Nadmierna umieralność w Polsce podczas pandemii COVID-19 w 2020 roku

• Autorzy: Radosław Murkowski

Warianty tytułu

Excess Mortality in Poland During the COVID-19 Pandemic in 2020

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pandemia COVID-19 zaczęła się w Chinach w listopadzie 2019 r., a z początkiem 2020 r. rozprzestrzeniła się na większość krajów świata, czego skutkiem był duży wzrost liczby zgonów z powodu tej choroby. Celem badania omawianego w artykule jest oszacowanie i analiza zróżnicowania przestrzennego i czasowego nadmiernej umieralności podczas pandemii COVID-19 w 2020 r. w Polsce i jej regionach. W badaniu uwzględniono takie zmienne, jak płeć, wiek i okres pandemii w korelacji z raportowaną liczbą zgonów z powodu COVID-19 oraz raportowaną liczbą przypadków zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Poziom normalnej tygodniowej umieralności obliczono za pomocą metody analizy szeregów czasowych uwzględniającej tygodniowe wahania sezonowe umieralności w ciągu całego roku, na podstawie danych raportowanych przez urzędy stanu cywilnego, a publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w Polsce w 2020 r. wystąpiło o blisko 71 tys. zgonów więcej niż normalnie, z czego ok. 91% dotyczyło osób w wieku 60 lat i więcej. Jednocześnie tylko niespełna 30 tys. nadmiarowych zgonów zostało zarejestrowanych jako zgony z powodu COVID-19, co stanowiło zaledwie ok. 41% wszystkich nadmiarowych zgonów w 2020 r. Poziom nadmiarowych zgonów był najwyższy w 45. tygodniu roku, tj. w okresie, kiedy odnotowano najwięcej przypadków zachorowań na COVID-19, a nie wtedy, kiedy wystąpiło najwięcej zgonów z powodu tej choroby, czyli trzy tygodnie później. Na razie nie jest jednak pewne, czy przyczyną tego stanu rzeczy było niedokładne określanie przyczyn zgonów na początku pandemii, czy to, że nadmierne obciążenie szpitali spowodowało wzrost zgonów z innych przyczyn. (abstrakt oryginalny)

EN

The outbreak of the COVID-19 pandemic began in China in November 2019, and spread to most countries around the world in the early 2020, causing a large increase in deaths. The aim of the study described in this paper is to estimate and analyse the geographical and temporal variations in excess mortality during the COVID-19 pandemic in 2020 in Poland and its regions. The study took into consideration variables such as sex, age and the stage of the pandemic in correlation with the reported number of COVID-19 deaths and the reported number of SARS-CoV-2 virus infections. The standard weekly mortality rate in Poland in 2020 was calculated using the method of time series analysis taking into account weekly seasonal fluctuations in the mortality rate throughout the year, indicated with data reported by registry offices and published by Statistics Poland. The obtained results showed that in 2020, there were approximately 71,000 deaths above the standard number in Poland, most of which, i.e. about 91%, were the deaths of people aged 60 and over. Out of them, only less than 30,000 deaths were reported as deaths caused by COVID-19, which was only about 41% of all excess deaths in this period. The number of excess deaths peaked in the 45th week of 2020, which was the time when the largest number of cases of COVID-19 infection were reported, and not when the largest number of deaths from COVID-19 occurred (which was three weeks later). However, it has not been established yet whether the reason for this situation was an imperfect way of determining the causes of deaths at the beginning of the pandemic, or the excessive burden hospitals were subjected to that caused the increase in deaths from other causes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Umieralność; Pandemia; COVID-19; Szeregi czasowe; Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (SARS)

EN

Mortality; Pandemic; COVID-19; Time-series; Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS)

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 7
• Strony: 7--23

Twórcy

autor

Radosław Murkowski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Blangiardo, M., Cameletti, M., Pirani, M., Corsetti, G., Battaglini, M., Baio, G. (2020). Estimating weekly excess mortality at sub-national level in Italy during the COVID-19 pandemic. PLoS ONE, 15(10), 1-15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240286 .
• Brooks, J. T., Butler, J. C., Redfield, R. R. (2020). Universal Masking to Prevent SARS-CoV-2 Transmission-The Time Is Now. JAMA, 324(7), 635-637. https://doi.org/10.1001/jama.2020.13107 .
• Checchi, F., Roberts, L. (2005). Interpreting and using mortality data in humanitarian emergencies: A primer for non-epidemiologists (Network Paper No. 52). https://odihpn.org/wp-content/uploads/2005/09/networkpaper052.pdf .
• Conti, S., Ferrara, P., Fornari, C., Harari, S., Madotto, F., Silenzi, A., Zucchi, A., Manzoli, L., Mantovani, L. G. (2020). Estimates of the initial impact of the COVID-19 epidemic on overall mortality: evidence from Italy. ERJ Open Research, 6(2), 1-3. https://doi.org/10.1183/23120541.00179-2020 .
• Conti, S., Ferrara, P., Mazzaglia, G., D'Orso, M., Ciampichini, R., Fornari, C., Madotto, F., Magoni, M., Sampietro, G., Silenzi, A., Sileo, C. V., Zucchi, A., Cesana, G., Manzoli, L., Mantovani, L. G. (2020). Magnitude and time-course of excess mortality during COVID-19 outbreak: population-based empirical evidence from highly impacted provinces in northern Italy. ERJ Open Research, 6(3), 1-9. https://doi.org/10.1183/23120541.00458-2020 .
• Cutler, D. M., Summers, L. H. (2020). The COVID-19 Pandemic and the $16 Trillion Virus. JAMA, 324(15), 1495-1496. https://doi.org/10.1001/jama.2020.19759 .
• Degeling, K., Baxter, N. N., Emery, J., Jenkins, M. A., Franchini, F., Gibbs, P., Mann, G. B., McArthur, G., Solomon, B. J., IJzerman, M. J. (2021). An inverse stage-shift model to estimate the excess mortality and health economic impact of delayed access to cancer services due to the COVID-19 pandemic. Asia-Pacific Journal of Clinical Oncology, 1-9. https://doi.org/10.1111/ajco.13505 .
• Docherty, K. F., Butt, J. H., de Boer, R. A., Dewan, P., Kober, L., Maggioni, A. P., McMurray, J. J. V., Solomon, S. D., Jhund, P. S. (2020). Excess deaths during the COVID-19 pandemic: An international comparison. https://doi.org/10.1101/2020.04.21.20073114 .
• Eurostat. (2020). Europop2019 - Population projections at national level (2019-2100). https://ec.europa.eu/eurostat/web/main/data/database .
• Farrington, C. P., Andrews, N. J., Beale, A. D., Catchpole, M. A. (1996). A Statistical Algorithm for the Early Detection of Outbreaks of Infectious Disease. Journal of the Royal Statistical Society, Series A, 159(3), 547-563. https://doi.org/10.2307/2983331 .
• Fricker, R. D. (2021). Covid-19: One year on... Significance, 18(1), 12-15. https://doi.org/10.1111/1740-9713.01485 .
• Giattino, C., Ritchie, H., Roser, M., Ortiz-Ospina, E., Hasell, J. (2021, June 27). Excess mortality during the Coronavirus pandemic (COVID-19). https://ourworldindata.org/excess-mortality-covid .
• Główny Urząd Statystyczny. (b.r.). Zgony według tygodni. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/zgony-wedlug-tygodni,39,2.html .
• Główny Urząd Statystyczny. (2014). Prognoza ludności na lata 2014-2050. Warszawa. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html .
• Kung, S., Doppen, M., Black, M., Braithwaite, I., Kearns, C., Weatherall, M., Beasley, R., Kearns, N. (2021). Underestimation of COVID-19 mortality during the pandemic. ERJ Open Research, 7(1), 1-7. https://doi.org/10.1183/23120541.00766-2020 .
• Ministerstwo Zdrowia. (b.r.). Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2). Pobrane z https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 .
• Ministerstwo Zdrowia. (2021). Informacja o zgonach w Polsce w 2020 roku. Warszawa.
• Németh, L., Jdanov, D. A., Shkolnikov, V. M. (2021). An open-sourced, web-based application to analyze weekly excess mortality based on the Short-term Mortality Fluctuations data series. PLoS ONE, 16(2), 1-10. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0246663 .
• Nunes, B., Viboud, C., Machado, A., Ringholz, C., Rebelo-de-Andrade, H., Nogueira, P., Miller, M. (2011). Excess Mortality Associated with Influenza Epidemics in Portugal, 1980 to 2004. PLoS ONE, 6(6), 1-10. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0020661 .
• Onder, G., Rezza, G., Brusaferro, S. (2020). Case-Fatality Rate and Characteristics of Patients Dying in Relation to COVID-19 in Italy. JAMA, 323(18), 1775-1776. https://doi.org/10.1001/jama.2020.4683 .
• Raleigh, V. S. (2020). Tackling UK's mortality problem: covid-19 and other causes. The BMJ, 369, 1-2. https://doi.org/10.1136/bmj.m2295 .
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2020 poz. 433).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 491).
• Scortichini, M., Santos, R. S., De' Donato, F., De Sario, M., Michelozzi, P., Davoli, M., Masselot, P., Sera, F., Gasparrini, A. (2020). Excess mortality during the COVID-19 outbreak in Italy: a two-stage interrupted time-series analysis. International Journal of Epidemiology, 49(6), 1909- 1917. https://doi.org/10.1093/ije/dyaa169 .
• Silva, G. A., Jardim, B. C., Brito dos Santos, C. V. (2020). Excesso de mortalidade no Brasil em tempos de COVID-19. Ciencia & Saúde Coletiva, 25(9), 3345-3354. https://doi.org/10.1590/1413-81232020259.23642020 .
• Simonsen, L., Reichert, T. A., Viboud, C., Blackwelder, W. C., Taylor, R. J., Miller, M. A. (2005). Impact of Influenza Vaccination on Seasonal Mortality in the US Elderly Population. Archives of Internal Medicine, 165(3), 265-272. https://doi.org/10.1001/archinte.165.3.265 .
• Stranga, P., Furst, P., Schultz, T. (2020). Excess deaths from COVID-19 correlate with age and socio-economic status. A database study in the Stockholm region. Upsala Journal of Medical Science, 125(4), 297-304. https://doi.org/10.1080/03009734.2020.1828513 .
• Vestergaard, L. S., Nielsen, J., Richter, L., Schmid, D., Bustos, N., Braeye, T., Denissov, G., Veideman, T., Luomala, O., Möttönen, T., Fouillet, A., Caserio-Schönemann, C., Heiden, M., Uphoff, H., Lytras, T., Gkolfinopoulou, K., Paldy, A., Domegan, L., O'Donnell, J., Donato, F., Noccioli, F., Hoffmann, P., Velez, T., England, K., Asten, L., White, R. A., Tonnessen, R., Silva, S. P., Rodrigues, A. P., Larrauri, A., Delgado-Sanz, C., Farah, A., Galanis, I., Junker, C., Perisa, D., Sinnathamby, M., Andrews, N., O'Doherty, M., Marquess, D. F. P., Kennedy, S., Olsen, S. J., Pebody, R., ECDC Public Health Emergency Team for COVID-19, Krause, T. G., Molbak, K. (2020). Excess all-cause mortality during the COVID-19 pandemic in Europe - preliminary pooled estimates from the EuroMOMO network, March to April 2020. Eurosurveillance, 25(26), 1-6. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.26.2001214 .
• Zhou, F., Yu, T., Du, R., Fan, G., Liu, Y., Liu, Z., Xiang, J., Wang, Y., Song, B., Gu, X., Guan, L., Wei, Y., Li, H., Wu, X., Xu, J., Tu, S., Zhang, Y., Chen, H., Cao, B. (2020). Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. Lancet, 395(10229), 1054-1062. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30566-3 .

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.0351