Edukacja jako sposób przygotowania do starości

• Autorzy: Małgorzata Dzięgielewska

Warianty tytułu

Education as a Way of Getting Ready for Old Age

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Edukacja zawsze zawierała w sobie coś więcej niż tylko aspekt funkcjonalny i ekonomiczny (wykształcenie). Edukacja (w starości) sięga dalej niż zdobywanie kwalifikacji. Uczymy się i myślimy o wielu rzeczach, które nie stoją w związku z wymogami stawianymi wobec konkretnych działań. Nie myślimy (wyłącznie) z orientacją na cel. Edukacja oznacza tym samym szerszy ekonomiczny, socjokulturowy i polityczny kontekst, wymagający poświęcenia uwagi również spojrzeniu na kwestie globalizacji. Krytyczny wymiar edukacji umożliwia oświecenie, wymaga dojrzałości i wzmacnia indywidualną oraz społeczną kompetencję działania. W tym przypadku chodzi też o umocnienie obrazu samego siebie i postrzegania samych siebie przez osoby starsze. W tym celu każdy musi wyjaśnić stosunek do siebie samego i wytworzyć w sobie odpowiednią wrażliwość na niego. Głównym celem nie jest tu dopasowanie, integracja i retrospekcja, lecz konfrontacja z teraźniejszością i przyszłością. Przygotowanie na starość i okres emerytury kieruje się, z jednej strony, ku grupie starzejących się ludzi; z drugiej strony - zwolennicy tej dziedziny chcą również wywierać wpływ na sferę publiczną i społeczeństwo tak, by zauważono i uwzględniono (praca w sferze publicznej) szanse rozwoju w starości i ryzyko, jakie niosą one ze sobą. Mając na uwadze starzejących się ludzi, chodzi o realizację następujących celów: osoby te we właściwym czasie powinny nastawić się na życie w starości; oznacza to, że odpowiednio wcześnie powinny one antycypować zmienione i nadchodzące sytuacje w życiu względnie "dopasowywać" się do nich. Do tego należy również i zdobywanie nowych ról. A dzięki temu m.in. ma zostać osiągnięta redukcja przeciążenia w konkretnych sytuacjach życiowych. Należy rozpoznać i uwzględnić zmiany zachodzące w sferze osobistej, zdrowotnej i społecznej. Zdobyte biograficzne kompetencje kluczowe i pozytywna konfrontacja z przyszłą fazą życia mają umożliwić osiągnięcie zadowolenia i doświadczenie sensu życia. Szczególnie chodzi tu o celowe planowanie przyszłego życia, mające na celu zachowanie oraz rozszerzenie obszarów życia i obszarów aktywności. (fragment tekstu)

EN

Man evolves throughout his entire life and this process is accompanied by education. Lifelong education is seen as duty and social compulsion. Andrzej Kamiński indicated on the role of education in preparation for ageing. He thought that due to obtained knowledge, skills and experience one can have better senility. Preparation for senility can take place in different period of life, in many different ways :publication, lectures, different courses, media and also own activity. Ageing education is not only a way of getting new qualifications but it also amplifies ourselves to make life in senility a source of satisfaction and gladness. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Proces starzenia; Proces starzenia się ludności; Uniwersytet Trzeciego Wieku; Edukacja; Styl życia; Jakość życia; Kształcenie ustawiczne

EN

Elderly people; Aging process; Process of people ageing; University of the Third Age; Education; Lifestyle; Quality of life; Lifelong learning

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2009
• Tom: 2(33) Edukacja wobec starości - tradycja i współczesność
• Strony: 49--62

Twórcy

autor

Małgorzata Dzięgielewska

Bibliografia

• Böhme G., 1992: Verständigung über das Alter oder Bildung und kein Ende. Idstein
• Breloer G., 1981: Bildungsarbeit mit alten Menschen als Vorbereitung auf das Alter In: Schneider H.-D.: Vorbereitung auf das Alter im Lebenslauf. Beiträge aus Theorie und Praxis. Paderborn
• Brzezińska A., 2000: Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa
• Czerniawska O., 2000: Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii. Łódź
• Delors J., red., 1998: Edukacja jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku. Przetł. W. Rabczuk. Warszawa
• Demel H., Szwarc H., 1988: Zdrowie a edukacja. "Oświata Dorosłych", nr 5
• Demetrio D, 2000: Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Przekł. A. Skolimowska, przedmowa O. Czerniawska. Kraków
• Demetrio D., 2006: Edukacja dorosłych. W: Pedagogika. T. 3. Red. B. Śliwerski. Gdańsk
• Dominice P., [maszynopis]: Historia życia jako proces kształcenia
• Juraś-Krawczyk B., red., 1998: Przygotowanie do życia na emeryturze. Łódź
• Kamiński A., 1978: Studia i szkice pedagogiczne. Warszawa
• Kamiński A., 1982: Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa
• Klingenberger H., 1996: Handbuch Altenpädagogik. Aufgaben und Handlungsfelder der ganzheitlichen Geragogik. Bad Heilbrunn
• Kolland F., 2003: Lernen und Bildung im späten Leben. In: Hoffnung Alter. Forschung, Theorie, Praxis. Hrsg. L. Rosenmayr, F. Böhmer. Wien
• Milerski B., Śliwerski B., red., 2000: Pedagogika. Warszawa
• Oberste-Lehn H, 1992: Lebenstraining: eine Möglikeiten zur Vorberaitung auf das Alter. In: Bildung und Freizeit im Alter. Hrsg. F. Karl, W. Tokarski. Bern
• Rosenmayr L., 2003: Entwicklung im späten Leben. Realitäten und Pläne. In: Hoffnung Alter. Forschung, Theorie, Praxis. Hrsg. L. Rosenmayr, F. Böhmer. Wien
• Siebert H., 1985: Lernen und Lebenlauf. Bonn
• Siebert H., 2001: Selbstgesteuertes Lernen und Lernberatung. Neue Lernkulturen in Zeiten der Postmoderne. Neuwied
• Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., 2006: Podstawy gerontologii społecznej. Warszawa
• Schmitz-Scherzer R., Hrsg., 1992: Altern und Sterben. Bern