Kraków
• Bartkowicz Z., 2001: Pomoc terapeutyczna nieletnim agresorom i ofiarom agresji w zakładach resocjalizacyjnych. Lublin
• Bauman Z., 1995: Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń
• Blecharczyk T., 1995: "Rodzice - Szkoła". "Nowa Szkoła", nr 2
• Charyton P., 2004: Pomoc czy przemoc? Interwencja w przypadkach agresji wśród młodzieży. Ostrołęka
• Czerniawska M., 1999: Przystosowanie społeczne młodzieży a jej system wartości. [Referat wygłoszony na VIII Ogólnopolskiej Konferencji Psychologów Rozwojowych. Częstochowa, kwiecień]
• Edukacja - jest w niej ukryty skarb. 1998 [Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji XXI wieku pod przewodnictwem Jacques'a Delorsa]. Warszawa
• Fromm E., 1993: Ucieczka od wolności. Warszawa
• Konopczyński M., 1996: Twórcza resocjalizacja. Wybrane metody pomocy dzieciom i młodzieży. Warszawa
• Kowalczyk-Jamnicka M., 2001: Wykolejenie obyczajowo-przestępcze nieletnich dziewcząt w świetle czynników osobowościowych środowiskowych. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Lipiński S., 2001: Zapotrzebowanie na stymulację u młodzieży niedostosowane. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Lipkowski O., 1987: Resocjalizacja. Wyd. 3. Warszawa
• Machel H., 2001: Niektóre makroczynniki społeczne sprzyjające aktualnie przestępczości młodzieży w Polsce na tle procesu transformacji ustrojowej. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Michalski M., 2004: Cel - ujawniać. "Gazeta Policyjna. Miesięcznik »Policja 997«" R XV, nr 10(14). Dostępne w Internecie: http://gazetapolicyjna.policja.pl/archiwum/1004/spis.html [data dostępu: 9 lutego 2009]
• Moczydłowska A., 1996: Autoagresywne zachowania dziewcząt niedostosowanych społecznie. "Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze", nr 1
• Ostrowska D., 2004: Czy rzeczywiście bezkarni? O odpowiedzialności nieletnich sprawców przestępstw. W: Wsparcie społeczne w rehabilitacji i resocjalizacji. Red. Z. Palak, Z. Bartkowicz. Lublin
• Pastwa-Wojciechowska B., 2001: Psychospołeczne uwarunkowania zachowań aspołecznych nieletnich sprawców z użyciem agresji. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Pilecka W., 2001: Rozumienie genezy zaburzeń zachowania z perspektywy współczesnych koncepcji osobowości dziecka. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Pospiszyl J., 2001: Kilka uwag o genezie patologicznych form zachowania się współczesnej młodzieży. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Pytka L., 2000: Pedagogika resocjalizacyjna - wybrane zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Warszawa
• Radochoński M., 2000: Osobowość antyspołeczna. Geneza, rozwój i obraz kliniczny. Rzeszów
• Radochoński M., 2001: Wybrane metodologiczne trudności w diagnozowaniu antyspołecznych zaburzeń osobowości. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Słupska K., 2005: Młodzież na zakręcie historii między karierą a marginalizacją społeczną. W: Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Red. K. Marzec-Holka. Bydgoszcz
• Sołtysiak T., Sudar-Malukiewicz J., red., 2003: Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyki i resocjalizacji młodzieży. Bydgoszcz
• Sołtysiak T., red., 2005: Zagrożenia w wychowaniu i socjalizacji młodzieży oraz możliwości ich przezwyciężania. Bydgoszcz
• Stankowski A., 1988: Narkomania - narkotyki - narkomani. Katowice
• Stankowski A., 2002: Determinanty środowiskowe niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży. Katowice
• Stankowski A., Stankowska N., 2002: Wybrane problemy patologii społecznej i resocjalizacji. Ziar nad Hornom
• Szecówka A., 1998: Zachowania dewiacyjne a stymulowanie empatii młodzieży zakładu poprawczego. W: Problemy współczesnej patologii społecznej. Red. B. Urban. Kraków
• Sztuka M., 2004: Kierunki zmian współczesnej instytucji penitencjarnej oraz ich uwarunkowania. W: Resocjalizacja instytucjonalna. Perspektywy i zagrożenia. Red. F. Kozaczuk. Rzeszów
• Urban B., 2000: Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków
• Urban B., 2001: Osobowościowe i społeczne predykatory zachowań przestępczych. W: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Red. B. Urban. Kraków
• Urban B., red., 1998: Problemy współczesnej patologii społecznej. Kraków
• Urban B., red., 2001: Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Kraków
• Wolan T., 1999: Źródła i motywy ucieczek z placówek resocjalizacyjnych. "Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze", nr 2
• Wolan T., 2004: Nauczyciel jako wychowawca i współtwórca przemian w edukacji. Chorzów
• Wolan T., 2005a: Resocjalizacja. Uwarunkowania - doświadczenia - projekty zmian. (MOW korektywną uczącą się organizacją). Chorzów
• Wolan T., 2005b: Diagnoza edukacyjna w ukrytym programie szkół wyższych. W: Polski system edukacyjny po reformie 1999 roku. Stan, perspektywy, zagrożenia. T. 2. Red. Z. Andrzejczak, L. Kacprzak, K. Pająk. Poznań-Warszawa
• Zduniak A., Kryłowicz M., 2004, red.: Edukacja dla bezpieczeństwa w rodzinie, szkole i pracy. Warszawa-Poznań