Trudne dzieciństwo dziecka zdolnego

• Autorzy: Beata Dyrda

Warianty tytułu

The Hard Childhood of Gifted Children

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie trudnego dzieciństwa dzieci i uczniów zdolnych można rozpatrywać na dwóch płaszczyznach. Pierwsza to trudy związane z funkcjonowaniem osób wybitnie zdolnych, "cudownych dzieci" i "małych geniuszy" - jednostek reprezentujących najwybitniejsze zdolności i najwspanialsze osiągnięcia. Druga płaszczyzna rozważań to osoby zdolne ponadprzeciętnie, jednakże nie w kategoriach "cudowności", a w obszarze dodatkowych potencjałów i możliwości, które odróżniają je od rówieśników, jeśli idzie o poziom intelektu, uzdolnienia specjalne czy kreatywność, i powodują, iż dzieci te rozwijają się szybciej niż ich rówieśnicy w dziedzinach reprezentowanych przez posiadane zdolności. W przypadku pierwszej grupy osób wybitnie zdolnych możemy mówić o trudach towarzyszących ich niepospolitości. H. Gardner (1998) zwraca uwagę, iż osoby te od bardzo wczesnego dzieciństwa bezgranicznie poświęcają się reprezentowanej przez swój geniusz dziedzinie, a ich mistrzowskie dokonania to efekt co najmniej dziesięcioletniej intensywnej pracy. U osób tych obserwuje się dynamiczny rozwój, ale też ponadprzeciętną aktywność i pracę w celu osiągnięcia mistrzostwa. Można zatem zadać pytanie, czy w odniesieniu do tych wybitnych dzieci wolno mówić o dzieciństwie, kojarzonym potocznie jako okres beztroski i zabawy? Wybitni twórcy, mali geniusze to raczej dzieci pozbawione tak rozumianego dzieciństwa. (fragment tekstu)

EN

In the article the author tried to characterises the hard childhood of gifted pupils. It could seems that in spite of exceptional gifts and abilities it is impossible to talk about hard childhood or any difficulties in the pupil's development. However the experiences of gifted, their parents observations and lots of research lead to the conclusion that in the life of gifted and talented children we can find lots of inhibitors which disturb their correct growth. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzieci; Rodzina; Wychowanie

EN

Children; Family; Parenting

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2010
• Tom: 1(34) Dzieciństwo - witraż bolesny
• Strony: 109--117

Twórcy

autor

Beata Dyrda

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Borzym I., 1979: Uczniowie zdolni. Warszawa.
• French J.L., 1973: Dzieci szczególnie uzdolnione - badania i metody kształcenia. W: Metody pedagogiki specjalnej. Red. N.G. Haring, R.L. Schiefelbusch. [ Przeł. J. Radzicki, T. Gałkowski]. Warszawa.
• Gardner H., 1998: Niepospolite umysły. O czterech niezwykłych postaciach I naszej własnej wyjątkowości. Przeł. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa.
• Limont W., 2007: "Stań na ramionach gigantów", czyli uczeń zdolny jako problem wychowawczy. W: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Kontekst. Red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak. s. 109-127.
• Mendecka G., 2003: Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo. Częstochowa.
• Nęcka E., 2001: Psychologia twórczości. Gdańsk.
• Pituła B., 2008: Kompetencje psychopedagogiczne nauczycieli-słuchaczy studiów podyplomowych w kontekście problemów wychowawczych współczesnej szkoły. W: Wokół problemów kształcenia podyplomowego nauczycieli. Red. M. Mnich, A. Budniak, G. Paprotna. Mysłowice, s. 103-111.
• Rimm S., Lowe B., 1988: Family Environments of Underachieving Gifted Students. "Gifted Child Quarterly", Vol. 32.
• Rimm S., 1990: A theory of relativity. "The Gifted Child Today". Vol. May/June.
• Rimm S., 1994: Bariery szkolnej kariery. Dlaczego dzieci zdolne mają słabe stopnie? Przeł. D. Ekiert-Grabowska. Warszawa.
• Rimm S., 2000: Dlaczego zdolne dzieci nie radzą sobie w szkole? Przeł. M. Horzowska. Poznań.
• Rimm S., 2001: Keys to parenting the gifted child. New York.
• Rimm S., 2001: See Jane win. The Rimm report on how 1.000 girls became succesful women. Philadelphia.
• Rimm S., 2003: Underachievement: A national epidemic. In: Handbook of gifted education. Third edition. Eds. N. Colangelo, G.A. Davis. Boston-New York-San Francisco, s. 424-443.
• Salcher A., 2009: Utalentowany uczeń i jego wrogowie. Przeł. A. Rylska-Juris. Rzeszów.
• Szmidt K.J., 2009: Rodzinne uwarunkowania rozwoju twórczości dzieci zdolnych. W: Intersubiektywność sztuki w recepcji i tworzeniu. Red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała, A. Wąsiński. Bielsko-Biała-Katowice.
• Tyszkowa M., 1990: Zdolności, osobowość i działalność uczniów. Warszawa.