Modelowanie kursu euro/dolar: dynamiczne modele ekonometryczne i sztuczne sieci neuronowe

• Autorzy: Aleksandra Matuszewska-Janica , Dorota Witkowska

Warianty tytułu

Euro/Dollar Exchange Rate Modelling: Dynamic Econometric Model and Artificial Neural Networks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem badań zaprezentowanych w pracy jest kurs wymiany pomiędzy euro i dolarem amerykańskim. Wybór walut został podyktowany wiodącą pozycją gospodarek USA i krajów należących do strefy euro oraz istotną rolą, jaką euro i dolar USA pełnią na rynku walutowym. Celem prowadzonych analiz jest wyłonienie czynników ekonomicznych wpływających na kształtowanie się kursu euro/dolar oraz budowa modeli opisujących te zależności. (fragment tekstu)

EN

In the paper we present the results of the research regarding relationship among euro/dollar exchange rate and other variables from financial and good markets. The analyzed time series are observed daily. In the first stage we investigate selected variables from financial and good markets that influence the euro/dollar exchange rate applying the Granger causality test. Our investigation shows that futures contract influences the euro/dollar exchange rate the most. In the second stage we construct the econometric models (ARMA-DL and ARMA-DL with GARCH) and artificial neural networks (Multilayer Perceptron) that are used to modelling and forecasting of the euro/dollar exchange rate. In the last stage we compare different models using goodness-of-fit measures, Theil inequality statistic and its decomposition. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kurs walutowy; Ryzyko kursowe; Rynek walutowy; Sztuczne sieci neuronowe (SSN); Modele ekonometryczne

EN

Exchange rates; Exchange risk; Foreign Exchange (FX); Artificial neural networks (ANN); Econometric models

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 69
• Strony: 55--75

Twórcy

autor

Aleksandra Matuszewska-Janica

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Dorota Witkowska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• AZOFF E.M., 1994: Neural Network Time Series Forecasting of Financial Markets, Wiley, Chichester.
• BEGG D, FISCHER S, DORNBUSCH R., 1994: Ekonomia, PWE, Warszawa.
• BENNETT D., 2000: Ryzyko walutowe, Dom Wydawniczy ABC, Kraków.
• BLOMBERG S.B., HESS G.D., 1997: Politics and Exchange Rate Forecast, Journal of International Economics, Vol. 43, s. 189-205.
• BOŻYK P., MISALA J., PUŁAWSKI M., 2002: Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, PWE, Warszawa.
• BUDNIKOWSKI A., 2001: Międzynarodowe stosunki gospodarcze, PWE, Warszawa.
• CHAREMZA W., DEADMAN D.F., 1997: Nowa ekonometria, PWE, Warszawa.
• DUCH W., KORBICZ J., RUTKOWSKI L., TADEUSIEWICZ R., 2000: Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna, Tom 6: Sieci neuronowe, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa.
• FAMA E.F., 1970: Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, The Journal of Finance, Vol. 25, s. 383-417.
• FAMA E.F., 1991: Efficient Capital Markets II, The Journal of Finance, Vol. 46, No. 5, s. 1575-1617.
• GAJDA J.B., 2004: Ekonometria, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004.
• GATELY E., 1999: Sieci neuronowe. Prognozowanie finansowe i projektowanie systemów transakcyjnych, WIG PRESS, Warszawa.
• GEWEKE J., MEESE R., DENT W., 1983: Comparing Alternative Test of Causality in Temporal System, Journal of Econometrics, 21, s. 161-194.
• GLAUM M., 2000b: Foreign Exchange Risk Management in German Non-Financial Corporations: An Empirical Analysis, maszynopis, Giessen University.
• GLAUM M., 2000a: Risikomanagement in deutschen Industrie- und Handelsunternehmungen, maszynopis, Giessen University.
• GRANGER C.W.J., 1969: Investigating Casual Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods, Econometrica, Vol. 37, s. 24-36.
• HOLLIWELL J., 2001: Ryzyko finansowe. Metody identyfikacji i zarządzania ryzykiem finansowym, K.E. Liber, Warszawa.
• JEDYNAK P., TECZKE J., WYCIŚLAK S., 2001: Zarządzanie w przedsiębiorstwie zorientowanym międzynarodowo, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• KACZMAREK T.T., 2005: Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa.
• KALINOWSKI M., 2007: Zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie, CeDeWu, Warszawa.
• KENDALL R., 2000: Zarządzanie ryzykiem dla menedżerów, K.E. Liber, Warszawa.
• ŁON E., 2006: Makroekonomiczne uwarunkowania koniunktury na rynku akcji w strefie euro, cz. 2, Nasz Rynek Terminowy nr 2(182), s. 91-95.
• LULA P., 1999: Jednokierunkowe sieci neuronowe w modelowaniu zjawisk ekonomicznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• MATUSZEWSKA A., WITKOWSKA D., 2006: Zagrożenie przedsiębiorstw ryzykiem walutowym: analiza wyników badań ankietowych, [w:] I. Staniec (red.) Sposób na pieniądz, Wojskowa Drukarnia w Łodzi, Łódź, s. 160-168.
• MATUSZEWSKA A., WITKOWSKA D., 2007: Wybrane aspekty analizy kursu euro/dolar: modele autoregresyjne z rozkładami opóźnień i sztuczne sieci neuronowe, B. Borkowski (red.) Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych Nr VIII, Warszawa, s. 203-212.
• MENIÓW D., OCHĘDZAN G., WILIMOWSKA Z., 2003: Instrumenty zabezpieczające w transakcjach walutowych, AJG, Bydgoszcz.
• MIELUS P., 2002: Rynek opcji walutowych w Polsce, K.E. Liber, Warszawa.
• MISZTAL P., 2004: Zabezpieczenie przed ryzykiem zmian kursu walutowego, Difin, Warszawa
• OSIŃSKA M., 2000: Ekonometryczne modelowanie oczekiwań gospodarczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• OSIŃSKA M., 2006: Ekonometria finansowa, PWE, Warszawa.
• PENC J., 1997: Leksykon biznesu, Placet, Warszawa.
• PERZ P., ZNAMIROWSKI P., 2003: Zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwach, Rynek Terminowy, nr 4/03, s. 35-43.
• PRAST H.M., de Vor M.P.H., 2005: Investor Reactions to News: a Cognitive Dissonance Analysis of the Euro-Dollar Exchange Rate, European Journal of Political Economy, Vol. 21, s. 115-141.
• REUTERS 2001: Rynek walutowy i pieniężny - wprowadzenie, Dom Wydawniczy ABC - Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• SMITHSON C.W., SMITH C.W., WILFORD Jr. D.S., 2000: Zarządzanie ryzykiem finansowym, Dom Wydawniczy ABC - Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• SZELĄG T., 2004: Wykorzystanie instrumentów pochodnych przez światowych producentów miedzi i srebra, Rynek Terminowy, nr 1/04, s. 46-51.
• Triennial Central Bank Survey 2005: Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in 2004, Bank Rozliczeń Międzynarodowych.
• WELFE A., 2003: Ekonometria, PWE, Warszawa.
• WITKOWSKA D., 2002: Sztuczne sieci neuronowe i metody statystyczne, C.H. Beck, Warszawa
• ZAJĄC J., 2001: Polski rynek walutowy w praktyce, K.E. Liber, Warszawa.
• ZIELIŃSKI Z., 1991: Liniowe modele ekonometryczne jako narzędzie opisu i analizy przyczynowych zjawisk ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.