Moralne i edukacyjne konsekwencje intelektualizmu etycznego

• Autorzy: Alicja Żywczok

Warianty tytułu

Ethische Folgen und Bildungsfolgen des ethischen Intellektualismus

Moral and Educational Consequences of Ethical Intellectualism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polemika z indywidualistycznym intelektualizmem etycznym wymaga przypomnienia jego głównych założeń, a także przeanalizowania konsekwencji tejże koncepcji etycznej dla procesu wychowania współczesnych ludzi. Krytyczne postrzeganie zapoczątkowanego przez Sokratesa intelektualizmu etycznego nie wyklucza pewnych zalet koncepcji, między innymi upowszechnienia zgodności myślenia z działaniem, wzbogacenia epistemologii o sposób rozumowania indukcyjno-dysjunktywnego czy metody dyskursu: elenktyczną i majeutyczną (do dziś korzystają z nich dydaktycy), niegdyś skłaniające obywateli do demokratycznej partycypacji politycznej1. Znane i wciąż używane stwierdzenie: "wiem, że nic nie wiem", stanowi wyznanie pokory intelektualnej i motywuje współczesnych ludzi do wysiłku poznawczego oraz rozpoznawania i odkrywania "punktów nieoznaczonych" w nauce.(fragment tekstu)

EN

The article is of a polemic character; the author criticizes the main assumptions of ethical intellectualism, especially the statement that a person's moral behavior is closely affected by his or her knowledge of moral values. According to the author such beliefs lead to one-sided commitment of the students' mental sphere in the present-day school. The author puts forward several theses, which she elaborates on in the text, including the following: ethical intellectualism, disregarding the importance of human will, emotions and feelings has significantly hampered the proper process of moral upbringing of subsequent generations and replaced it with axiological education. The author presents numerous examples of ethical intellectualism, which has dominated the Polish school, e.g. the student is perceived as a learning subject, less often as a subject experiencing a variety of emotions or feelings; the school infrastructure is relatively well suited to fulfill its didactic function but less so to carry out its upbringing functions; especially neglected here is the introception of values in students. The author is of the opinion that privileged pedagogical categories should include, among others, the upbringing situation and the atmosphere of upbringing, both of which facilitate the process of adopting proper moral attitudes by children and the youth.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pedagogika; Wychowanie; Moralność; Etyka

EN

Pedagogy; Parenting; Morality; Ethics

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2016
• Tom: 1(46)
• Strony: 69--87

Twórcy

autor

Alicja Żywczok

Bibliografia

• Arendt H.: Myślenie. Przeł. H. Buczyńska-Garewicz. Warszawa: Wydawnictwo "Czytelnik", 1991.
• Foerster F.W.: Wychowanie człowieka. Książka dla rodziców, nauczycieli i kapłanów. Przeł. W. Osterloff. Warszawa-Lublin-Łódź: Wydawnictwo G. Gebethner, 1913.
• Gąsiorowski M.L.: Postać Sokratesa w ujęciu Hannah Arendt. "Edukacja Filozoficzna" 2012, vol. 54.
• Janowski Z.: Teodycea Kartezjańska. Kraków: Wydawnictwo "Arcana", 1998.
• Konstańczak S.: Internalizacja wartości moralnych. Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, 2001.
• Kotłowski K.: Podstawowe prawidłowości pedagogiki. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964.
• Krasoń K.: Wymiary biblioterapii ekspresyjnej, kilka refleksji wprowadzających. W: Ekspresja twórcza dziecka. Konteksty - inspiracje - obszary realizacji. Red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała. Katowice: Wydawnictwo "Librus", 2004.
• Kunowski S.: Wartości w procesie wychowania. Wybór B. Lenarczyk. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2003.
• Kwieciński Z.: Praca w szkole jako złudzenie. Studium przypadku. W: Idem: Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012.
• Kwieciński Z.: Zmienić kształcenie nauczycieli. W: Idem: Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012.
• Legowicz J.: Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
• Nowik A.: Kartezjańskie sformułowanie "cogito ergo sum" w aspekcie metody uprawiania filozofii. "Edukacja Filozoficzna" 2012, vol. 54.
• Rodis-Lewis G.: Kartezjusz i racjonalizm. Przeł. S. Cichowicz. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000.
• Siemianowski A.: Szkice z etyki wartości. Gniezno: Wydawnictwo "Gaudentinum", 2006.
• Smołka E.: Filozofia kształtowania charakteru. Fryderyka Wilhelma Foerstera teoria wychowania w świetle założeń personalizmu chrześcijańskiego. Tychy: Wydawnictwo "Maternus Media", 2005.
• Stróżewski W.: Istnienie i sens. Kraków: Wydawnictwo "Znak", 2005. Żywczok A.: Hermeneutyka uczuciowej i duchowej bliskości. W: Miłość- akt preferencji duchowości człowieka. Studium bliskości uczuciowej. Red. A. Żywczok. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2013.
• Żywczok A.: Ku afirmacji życia. Pedagogiczne podstawy pomyślnej egzystencji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011.