Jak nadużywanie władzy wiąże się z dobrostanem jednostki?

• Autorzy: Anna Maria Zawadzka , Tomasz Sęk , Anna Szabowska-Walaszczyk

Warianty tytułu

Power Abuse and Well-Being

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule podejmujemy się sprawdzenia, jak posiadanie władzy wiąże się z wybranymi miarami dobrostanu, gdy tendencje jednostki bądź sytuacja sprawowania władzy mogą powodować, że osoba ma możliwość nadużywania władzy. Jednostka może posiadać określone przekonania na temat sposobu sprawowania władzy. Przekonania te będą aktywizowane i realizowane w sytuacji posiadania władzy (Chen, Lee - Chai, Bargh, 2001). W pierwszym badaniu postaramy się odpowiedzieć na pytania, jak przekonania dotyczące nadużywania władzy wiążą się z wartościami urzeczywistniającymi cele wewnętrzne (w szczególności związane z afiliacją ) oraz jak wiążą się z zadowoleniem z życia. (fragment tekstu)

EN

Power, one of fundamental human motives, is related with pursuit of external goals, what restrains the attainment of internal goals and in result of well-being. This can be especially associated with misuse of power, that can reduce the quality of interpersonal relationships, related to the need for affiliation. First research (N = 171) confirms, that the tendency to misuse power (as a mean to individual goals) is related with decreased preference of values associated with internal goals like affiliation ("Self-transcendence" and "Conservation") and increased preference of those allowing to "push forward" ("Self-enhancement" and "Openness to change") as well as decreased satisfaction with life. In the second research (N = 93) women working as managers (subject to threat of losing power), proved to have lessened well-being, measured as satisfaction with life and level of burnout. Additionally burnout of women managers was mainly characterized by the dimension of depersonalization (Maslach's bournout model). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jakość życia; Władza; Nadużycie prawa; Przemoc; Dobrostan

EN

Quality of life; Power; Abuse of law; Abuse; Well-being

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2013
• Tom: 1(40) W poszukiwaniu wyznaczników jakości życia
• Strony: 65--84

Twórcy

autor

Anna Maria Zawadzka

• Uniwersytet Gdański

autor

Tomasz Sęk

• Uniwersytet Gdański

autor

Anna Szabowska-Walaszczyk

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Anderson C., Berdahl J.L., 2002: The experience of power: Examining the effects of power on approach and inhibition tendencies. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 83, s. 1362-1377.
• Anderson C., Galinsky A.D., 2006: Power, optimism, and risk-taking. "European Journal of Social Psychology", vol. 36, s. 511-536.
• Anderson C., Keltner D., John O.P., 2003: Emotional convergence between people over time. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 84, s. 1054-1068.
• Baumeister R.F., 1995: Cultural animal. New York.
• Bell Ch.M., Hughes-Jones J., 2008: Power, self-regulation and the moralization of behavior. "Journal of Business Ethics", vol. 83, no. 3, s. 503-514.
• Bilsky W., Schwartz S.H., 1994: Values and personality. "European Journal of Personality", vol. 8, s. 163-181.
• Brzeziński J., 1996: Metodologia badań psychologicznych. Warszawa.
• Bugental D., Lewis J., 1999: The paradoxical misuse of power by those who see themselves as powerless: How does it happen? "Journal of Social Issues", vol. 55 (1), s. 51-64.
• Cantril H., 1965: Pattern of human concerns. New York.
• Chen S., Lee-Chai A.Y., Bargh J.A., 2001: Relationship orientation as a moderator of the effects of social power. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 80 (2), s. 173-187.
• Chen S., Welland J., 2002: Examining the effects of power as a function of selfconstruals and Gender. "Self and Identity", vol. 1, s. 251-269.
• Cieciuch J., Zaleski Z., 2011: Polska adaptacja portretowego kwestionariusza wartości Shaloma Schwartza. "Czasopismo Psychologiczne", T. 17, 2, s. 251-262.
• Czapiński J., 1992: Psychologia szczęścia. Przegląd badań i zarys teorii cebulowej. Poznań.
• Deci E.L., Ryan R.M., 1985: Intrinsic motivation and self-determinaton in human behaviour. New York.
• Dépret E.F., Fiske S.T., 1993: Social cognition and power: Some cognitive consequences of social structure as a source of control deprivation. In: Control motivation and social cognition. Eds. G. Weary, F. Gleicher, K. Marsh. New York, s. 176-202.
• Eagly A.H., Johnson B.T., 1990: Gender and leadership style: a meta-analysis. "Psychological Bulletin", vol. 104, no. 2, s. 233-256.
• Galinsky A.D., Gruenfeld D.H., Magee J.C., 2003: From power to action. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 85, s. 453-466.
• Galinsky A.D. et al., 2008: Power reduces the press of the situation: Implications for creativity, conformity, and dissonance. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 95, s. 1450-1466.
• Górnik-Durose M., Janiec K., 2011: Merkantylizm psychiczny, struktura celów życiowych a poczucie dobrostanu psychologicznego. W: Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu - psychologiczne ścieżki współzależności Red. A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose. Gdańsk, s. 142-160.
• Gruenfeld D.H. et al., 2008: Power and the objectification of social targets. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 95, s. 111-112.
• Kasser T., Ryan R.M., 1993: A dark side of the American Dream: Correlates of financial success as a central life aspiration. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 65, s. 410-422.
• Kasser T., Ryan R.M., 1996: Further examining the American Dream: Differential correlates of intrinsic and extrinsic goals. "Personality and Social Psychology Bulletin", vol. 22, s. 281-288.
• Keltner D., Gruenfeld D.H., Anderson C., 2003: Power, approach, and inhibition. "Psychological Review", vol. 110, s. 265-284.
• Kipnis D., 1972: Does power corrupt? "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 24, s. 33-41.
• Kipnis D., 1976: The powerholders. Chicago.
• Lammers J., Stapel D., 2009: How power influences moral thinking. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 97, no. 2, s. 279-289.
• Lammers J., Stapel D.A., Galinsky A.D., 2010: Power increases hypocrisy: Moralizing in reasoning, immorality in behavior. "Psychological Science", vol. 21, s. 737-744.
• Lee-Chai A.Y., Bargh J.A., 2009: Władza. Pokusy i zagrożenia. Przeł. A. Kacmajor, A. Sulak, M. Bianga. Gdańsk.
• Lee-Chai A.Y., Chen S., Chartrand T.L., 2001: Od Mojżesza do Marcosa. Różnice indywidualne dotyczące wykorzystywania i nadużywania władzy. W: Władza. Pokusy i zagrożenia. Red. A.Y. Lee-Chai, J.A. Bargh. Gdańsk, s. 75-93.
• Mandal E., 2004: Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice.
• Maslach C., 2000: Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej. W: Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie. Red. H. Sęk. Warszawa, s. 13-31.
• Maslach Ch., Jackson S.E., 1986: Maslach Burnout Inventory. (Research edition). Palo Alto, CA.
• Nasierowski W., Mikula B., 1998: Culture dimensions of Polish managers. "Organization Studies", vol. 19 (3), s. 495-509.
• Niemiec C.P., Ryan R.M., Deci E.L., 2009: The path taken: Consequences of attaining intrinsic and extrinsic aspirations in post-college life. "Journal Research of Personality", vol. 73 (3), s. 291-306.
• Pasikowski T., 2000: Polska adaptacja Kwestionariusza Maslach Burnout Inventory. W: Wypalenie zawodowe - przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Red. H. Sęk. Warszawa, s. 135-148.
• Peng C.Y., Nichols R.N., 2003: Using Multinomial Logistic Models to predict adolescent behavioral risk. "Journal of Applied statistical Methods", vol. 2, s. 1-13.
• Raven B.H., Kruglanski A.W., 1970: Power and conflict. In: The structure of conflict. Ed. P. Swingle. New York, s. 69-109.
• Ryan R.M., Deci E.L., 2000: Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. "American Psychologist", vol. 55, s. 68-78.
• Ryan R.M. et al., 1996: All goals are not created equal: An organismic perspective on the nature of goals and their regulation. In: The psychology of action: Linking cognition and motivation to behavior. Eds. P.M. Gollwitzer, J.A. Bargh. New York, s. 7-26.
• Schaufeli W.B., 2006: The balance of give and take: Toward a social exchange model of burnout. "Revue Internationale De Psychologie Sociale", vol. 19 (1), s. 87-131.
• Schwartz S.H. et al., 2001: Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. "Journal of Cross-Cultural Psychology", vol. 32, s. 519-542.
• Sęk T., Zawadzka A.M., Szabowska-Walaszczyk A., 2011: Skala MOP - analiza rzetelności i trafności teoretycznej. Uniwersytet Gdański. Instytut Psychologii. Materiał niepublikowany.
• Sheldon K.M., Kasser T., 1995: Coherence and congruence: Two aspects of personality integration. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 68, s. 531-543.
• Sheldon K.M., McGregor H., 2000: Extrinsic Value Orientation and the "tragedy of the commons". "Journal of Personality", vol. 68, s. 383-411.
• Sivanathan N., Pillutla M.M., Murnighan J.K., 2008: Power gained, power lost. "Organizational Behavior and Human Decisions Processes", vol. 105, s. 135-146.
• Sobel M.E., 1982: Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equation models. In: Sociological methodology 1982. Ed. S. Leinhardt. Washington, DC, s. 290-312.
• Strużyńska-Kujałowicz A., 2010: Czy władza szczęście daje: Władza a nastrój, emocje i satysfakcja z życia. "Przegląd Psychologiczny", T. 53, nr 2, s. 125-143.
• Torelli C.J., Shavitt S., 2010: Culture and concepts of power. "Journal of Personality and Social Psychology", vol. 99, no. 4, s. 703-723.
• Wiley M.G., Eskilson A., 1982: Coping in the corporation: sex roles constrains. "Journal of Applied Social Psychology", vol. 12, s. 1-11.
• Wojciszke B., Strużyńska-Kujałowicz A., 2007: Power influences self-esteem. "Social Cognition", vol. 25, s. 472-494.