Diagnoza zachowań zdrowotnych mieszkańców województwa śląskiego(na podstawie badania Inwentarzem Zachowań Zdrowotnych Z. Juczyńskiego)

• Autorzy: Dorota Gawlik

Warianty tytułu

Diagnose des Gesundheitsverhaltens von den Einwohnern der Woiwodschaft Schlesien (anhand des Gesundheitsverhaltensinventars von Z. Juczyński)

Diagnosis of Health Behaviours of Inhabitants of the Silesian Voivodeship (on the Basis of the Research Conducted with the Inventory of Health Behaviours of Z. Juczyński)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współcześnie nauki związane ze zdrowiem podlegają znacznym przemianom, które wynikają z postępu technologicznego, a przede wszystkim ze zmian zachodzących w świadomości ludzi. Obecnie coraz częściej podkreśla się wpływ osobistych wyborów i indywidualnych praktyk na stan zdrowia i ryzyko wystąpienia określonych jednostek chorobowych. Kategorie zdrowia, stylu życia i zachowań zdrowotnych są silnie sprzężone z realizacją ogólnych celów wychowawczych. Zgodnie ze słowami Macieja Demela: "wychowanie zdrowotne partycypuje w realizacji generalnych celów wychowania, zmierzając do poznania i rozumienia samego siebie oraz opanowania najtrudniejszej ze sztuk - sztuki życia". Działania wychowawcze powinny być więc ukierunkowane na wzmacnianie potencjału zdrowotnego ludzi poprzez kształtowanie prozdrowotnego stylu życia jako współczesnej kategorii wychowawczej, obieranie takiego właśnie stylu życia sprzyja bowiem harmonijnemu rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, społecznemu oraz dobremu samopoczuciu we wszystkich wymiarach zdrowia. (fragment tekstu)

EN

Nowadays, more and more frequently the importance of personal choices is emphasized with regard to health condition and the risk of developing certain illnesses. This means that it is necessary to implement educational and preventive strategies. The starting point for such activities should constitute a diagnosis of health behaviours of various groups of people, based on reliable research tools. Our research has been carried out on a group of 345 randomly selected inhabitants of the Silesian Voivodeship. The Inventory of Health Behaviours of Z. Juczyński has been used. The results obtained have been compared with normalization results in the field of descriptive statistics. Positional statistics and correlation coefficients have also been analyzed. Taking into account the data obtained, practical recommendations have been made in terms of planning and implementing educational strategies among the inhabitants of the Silesian Voivodeship. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zdrowie; Zachowania zdrowotne; Promocja zdrowia; Kondycja zdrowotna ludności; Modelowanie ochrony zdrowia; Profilaktyka zdrowotna

EN

Health; Health behaviours; Health promotion; Health condition of the population; Modeling of health care; Preventive health care

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2018
• Tom: 2(51)
• Strony: 99--117

Twórcy

autor

Dorota Gawlik

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Bik I.: Koncepcja promocji zdrowia. W: Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia. Cz. 2. Red. A. Czupryna et al. Wyd. 2 popr. i poszerz. Kraków: "Vesalius", 2001.
• Borzucka - Sitkiewicz K.: Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna. Przewodnik dla edukatorów zdrowia. Kraków: Impuls, 2006.
• Demel M.: Pedagogika zdrowia. "Chowanna" 2002, T. 1.
• Dignan M.B., Carr P.A.: Program Planning for Health Education and Promotion. 2nd ed. Philadelphia: Lea & Febiger, 1992.
• Domaradzki J.: O definicjach zdrowia i choroby. "Folia Medica Lodziensia" 2013, T. 40, z. 1.
• Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka. Red. B. Woynarowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
• Gochman D.S.: Labels, System and Motives: Some Perspectives for Future Research and Programs. "Health Education Quarterly" 1982, vol. 9 (2-3).
• Green J ., Tones K .: Health Promotion. Planning and Strategies. London: Sage, 2010.
• Guła A.: Rak sutka u kobiet - profilaktyka i diagnostyka. W: Zagrożenia zdrowia chorobami cywilizacyjnymi. Pedagogiczne konteksty badawcze. Red. J. Bulska. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2008.
• Heszen I., Sęk H.: Psychologia zdrowia. Wyd. 1, dodr. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Indulski J ., Leowski J .: Podstawy medycyny społecznej. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1971.
• Juczyński Z.: Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Wyd. 2. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych, 2012.
• Kowalczewska - Grabowska K.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
• Kowalski M ., Gaweł A .: Zdrowie - wartość - edukacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2006.
• Kulik T.B.: Koncepcja zdrowia w medycynie. W: Zdrowie publiczne. Red. T.B. Kulik, M. Latalski. Lublin: Czelej, 2002.
• Lew - Starowicz Z.: Zdrowie seksualne: historia, kryteria, promocja. W: Zdrowie seksualne. Red. J. Rzepka. Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach, 2007.
• Lubański M.: Informacja - system. W: M. Heller, M. Lubański, S.W. Ślaga: Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1982.
• Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015 - Ministerstwo Zdrowia. http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/narodowy-program-zdrowia/npz-2007-2015/ [20.12.2017].
• Narodowy Program Zdrowia na lata 2016-2020. http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/narodowy-program-zdrowia/npz-2016-2020/cele-operacyjne-npz/ [20.12.2017].
• Od socjologii medycyny do socjologii żywienia. Red. B. Tobiasz - Adamczyk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
• Psychospołeczne i środowiskowe konteksty zdrowia i chorób. Red. K. Borzucka - Sitkiewicz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.
• Sęk H.: Zdrowie behawioralne. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Red. J. Strelau. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2000.
• Syrek E.: Teoretyczne standardy zdrowia dzieci i młodzieży w regionie górnośląskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1987.
• Syrek E.: Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000.
• Syrek E., Borzucka - Sitkiewicz K.: Edukacja zdrowotna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2009.
• Tobiasz - Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Wyd. 3 popr. i uzup. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
• Woynarowska B.: Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
• Woynarowska B.: Zdrowie, edukacja zdrowotna, promocja zdrowia. W: Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Podręcznik dla studentów uczelni pedagogicznych. Red. A. Jaczewski. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001.
• Woynarowska B.: Zdrowie i czynniki je warunkujące. W: B. Woynarowska et al.: Edukacja zdrowotna w szkole. Promocja zdrowia dzieci i młodzieży. Red. B. Woynarowska. Warszawa: Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie, 1995.
• Zdrowie i zachowania zdrowotne mieszkańców Polski w świetle badania EHIS 2014. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-zachowania-zdrowotne-mieszkancow-polski-w-swietle-badania-ehis-2014,10,1.html [5.06.2016].