Problem alkoholowy w doświadczeniu społecznym

• Autorzy: Jerzy Modrzewski , Ewa Włodarczyk

Warianty tytułu

The Alcohol Problem in Social Experience

Das Alkoholproblem nach gesellschaftlicher Erfahrung

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Społeczny wymiar problemu alkoholowego jest złożony i wiąże się z wieloma obszarami jego społecznej manifestacji, jest konsekwencją nieporadności, względnie skrywanej intencyjności, państwa i jego instytucji w czynionych dotychczas próbach. (fragment tekstu)

EN

Alcohol - as an ingredient in food products, especially beverages - in its social presence through historical time, formed a few identifying cultural meanings, placing itself in the pantheon of priced values, established and socially cherished ludic patterns, the hallmarks of experiencing satisfying lifestyles and practicing effective therapy. Together with it, it revealed and consolidated, in its individual and social experience, its second, destructive face, liberating a cascade of states currently classified collectively as a social problem. The authors of the article, in the first part, review the basic assumptions and theoretical findings devoted to the essence and sources of social problems; in the second part, they identify the social alcohol problem in its four manifestations: uncontrolled production of alcoholic beverages, their elusive distribution control, carefree and uncontrolled alcohol consumption and in individual and social consequences of its immoderate consumption, emphasizing the effects it has caused in the economic, criminal, vital, demographic and socio-pedagogical, especially family-related, spheres. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Problemy społeczne; Alkoholizm; Produkcja; Dystrybucja; Konsumpcja alkoholu

EN

Social problems; Alcoholism; Production; Distribution; Alcohol consumption

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2018
• Tom: 2(51)
• Strony: 223--275

Twórcy

autor

Jerzy Modrzewski

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Ewa Włodarczyk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• ADHD and Fetal Alcohol Spectrum Disorders (FASD). Ed. K.D. O ' Malle y. New York: Nova Science Publishers, 2007.
• Alcohol in the European Union. Consumption, Harm and Policy Approaches. Eds. P. Anderson, L. Møller, G. Galea. WHO 2012. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/160680/e96457.pdf [20.09.2018].
• Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne. Red. I. Wald. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Ambrozik W.: Sytuacja społeczna dziecka rodziny alkoholicznej w kulturowo zaniedbanym rejonie wielkiego miasta. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1983.
• Anderson P., Baumberg B.: Alkohol w Europie. Raport z perspektywy zdrowia publicznego. Tłum. K. Mazurek. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPA, 2007.
• Arytmia egzystencji społecznej a wychowanie. Red. T. Frąckowiak. Warszawa: Fundacja Innowacja i Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, 2011.
• Auleytner J.: Polityka społeczna czyli Ujarzmianie chaosu socjalnego. Wyd. 3 uzup. i popr., dodr. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2002.
• Auleytner J.: Polityka społeczna w Polsce i w świecie. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej - Dom Wydawniczy Elipsa, 2011.
• Auleytner J ., Głąbicka K .: Polityka społeczna pomiędzy opiekuńczością a pomocnicznością. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, 2000.
• Auleytner J ., Głąbicka K .: Polskie kwestie socjalne na przełomie wieków. Warszawa: WSP TWP-"Elipsa", 2001.
• Babor T. et al.: Alcohol. No Ordinary Commodity. Research and Public Policy. Oxford-New York: Oxford University Press, 2010.
• Badania problemów społecznych. Red. J. Kwaśniewski. [Cz. 1]. Warszawa: IPSiR UW, 2003.
• Badania problemów społecznych. Red. J. Kwaśniewski. [Cz.] 2. Warszawa: IPSiR UW, 2006.
• Barczak A.: Ekonomiczne aspekty picia i nadużywania alkoholu. "Alkoholizm i Narkomania" 1993, nr 13
• . Bednarczyk M.: Przemoc seksualna, czynniki podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych pod wpływem alkoholu. W: Trzeźwość i uzależnienia jako wyzwanie duszpasterskie i pedagogiczne. Red. K. Linowski, M. Jędrzejko. Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej Ave, 2012.
• Bell D.: Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Przeł. S. Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
• Besala J.: Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Piastów i Rzeczypospolitej szlacheckiej. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2015.
• Besala J.: "Nieborak pił i upieł się był". Nałogi polskich władców. "Polityka" 2008, nr 8 (2642), dodatek: "Polityka. Pomocnik Historyczny".
• Bielewicz A., Moskalewicz J.: Alkohol a współczesne procesy makrospołeczne. W: Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne. Red. I. Wald. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Bielewicz A., Moskalewicz J.: Historia społeczno-kulturowa alkoholu. W: Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne. Red. I. W a l d. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Bockenheim K.: Przy polskim stole. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
• Bogucki M ., Gierczyński J ., Grylewicz J .: Ekonomiczneaspekty skutków picia alkoholu w Europie i w Polsce. Red. M. Gałązka - Sobotka. Warszawa: Uczelnia Łazarskiego, 2013.
• Bryła M.: Jeden punkt sprzedaży alkoholu w Polsce przypada na mniej więcej 300 mieszkańców. To jest chore. gazeta.pl. http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15306731,Jeden_punkt_sprzedazy_alkoholu_w_Polsce_przypada_na.html [10.10.2018].
• Buczkowski K. et al.: Wyniki analizy dozoru kuratora orzeczonego przy warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności - na podstawie akt wykonawczych. W: P. Błachmat et al.: Kuratela sądowa. Sukcesy i porażki. Red. D. Wójcik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.
• Bystroń J.S.: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII. T. 2. Wyd. 3, 2 [powojenne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976.
• Cierpiałkowska L., Grzegorzewska I.: Dzieci alkoholików w perspektywie rozwojowej i klinicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016.
• C hlebio - Abed D.: Pierwotna profilaktyka uzależnienia od alkoholu. Przegląd wybranych strategii i programów. Katowice: "Śląsk", 2000.
• Coleman J .W., Kerbo H .R. with Ramos L .L.: Social Problems. 8th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, 2002.
• Collins R.: Conflict Sociology. Toward an Explanatory Science. With a contribution by J. Annett. New York: Academic Press, 1975.
• Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej. Red. E. Włodarczyk, I. Cytlak. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2011.
• Dampz M.: Alkohol i biesiadowanie w obyczajowości Polaków. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005.
• Daniecki J.: Kwestie społeczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne. W: Węzłowe kwestie społeczne wsi polskiej u progu XXI wieku. Red. K. Gorlach, A.M. Pyrć. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Socjologii, 2000.
• Danilewicz W.: Pedagogika społeczna w poszukiwaniu i budowaniu nowej rzeczywistości - perspektywa czasu i przestrzeni. W: Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Humanistyczny wymiar kapitału ludzkiego. Red. M. Sobecki. Łomża: Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego, 2010.
• Denzin N .K., Lincoln Y .S.: Methodological Issues in the Study of Social Problems. In: Handbook of Social Problems. A Comparative, International Perspective. Ed. G. Ritzer. Thousand Oaks: Sage Publications, 2004.
• Durasiewicz A.: Alkoholizm jako patologia społeczna - aspekt lokalny i krajowy. W: Trzeźwość i uzależnienia jako wyzwanie duszpasterskie i pedagogiczne. Red. K. Linowski, M. Jędrzejko. Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej Ave, 2012.
• Frieske K.: Teoretyczne opcje socjologii problemów społecznych. W: Socjologia problemów społecznych. Teorie i rzeczywistość. Red. K. Frieske. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987.
• Frieske K ., Sobiech R .: Narkomania. Interpretacje problemu społecznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987.
• Frieske K ., Sobiech R .: Pijaństwo. Interpretacje problemu społecznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1984.
• Frieske K .W., Poławski P .: Opieka i kontrola. Instytucje wobec problemów społecznych. Katowice: "Śląsk", 1999.
• Frysztacki K.: Rozwój, właściwości i znaczenie socjologii stosowane. W: Z zagadnień socjologii stosowanej. Red. K. Frysztacki. Kraków: Uniwersitas, 1996.
• Frysztacki K.: Socjologia problemów społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009.
• Fudała J.: Rozwiązywanie problemów alkoholowych w miejscu pracy. "Świat Problemów" 2009, nr 12.
• Fudała J ., Dąbrowska K ., Łukowska K .: Uzależnienie od alkoholu - między diagnozą a działaniem. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, 2014.
• Fuller R.C., Myers R.R.: The Natural History of Social Problem. "American Sociological Review" 1941, vol. 6.
• GatelyI.: Kulturowa historia alkoholu. Przeł. A. Kunicka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2011.
• Gaś Z.: Rodzina wobec uzależnień. Marki-Struga-[Warszawa]: Michalineum- Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 1993.
• Gola W ., Grotecka M ., Rżanek K .: Badanie zjawiska używania alkoholu wśród kobiet świadczących usługi seksualne. Stowarzyszenie Program Stacja. Raport z badań. http://programstacja.org.pl/wp-con tent/uploads/2013/10/RAPORT-Badanie-zjawiska-u ywania-alkoholu-w r d-K US-2013-STACJA.pdf [20.10.2018].
• Gorlach K.: Społeczne mechanizmy genezy i identyfikacji problemów społecznych. W: K. Czekaj, K. Gorlach, M. Leśniak: Labirynty współczesnego społeczeństwa. Kluczowe problemy społeczne w kształceniu pracowników socjalnych. Warszawa: Interart, 1996.
• Grodstein F., Goldman M.B., Cramer D.W.: Infertility in Women and Moderate Alcohol Use. "American Journal of Public Health" 1994, vol. 84, no. 9.
• Hałas E.: Problemy nierówności społecznych w perspektywie symbolicznego interakcjonizmu. "Roczniki Nauk Społecznych" 1987, T. 15, z. 1.
• Hansen A.: O pełniejszą diagnostykę i terapię naszych słabości. W: Alkohol w kulturze i obyczaju. Red. J. Górski, K. Moczarski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
• Hołyst B.: Alkohol a przestępstwo w świetle teorii i statystyki. "Problemy Alkoholizmu" 2002, nr 1.
• Hołyst B.: Kryminologia. Wyd. 10 zm. i rozszerz. Warszawa: Lexis-Nexis Polska, 2009.^6 Hufford M.R.: Alcohol and Suicidal Behavior. "Clinical Psychology Review" 2001, vol. 21, issue 5.
• Iłowski Z.: Nadużywanie alkoholu a samobójstwa. "Problemy Alkoholizmu" 1990, nr 7-8.
• Informacja z działań Policji w zakresie zapobiegania przestępczości oraz patologiom społecznym w 2011 roku. Warszawa 2012. http://www.policja. pl/download/1/91190/Raport2011.pdf [13.09.2018].
• Jahoda M ., Lazarsfeld P .F., Zeisel H .: Bezrobotni Marienthalu. Przekł. R. Marszałek. Red. i posł. A. Sułek. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2007.
• Jarosz E., Nowak A.: Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka. Funkcjonowanie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, 2012.
• Jenkins Ph.: Intimate Enemies. Moral Panics In Contemporary Great Britain. New York: Aldine de Gruyter, 1992.
• Kapitał społeczny a nierówności - kumulacja i redystrybucja. Red. K. Marzec - Holka przy współpracy H. Guzy - Steinke. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009.
• Kawula S.: Pedagogika społeczna w społeczeństwie ryzyka. Olsztyn: Epistheme, 2004.
• Kin - Dittmann I.: Nietrzeźwi uczestnicy wypadków drogowych w latach 2000-2006. "Alkoholizm i Narkomania" 2007, nr 4.
• Kobiety w Polsce = Women in Poland. [Oprac. I.E. Kotowska, R.W. Siemieńska - Żochowska, W. Łagodziński]. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2007.
• Kolasa K .: Jakie są skutki finansowe i zdrowotne picia alkoholu? Przegląd literatury. "Alkoholizm i Narkomania" 2015, nr 28.
• Kosiński K.: Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka - obyczaje - szara strefa - patologie. Warszawa: Wydawnictwo Neriton-Instytut Historii PAN, 2008.
• Koszty wypadków drogowych. http://www.ibdim.edu.pl/index.php/pl/component/content/article/65-aktualnosci/827-koszty [1.04.2014].
• Kościański A.: Alkoholizm i samobójstwo. "Problemy Alkoholizmu" 1988, nr 5.
• Kozak M.: Społeczne i ekonomiczne skutki picia alkoholu w pracy w opiniach pracowników. W: Alkohol w zakładzie pracy. Problemy ekonomiczne i społeczne. Red. M. Jarosz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1990.
• Król K.: Żebractwo we współczesnej Polsce jako kwestia społeczna. Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 2008.
• Krusińska A.: Samobójstwo jako próba ucieczki od choroby alkoholowej. "Problemy Alkoholizmu" 1993, nr 1.
• Krzesińska - Żach B., Szymanowska J.: Wybrane obszary problemów i zagrożeń społecznych. W: Oblicza współczesności w perspektywie pedagogiki społecznej. Red. W. Danilewicz. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2009.
• Kuchowicz Z.: Człowiek polskiego baroku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1992.
• Kudlińska I.: Socjologia a praktyka rozwiązywana problemów społecznych- między naukowymi a nieformalnymi teoriami problemów społecznych. "Acta Univeristatis Lodziensis. Folia Sociologica" 2014, nr 50 (137).
• Kwestie społeczne w doświadczeniu lokalnym. Red. J. Danecki. Warszawa: Dom Wydawniczy "Elipsa", 1997.
• Lentowicz Z., Drewnowska B.: Nielegalny alkohol nie tylko z przemytu. "Rzeczpospolita", 18.09.2012.
• Lew - Starowicz Z.: Alkohol i zachowania seksualne. "Problemy Alkoholizmu" 1992, nr 10.
• Madeja Z.: Uzależnienia od substancji psychoaktywnych, przedmiotów, czynności i osób. Analiza kulturowo-społeczna, filozoficzno-aksjologiczna, psychologiczna, psychobiologiczna, psychopatologiczna, neuropsychologiczna zjawisk i procesów etiopatogenezy uzależnień oraz ich terapii. T. 2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 2008.
• Majchrzak Z.: Z punktu widzenia psychologa sądowego. "Świat Problemów" 2001, nr 6.
• Makowski G.: Korupcja jako problem społeczny. Warszawa: Wydawnictwo "Trio", 2008.
• Margasiński A.: Analiza psychologiczna systemów rodzinnych z chorobą alkoholową. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1996.
• Margasiński A.: Syndrom współuzależnienia. "Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia" 2000, nr 5.
• Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Red. K. Marzec - Holka przy współpracy H. Guzy-Steinke, A. Rutkowskiej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005.
• Maris R.W.: Social Problems. Chicago: Dorsey Press, 1988.
• Marynowicz - Hetka E.: Pedagogika społeczna, podręcznik akademicki. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
• Marynowicz - Hetka E.: Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
• Matczak P.: Problemy ekologiczne jako problemy społeczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2000.
• Mc Leod R. et al.: The Relationship between Alcohol Consumption Patterns and Injury. "Addiction" 1999, vol. 94.
• Mellibruda J ., Sobolewska Z .: Koncepcja i terapia współuzależnienia. "Alkoholizm i Narkomania" 1997, nr 3.
• Mello N .K., Mendelson J .H., Teoh S.K.: Overview of the Effects of Alcohol on the Neuroendocrine Function in Women. In: Alcohol and the Endocrine System. Ed. S. Zakhari. Betesda: National Institutes of Health, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, 1993.
• Mellody P.: Toksyczne związki. Anatomia i terapia współuzależnienia. Warszawa: Jacek Santorski & Co, 1993.
• Merton R.K.: Social Problems and Sociological Theory. In: Contemporary Social Problems. An Introduction to the Sociology of Deviant Behavior and Social Disorganization. Eds. R.K. Merton, R.A. Nisbet. New York: Harcourt, Brace & World, 1961.
• Mielecka - Kubień Z.: Ilościowe aspekty badania problemów alkoholowych w Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uczelniane AE, 2001.
• Mielecka - Kubień Z., Wędzicha E., Barczak P.: Ekonometryczna analiza skutków nadużywania alkoholu. Akademia Ekonomiczna w Katowicach. 2006. Maszynopis.
• Miś L.: Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
• Moczuk E.: Problemy alkoholowe a problemy społeczne - próba zdefiniowania pojęcia. "Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo - Ekonomia (seria prawnicza)" 1997, T. 21.
• Modrzewski J.: Socjalizacja i uczestnictwo społeczne. Studium socjopedagogiczne. Wyd. 2 popr. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004.
• Modrzewski J., Matysik- Błaszczyk A.: Odmiany współczesnego polskiego problemu rodzinnego. W: Rodzina - młodzież - dziecko. Szkice z teorii i praktyki pomocy psychopedagogicznej i socjalnej. Red. M. Piorunek, J. Kozielska, A. Skowrońska - Pućka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2013.
• Morawski J.: Alkohol a przestępstwa i wykroczenia. W: Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne. Red. I. Wald. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Morawski J.: Problemy związane z alkoholem w miejscu pracy. W: Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne. Red. I. Wald. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Moskalewicz J.: Polityka społeczna wobec alkoholu w Polsce w latach 1944-1982. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 1998.
• Moskalewicz J.: Problemy zdrowia prokreacyjnego związane z konsumpcją alkoholu. "Alkoholizm i Narkomania" 2007, nr 1.
• Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015. Opracowany na podstawie art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn.zm.) przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. http://www.parpa.pl/images/image/NP 2011_2015_11_011.pdf [15.10.2018].
• Nietrzeźwe ofiary. "Świat Problemów" 2001, nr 6.
• Nietrzeźwi sprawcy przestępstw. http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/nietrzezwi-sprawcy-prz/50862,Nietrzezwi-sprawcy-przestepstw.html [20.10.2018].
• Niewiadomska I ., Sikorska - Głodowicz M .: Alkohol. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium", 2004.
• Nikodemska S.: Przemoc wobec bliskich u pacjentów lecznictwa odwykowego. "Świat Problemów" 2001, nr 1.
• Nowak A ., Wysocka E .: Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii społecznej i kryminologii. Katowice: "Śląsk", 2001.
• Obszary zagrożeń człowieka w realiach współczesności. Red. E. Kantowicz, G. Orzechowska. Zagrożone człowieczeństwo. T. 2]. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012.
• Od wykluczenia do wsparcia. W przestrzeni współczesnych problemów społecznych. Red. J. Spętana, D. Krzysztofiak, E. Włodarczyk. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2016.
• Pedagog społeczny w meandrach środowiska lokalnego. Red. B. K romolicka. Szczecin: Katedra Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Szczecińskiego-Ars Atelier, 2008.
• Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie. Red. T. Pilch, I. Lepalczyk. Wyd. 2 rozszerz. i popr. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2003.
• Pedagogika społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. V Zjazd Pedagogów Społecznych. Red. W. Danilewicz, W. T heiss. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2014.
• Pedagogika społeczna w Polsce po 1989 roku. Przemiany w nauce, obecność międzynarodowa, kręgi tematyczne prac badawczych. Red. B. Kromolicka, A. Radziewicz -Winnicki, M. Noszczyk- Bernasiewicz. Katowice: Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka, 2007.
• Polityka publiczna wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego. [Red. R. Szarfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss]. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2010.
• Pomianowski R.: Uzależnienia - współczesną wersją "ucieczki od wolności". W: Psychologia rozwiązywania problemów społecznych. Wybrane zagadnienia. Red. J. Miluska. Poznań: [Bonami], 1998.
• Portnow A. A., Piatnickaja I.N.: Klinika alkoholizmu. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1977.
• Praca socjalna i polityka społeczna: obszary współdziałania wobec wykluczenia społecznego. Red. K. Marzec - Holka, A. Rutkowska, M. Joachimowska. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2008.
• Problemy społeczne oraz ich rozwiązywanie w społecznościach lokalnych. Red. J. Kwaśniewski. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego, 2007.
• Problemy społeczne, pomoc społeczna, praca socjalna. Wymiar polski i europejski. Red. J. Krzyszkowski, R. Majer. Częstochowa: Ośrodek Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych - Centrum AV, 2004.
• Problemy społeczne w grze politycznej. Współczesne zagrożenia społeczne - diagnoza i przeciwdziałanie. Red. J. Królikowska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.
• Problemy społeczne w okresie zmian systemowych w Polsce. Materiały z konferencji naukowej Rzeszów 9-10 maja 1997 roku. Red. M. Malikowski. Rzeszów: Mana, 1997.
• Przymanowski J.: Trans alkoholowy. W: Alkohol w kulturze i obyczaju. Red. J. Górski, K. Moczarski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
• Przymeński A.: Bezdomność jako kwestia społeczna w Polsce współczesnej. Poznań: Akademia Ekonomiczna, 2001.
• Psychologiczny kontekst problemów społecznych. Red. H. Sęk, S. Kowalik. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1999.
• Psychologia rozwiązywania problemów społecznych. Wybrane zagadnienia. Red. J. Miluska. Poznań: [Bonami], 1998.
• Pułapka współuzależnienia. Oprac. W. Szander. Wyd. 3 popr. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, 1995.
• Pytlakowski P.: Zwody z wódą. "Polityka" 2013, nr 12.
• Radziewicz -Winnicki A.: Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
• Ratyński W.: Problemy i dylematy polityki społecznej w Polsce. T. 1-2. Warszawa: Difin, 2003.
• Rehm J. et al.: Alcohol Consumption, Alcohol Dependence and Attributable Burden of Disease in Europe: Potential Gains from Effective Interventions for Alcohol Dependence. Toronto: CAMH, 2012.
• Rodzina z problemem alkoholowym. Oprac. W. Sztander. Warszawa: PARPA, 1993.
• Rudzka - Kołakowska M.: Samobójstwa kobiet a alkoholizm. "Alkohologia Łódzka" 1967, T. 3, nr 1.
• Rymsza M.: Polityka społeczna wobec kwestii społecznej XXI wieku. W: Kwestia społeczna u progu XXI wieku. Księga jubileuszowa dla Profesor Józefiny Hrynkiewicz. Red. E. Giermanowska, M. Racław, M. Rymsza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2015.
• Rysz-Kowalczyk B.: Kwestie społeczne w ujęciu teorii ciągu życia. W: Studia o kwestiach społecznych. Wybór i oprac. B. Rysz-Kowalczyk. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej Uniwersytet Warszawski, 1991.
• Rysz - Kowalczyk B.: Teoria kwestii i problemów społecznych. W: Polityka społeczna. Red. G. Firlit - Fesnak, M. Szylko - Skoczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Serafin P. et al.: Przemoc pomiędzy partnerami i zachowania ryzykowne u osób uzależnionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. "Alkoholizm i Narkomania" 2012, nr 3.
• Sierosławski J.: Rozmiary i wzory konsumpcji napojów alkoholowych. "Alkoholizm i Narkomania" 1993, nr 1.
• Słaboń A.: Problemy społeczne - aspekty teoretyczne. W: Problemy społeczne jako wyzwania dla polityki społecznej w Polsce. Red. A. Karwińska. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny-Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego, 2013.
• Sobiech R.: Dylematy teoretycznych koncepcji problemów społecznych. W: Studia o kwestiach społecznych. Wybór i oprac. B. Rysz-Kowalczyk. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej Uniwersytet Warszawski, 1991.
• Socjalizacja dysocjacyjna w doświadczeniu indywidualnym i społecznym. Inspiracje teoretyczne i próby pedagogicznych ingerencji. Red. A. Matysiak- Błaszczyk, J. Modrzewski. Poznań-Kalisz: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2012.
• Sprawozdanie z wykonania Ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. Warszawa, 20.01.2016. http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/42F98E09180A9005C1257F47 0039C82A/ File/205.pdf [18.09.2018].
• Sterniczuk- Brakoniecka B.A.: Obraz problemów społecznych] w polskiej socjologii miasta. "Studia Socjologiczne" 1981, nr 1. The Study of Social Problems. Seven Perspectives. Eds. E. Rubington, M.S. Weinberg. 5th ed. New York: Oxford University Press, 1995.
• Syrek E.: Zdrowie i wychowanie a jakość życia: perspektywy i humanistyczne orientacje poznawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008.
• Sztumski J.: Problem społeczny jako przedmiot badań socjologii. "Studia Socjologiczne" 1977, nr 3.
• Środowisko - zasoby - profesjonalizacja: pedagogika społeczna wobec zmian przestrzeni życia społecznego. Red. W. Danilewicz, M. Sobeck i, T. Sosnowski. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2013.
• Świątkiewicz G.: Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania problemów związanych z alkoholem. "Alkoholizm i Narkomania" 1997, nr 2.
• Święcicki A.: Alkohol. Zagadnienia polityki społecznej. Warszawa: Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy, 1968.
• Święcicki A.: Struktura spożycia napojów alkoholowych w Polsce. Na podstawie badań ankietowych. Warszawa: Główny Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy, 1963.
• Thomas W .I., Znaniecki F .: Chłop polski w Europie i Ameryce. T. 1-5. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976.
• Toeplitz K.T.: Kurdesz. W: Alkohol w kulturze i obyczaju. Red. J. Górski, K. Moczarski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
• Ubóstwo i wykluczenie społeczne - perspektywa poznawcza. Red. R. Szarfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2010.
• Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce. [Red. meryt. R. Szarfenberg]. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, 2011.
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dz.U. 1982, nr 35, poz. 230 z późn.zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny. Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 z późn.zm.
• Ward L.F.: Applied Sociology. A Treatise on the Conscious Improvement of Society by Society. Boston: Ginn & Co., 1906.
• Węgliński A ., Kuziora G .: W poszukiwaniu wychowującej kurateli sądowej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, 2016.
• Wielguszewski J.: Uzależnienie jako przejaw zaburzonej kultury życia. W: Młodzież a kultura życia w kontekstach społecznych. Red. F.W. Wawro. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2008.
• Wilsnack S ., Klassen A .D., Wilsnack R .W.: Drinking and Reproductive Dysfunction Among Women in a 1981 National Survey. "Alcoholism Clinical and Experimental Research" 1984, vol. 8 (5).
• Wojcieszek K.A.: Człowiek spotyka alkohol... Filozoficzne podstawy wychowania do trzeźwości w ujęciu tomistycznym. Kraków: Wydawnictwo Rubikon, 2010.
• Woronowicz B.T.: Na zdrowie! Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu. Poznań-Warszawa: Media Rodzina-Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, 2008.
• Woronowicz B.T.: Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Poznań-Warszawa: Media Rodzina-Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, 2009.
• Wójcik J.W.: Przyczynek do badań kryminogennej i wiktymogennej roli alkoholi. "Problemy Alkoholizmu" 1990, nr 3.
• Współczesna rzeczywistość w wybranych problemach społecznych. Red. G. Durka. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010.
• Współczesne problemy pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Wybrane zagadnienia w świetle analiz i badań. Red. B. Matyjas. Kielce: Wszechnica Świętokrzyska - Wydawnictwo Uczelniane, 2007.
• Wyczański A.: Problem alkoholizmu wczoraj i dziś. W: Alkohol w kulturze i obyczaju. Red. J. Górski, K. Moczarski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
• Wypadki drogowe - raporty roczne. http://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html [1.04.2014].
• Zagrożenia człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. V Zjazd Pedagogów Społecznych. Red. T. Pilch, T. Sosnowski. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, 2013.
• Zagrożenia w obszarze rodziny, dzieciństwa i okresu dorastania. Red. K. Białobrzeska, C. Kurkowski . [Zagrożone człowieczeństwo. T. 1]. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012.
• Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011 roku. Główny Urzad Statystyczny. Warszawa 2012. https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/zo_zdrowie_i_ ochrona_zdrowia_w_2011.pdf [10.08.2018].
• Zieliński A.: Wzory picia alkoholu w Polsce. "Alkoholizm i Narkomania" 1988, nr 1.
• Zin - Sędek M.: Wydatkowanie środków w ramach gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. "Świat Problemów" 2015, nr 10.
• Znaniecki F.: Socjologia bezrobotnych. "Kultura i Społeczeństwo" 1992, nr 1.
• http://akmedcentrum.eu/?d=alkohol