Warianty tytułu
Cervical Cancer in Awareness of High School Youths. Analyse in The Basis if the Social Campaign Project
Języki publikacji
Abstrakty
Jeden z bardziej aktualnych i epidemiologicznie znaczących problemów, który jest objęty programami profilaktycznymi i kampaniami społecznymi, to nowotwór szyjki macicy. Zgodnie z doniesieniami WHO za 2009 rok, w Polsce populacja kobiet znajdujących się w grupie ryzyka zachorowania na ten nowotwór wynosi 16,7 mln (kobiety powyżej 15. roku życia). Rak szyjki macicy każdego roku, szacunkowo, rozpoznawany jest u 4 901 kobiet, z czego 2 278 umiera z tego powodu. Nowotwór ten znajduje się na trzecim miejscu pod względem częstości występowania nowotworów złośliwych w Polsce w całej populacji kobiet oraz na drugim miejscu w populacji kobiet w przedziale wiekowym od 15 do 44 lat. Co ważne, we wczesnym stadium rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów, rozwija się na podłożu zmian przednowotworowych średnio od 3 do 10 lat (Markowska, Mądry, 2008). Moment wykrycia raka szyjki macicy stanowi o długości przeżycia chorego. Wykrycie choroby na wczesnym etapie ratuje życie. Jeśli rak ma zasięg miejscowy, to 5-letnie przeżycie uzyskuje się u 92% kobiet. Natomiast jeśli dojdzie do przerzutów, wówczas szanse przeżycia ma jedynie 13% chorych (WHO, 2009). Zachorowalność na raka szyjki macicy oraz umieralność z jego powodu może być zmniejszona dzięki stosowaniu przesiewowych badań cytologicznych materiału pobieranego z szyjki macicy. Trudno jest jednak ustalić optymalny wiek rozpoczęcia i zakończenia badań przesiewowych. Istnieje niewiele bezpośrednich danych na ten temat. Dane pośrednie wskazują, że najkorzystniejsze jest rozpoczęcie badania w ciągu 3 lat od podjęcia aktywności seksualnej lub też po ukończeniu 20. roku życia. Następnie należy przeprowadzać badania co najmniej raz na 3 lata (WHO, 2009). W obliczu takich faktów wyraźna staje się potrzeba kształtowania nawyku regularnych badań oraz rozwijania świadomości epidemiologicznej tego zjawiska u młodych dorosłych. Dopiero wykształcenie prawidłowych zachowań zdrowotnych, poczynając od młodzieży ponadgimnazjalnej, daje w przyszłości szansę na zminimalizowanie śmiertelności powodowanej nowotworem szyjki macicy. Działanie to wydaje się uzasadnione jeszcze z innego powodu. Młodzież (osoby w wieku 11-18 lat; por. Kielar-Turska, 2003), jako specyficzna grupa docelowa, jest na etapie rozwoju, który sprzyja kształtowaniu psychologicznych mechanizmów sterujących zachowaniem jednostki, żywi spontaniczną potrzebę angażowania się w różnego rodzaju aktywności (por. Tyszkowa, 1997), a ponadto, wchodząc w świat dorosły, zaczyna patrzeć bardziej refleksyjnie na życie, integrować i analizować dotychczasowe doświadczenia
Among many problems which should be provided with health promotion one of the most important is a cervical cancer (WHO, 2009). In Poland are being run many social campaigns but none of them is directed toward highschool youths. An unique project of social campaign aimed at youths was created in close collaboration of University of Silesia with Medical University of Silesia. The campaign is being run since September 2009. The project is divided into two stages. Firstly, we diagnosed level of awareness and attitudes toward cancer among high school youths (622 respondents). Secondly, basing on the knowledge from the first stage we created an interactive workshop. Students who are participating in workshops are filling in two questionnaires diagnosing change of their attitudes towards health (in the process). The analyse of scientific material from the first stage shows that most of respondents have not visited gynaecologist so far. 39,5% students are unrealistic optimists as far as their own potential illness is considered. There are serious lacks in knowledge about cervical cancer, moreover, the lowest level of health awareness is observed among girls who are sexually active (23% of respondents). (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Strony
255--269
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Śląski w Katowicach
Bibliografia
- Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., 1997: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Przeł. A. Bezwińska et al. Poznań.
- Doliński D., 2003: Psychologiczne mechanizmy reklamy. Gdańsk.
- Heszen-Niejodek I., 1997: Psychologia zdrowia jako dziedzina badań i zastosowań praktycznych. W: Psychologia zdrowia. Red. I. Heszen-Niejodek, H. Sęk. Warszawa, s. 21-39.
- Kielar-Turska M., 2003: Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. Red. J. Strelau. T. 1. Gdańsk, s. 286-332.
- Lipska E., 2009: Nowy wymiar marketingu społecznego i jego rola w kształtowaniu zmian społecznych. Tryb dostępu: http://konferencjapr.id.uw.edu.pl/pliki/lipskapelny.pdf. Data dostępu: 14.02.2013 r.
- Łuszczyńska A., 2004: Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie wystarczają? Gdańsk.
- Maison D., Prochenko P., Stafiej A., 2002: Propaganda dobrych serc, czyli rzecz o reklamie społecznej. Kraków.
- Markowska J., Mądry R., 2008: Ginekologia onkologiczna. Wydanie kieszonkowe. Wrocław.
- Próchenko P., 2013: Marketing społeczny. Bardzo to miłe, ale czy ma sens? Opoka Biznes. Tryb dostępu: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/X/XB/marketingspoleczny.html. Data dostępu: 14.02.2013 r.
- Puchalski K., 2008: Uwarunkowania aktywności zdrowotnej w kontekście promocji zdrowia - szkic socjologicznego modelu. W: Psychologia zdrowia w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Red. I. Heszen, J. Życińska. Warszawa, s. 205-222.
- Sęk H., 1997: Psychologia wobec promocji zdrowia. W: Psychologia zdrowia. Red. I. Heszen-Niejodek, H. Sęk. Warszawa, s. 40-61.
- Straś-Romanowska M., 2005: Jakość życia w świetle założeń psychologii zorientowanej na osobę. "Kolokwia Psychologiczne", nr 13, s. 262-273.
- Sztumski W., 2006: Turboświat i zasada odśpieszania. "Problemy Ekorozwoju / Problems of Sustainable Development", vol. 1, no. 1, s. 49-57.
- Tyszkowa M., 1997: Aktywność i działalność dzieci i młodzieży. Warszawa.
- U.S. Preventive Services Task Force, 2003: Badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy. "Medycyna Praktyczna. Ginekologia i Położnictwo", nr 3. Tryb dostępu: http://www.mp.pl/artykuly/index.php?aid=14981&_tc=924BC24A1B1048FAA5C834B7AB045FFB. Data dostępu: 14.02.2013 r.
- WHO/ICO Information Centre on HPV and Cervical Cancer, 2009: Human papillomavirus and related cancers in Poland. Summary report 2009. Tryb dostępu: http://apps.who.int/hpvcentre/statistics/dynamic/ico/SummaryReportsSelect.cfm. Data dostępu: 01.02.2010 r.
- Wojciszke B., 2005: Postawy i ich zmiana. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. Red. J. Strelau. T. 3. Gdańsk, s. 79-106.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171627768