"Na przekór przeciwnościom losu" - jak wzmacniać reziliencję dzieci z rodzin z problemem alkoholowym

• Autorzy: Wioletta Junik

Warianty tytułu

"Despite Weather Adversities" - How to Empower Resiliency of Children from Families with Alcohol Problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę przewartościowania występującego w polskiej teorii i praktyce pedagogicznej podejścia profilaktycznego do dzieci z rodzin z problemem alkoholowym. Obecnie koncentruje się ono głównie na diagnozowaniu czynników ryzyka oraz na skutkach ich oddziaływania na rozwój dziecka, projektowaniu i realizacji strategii profilaktycznych polegających na niwelowaniu i/lub eliminowaniu tych skutków (najczęściej wobec samego dziecka bez uwzględniania sytuacji jego rodziny)2 (por. też: Pituła, 2008, s. 64-87). W artykule zachęcam do poszukiwania i wykorzystania dostępnych propozycji oddziaływań profilaktycznych w odniesieniu do dzieci z grup ryzyka, które zalicza się do tzw. profilaktyki pozytywnej. K. Ostaszewski określa ją jako działalność ukierunkowaną na rozwijanie mocnych stron i zasobów, dzięki którym młody człowiek staje się bardziej odporny na działanie czynników ryzyka, czyli bardziej przygotowany do życia w świecie zagrożeń (Ostaszewski, 2006, s. 6). (fragment tekstu)

EN

This article pays attention to the need of changing, a very popular in Polish pedagogical theory and practice preventive approach, which focuses on diagnosing and eliminating the influence of risk factors that are threatening for children and teenagers. In Polish schools there is a lack of positive preventive practice effects, based on strength and recourses of children, especially for children from the families with alcohol problems. The number of children coming from this kind of families is the biggest in the population of threatened children. As for the children, using the idea of resiliency would be especially promising for designing preventive effects having the character of positive prevention. This conception explains how it is possible to support the process of coping with adversities, achieving additional protection by an individual, developing the skills of coping with disruptions resulting from a stressful event. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona praw dziecka; Patologie społeczne; Alkoholizm

EN

Protection of children's rights; Social pathologies; Alcoholism

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2010
• Tom: 1(34) Dzieciństwo - witraż bolesny
• Strony: 163--174

Twórcy

autor

Wioletta Junik

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Bibliografia

• Caprara G.V., Rutter M., 1995: Individual development and social change. In: Psychosocial disorders in young people. Times trends and teir causes. Eds. M. Rutter, D.J. Smith. Chichester-New York, p. 35-66.
• Henderson N., Milstein M.M., 2003: Resiliency in school. Making it happen for students and educators. Thousand Oaks, CA.
• Junik W., 2000: Pomoc dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych - przegląd badań. W: Dziecko jako obiekt badań pedagogicznych. Konteksty teoretyczne i metodologiczne. Red. M. Błędowska, J. Michalak. Zeszyt Naukowy Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, Łódź, s. 125-134.
• Junik W., 2005: Wybrane aspekty badań nad rodziną z problemem alkoholowym. W: Diagnostyka - Profilaktyka - Socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej. Red. M. Deptuła. Bydgoszcz, s. 89-108.
• Lepalczyk I., Marynowicz-Hetka E., red., 1987: Rodzina z problemem alkoholowym. Pomoc. Profilaktyka. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
• Marynowicz-Hetka E., 1993: Wprowadzenie w problematykę badań nad profilaktyką alkoholową. W: Z problematyki profilaktyki wśród dzieci i młodzieży szkolnej. Stan profilaktyki alkoholowej w placówkach oświatowych i opiekuńczych. Red. E. Marynowicz-Hetka. Łódź.
• Masten A.S., 2001: Ordinary magic: Resilience processes in development. "American Psychologist", No 56, p. 227-238; za: F. Vitaro, R. Carbonneau, J-M. Assaad: Les enfants de parents affecté d'une dependence. Problèmes et résilience. Québec, p. 85.
• Ochmański M., 1997: Alkoholizm ojców a sytuacja rodzinna i szkolna dzieci. Lublin.
• Ostaszewski K., 2008: Czynniki chroniące i wspierające rozwój. "Remedium", nr 11, s. 1-3.
• Ostaszewski K., 2008: Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży. W: Czynniki chroniące młodzież 15-letnią przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Raport z badań HBSC. Red. J. Mazur, I. Tabak, A. Małkowska-Szkutnik, K. Ostaszewski, H. Kołoło, A. Zielska, A. Kowalewska. Warszawa, s. 19-45.
• Ostaszewski K., 2008: Pozytywna profilaktyka jako forma pomocy dziecku i rodzinie, Materiał z Konferencji "Profilaktyka zachowań problemowych - współczesne formy pomocy dziecku i rodzinie", Grodzisk Mazowiecki, 14.X. 2008 roku. Dostępny w Internecie: http>//www.grodzisk.pl/startwdoroslosc/docs/OstaszewskiPozytywna profilaktyka jako forma 20pomocy.ppt [data dostępu: 1.04.2009].
• Ostaszewski K., 2006: Profilaktyka pozytywna. "Świat problemów", nr 3, s. 6.
• Ostrihańska Z., 1993: Zaburzenia życia rodzinnego spowodowane alkoholem. "Alkoholizm i Narkomania", nr 13, s. 142-169.
• Pacewicz A., 1992: Dzieci alkoholików. Jak je rozumieć, jak im pomagać. Warszawa.
• Pituła B., 2008: Kompetencje psychopedagogiczne nauczycieli-słuchaczy studiów podyplomowych w kontekście problemów wychowawczych współczesnej szkoły. W: Wokół problemów kształcenia podyplomowego nauczycieli. Red. M. Mnich, A. Budniak, G. Paprotna. Mysłowice, s. 103-111.
• Pituła B., Kurdziej M., 2008: Asertywność jako behawioralna strategia radzenia sobie z negatywną presją środowiska rówieśniczego - programy profilaktyczne. W: Wybrane zagadnienia patologii społecznej i resocjalizacji. Red. A. Czerkawski, A. Nowak. Katowice, s. 64-87.
• Tyszkowa M., 1972: Problemy odporności psychicznej dzieci i młodzieży. Warszawa.