Prawo natury a prawo stanowione - dwa antagonistyczne ujęcia filozofii prawa

• Autorzy: Małgorzata Łuszczyńska

Warianty tytułu

The Law of Nature and Statutory Law - the Two Antagonistic Ways of Approaching the Philosophy of Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Filozofia prawa na marginesie swoich dociekań nad istotą prawa ustosunkowuje się do kwestii relacji człowieka do prawa, a zatem roli prawa w życiu jednostki i zbiorowości. Koncentrując się na ustaleniu w miarę precyzyjnej odpowiedzi na odwieczne pytanie ludzkości - czym jest prawo i jak jest ono rozpoznawane, jaka jest jego moc obowiązująca - zauważyć należy podobieństwo prac badawczych filozofii prawa z analizą zjawisk prawnych, dokonywaną przez metafizykę. (fragment tekstu)

EN

The history of the philosophy of law is the history of relations between its two trends; legal-natural trend and the trend of positive law. Over the successive centuries many antagonisms occurred between them. The origin of the above trends, their ideological assumptions and the grounds of their mutual influence are discussed in the publication. Due to some ambiguities which over the years had gathered around natural-legal problems, much attention was devoted to the natural law. Besides, the ambiguity of the term "the law nature" extorted a position on methodological questions, and especially, on the specific pleonasm; the law of nature - natural law. The debate on the superiority of the natural law over statutory law is not only a purely academic discussion, but it also has practical meaning. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Filozofia prawa; Teoria prawa natury

EN

Law; Law philosophy; Natural law theory

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2005/2006
• Tom: 52/53
• Strony: 87--108

Twórcy

autor

Małgorzata Łuszczyńska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• A. Kość, Filozoficzne podstawy prawa japońskiego w perspektywie historycznej, Lublin 2001,
• A. Kość, Rodzaj schizofrenii, [w:] Nauka a polityka. Dziwne losy filozofii prawa, red. M. Szyszkowska, Warszawa 2001
• A. L. Zachariasz, Prawo naturalne jako prawo kultury, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• A. Peretiatkowicz, Prąd nowy w prawoznawstwie, Poznań 1921
• A. Pieniążek, Polityka tworzenia prawa w okresie przemian polityczno-ustrojowych, [w:] W kręgu problematyki władzy, państwa i prawa, Lublin 1996,
• A. Zachariasz, Prawo naturalne jako prawo kultury, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• A. Zoll, Związanie sędziego ustawą, [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, Warszawa 1996,
• C. Strzeszewski, O nowy profil nauki współczesnej Kościoła, "Zeszyty Naukowe KUL" 1971, nr 2
• C. Strzeszewski, Źródła naturalnoprawne harmonii rozwoju gospodarczego, "Roczniki Filozoficzne KUL" 1970, nr 2,
• Cz. Martyniaka, Obiektywna podstawa prawa według św. Tomasza z Akwinu, Lublin 1949
• D. Tanalski, Wartości konstytucji i konkordatu, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• F. Bednarski, Dynamiczne ujęcie prawa naturalnego u św. Tomasza z Akwinu, Rzym 1972
• H. Roth, W sprawie koncepcji prawa i praworządności, "Państwo i Prawo" 1994, nr 7-8,
• H. Waśkiewicz, Historia teorii prawa naturalnego, "Roczniki Filozoficzne" 1969, nr 2.
• H. Waśkiewicz, Prawa człowieka w świetle filozofii prawa, [w:] :] Filozofia prawa a tworzenie i stosowanie prawa, red. B. Czech, Katowice 1992
• I. Koschembahr-Łyskowski, Pojęcie prawa, [b.r. i m.w.]
• J. Czarny, Główne problemy bioetyczne w świetle prawa, [w:] Doktryny polityczne i prawne u progu XXI wieku, red. M. Maciejewski, M. Marszał, Wrocław 2002,
• J. Gałkowski, A. Szutta, Prawo naturalne a nieposłuszeństwo obywatelskie, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• J. Iwanicki, Uwagi do pracy H. Waśkiewicz "Powszechność prawa naturalnego ", "Studia Philosophia Christianae" ATK 1970, nr 6,
• J. Kalinowski, Teoria reguły społecznej i reguły prawnej Leona Duguita, Lublin 1949.
• J. Karolak, Semantyczne i praktyczne uwarunkowania wyrażenia "ius naturale", [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• J. Keller, O katolickiej teorii prawa natury, "Euhemer" 1964, nr 3,
• J. Kowalski, Funkcjonalizm w prawie amerykańskim, Warszawa 1960;
• J. Lande, Recenzja: A. Peretiatkowicz, "Filozofia prawa J. J. Rousseau", "Themis Polska" 1914, nr 4,
• J. Majka, Prawo naturalne w dokumentach Kościoła, "Roczniki Filozoficzne KUL" 1970, nr 2,
• J. Nowacki, Z. Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1993
• J. Ostoja, Czy istnieje prawo natury?, "Więź" 1964, nr 7-8,
• J. Pelc, Wstęp do semiotyki, Warszawa 1984,
• J. Piwowarczyk, Katolicka etyka społeczna, t. 1, Londyn 1960,
• J. Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1995,
• J. Wróblewski, Wpływ prawa natury na prawo pozytywne, "ZN UŁ. Nauki Humanistyczno-Społeczne" 1968, nr 1,
• J. Zajadło, "Trzecie odrodzenie" prawa natury?, "Colloquia Communia" 1988, nr 6 (41)/ 1989, nr 1 (42),
• J. Zajadło, Formula Radbrucha. Filozofia praw na granicy pozytywizmu prawniczego i prawa natury, Gdańsk 2001
• K. Działocha, W. Gromski, Niepozytywistyczna koncepcja państwa prawnego a Trybunał Konstytucyjny, "Państwo i Prawo" 1995, nr 3,
• K. Motyka, Prawo naturalne bez natury i Boga? Johna Finnisa teoria prawa naturalnego, [w:] Ze sztandarem przez świat, red. R. Tokarczyk, K. Motyka, Kraków 2002
• K. Opałek, J. Wróblewski, Prawo. Metodologia, filozofia, teoria prawa, Warszawa 1991
• K. Stachowicz W poszukiwaniu podstaw moralności. Tomistyczna etyka prawa naturalnego a etyka wartości Ditricha von Hildebranda, Kraków 2001
• L. Falandysz, Likwidacja filozofii prawa, [w:] Nauka a polityka. Dziwne losy filozofii prawa, red. M. Szyszkowska, Warszawa 2001
• L. Falandysz, Powrót do filozofii prawa, [w:] Filozofia prawa a tworzenie i stosowanie prawa, red. B. Czech, Katowice 1992
• L. Kołakowski, O prawie naturalnym, "Ius et Lex" 2002, nr 1,
• L. Mażewski, W. L. Jaworskiego koncepcja zasad moralności Chrystusowej a pozytywizm prawny, "Zeszyty Naukowe KUL" 1964, nr 3.
• L. Morawski, Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 1999
• L. Morawski, Spór o pojęcie państwa prawnego, "Państwo i Prawo" 1994, nr 7-8,
• L. Strauss, Prawo naturalne w świetle historii, Warszawa 1969
• M. A. Krapca, Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1975
• M. Borucka-Arctowa, Prawo natury jako ideologia antyfeudalna, Warszawa 1957,
• M. Borucka-Arctowa, Socjologia a współczesne koncepcje prawnonaturalne, "Państwo i Prawo" 1964, nr 10
• M. Gawlik, Spór o prawa natury, "Dziś" 2001, nr 8,
• M. Piechowiak, W poszukiwaniu ontologicznych podstaw prawa. Arthura Kaufmanna teoria sprawiedliwości, Warszawa-Poznań 1992
• M. Stefaniuk, Obowiązki człowieka i obywatela w projektach Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. na tle polskich konstytucji ustrojowych w XX w., [w:] Ze sztandarem prawa przez świat, red. R. Tokarczyk, K. Motyka, Kraków 2002,
• M. Szyszkowska, Filozofia prawa i filozofia człowieka, Warszawa 1989,
• M. Szyszkowska, Filozoficzna interpretacja prawa, Warszawa 1999,
• M. Zirk-Sadowski, Wprowadzenie do filozofii prawa, Kraków 2000,
• M. Zmierczak, Pozytywizm prawniczy a prawnicy i prawo w Trzeciej Rzeszy - powojenna dyskusja niemieckich historyków i teoretyków prawa o przyczynach upadku prawa w czasach nazizmu, "Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi" 2001, t. 24,
• N. Bobbio, Giusnaturalismo e positivismo giurdico, Milano 1965
• P. Dutkiewicz, Problem aksjologicznych podstaw prawa we współczesnej polskiej filozofii i teorii prawa, Kraków 1996
• P. Winczorek, Problem prawa naturalnego w dyskusjach konstytucyjnych, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, red. M. Szyszkowska, Warszawa 1999,
• P. Winczorek, Spory wokół wolności oraz praw człowieka i obywatela ujętych we wstępnym projekcie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] W kręgu problematyki władzy, państwa i prawa, Lublin 1996
• R. A Tokarczyk, Filozofia prawa, Lublin 2000,
• R. Forycki, Kilka uwag o prawie naturalnym, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• R. Tokarczyk, Prawo natury jako uniwersalna podstawa ładu społecznego, [w:] Filozofia prawa a tworzenie i stosowanie prawa, red. B. Czech, Katowice 1992,
• T. Bensch, Kształtowanie się poglądów na stosunek prawa naturalnego do pozytywnego, "Prąd" 1937, nr 33,
• T. Ślipko, Problem stabilności prawa naturalnego, [w:] Powrót do prawa ponadustawowego, Warszawa 1992
• T. Władyka: Ekonomiczne prawa człowieka - mit czy rzeczywistość, "Studia z Filozofii Prawa" 2001, nr 1
• T. Zgaiński, Suum cuique. Rzecz o sprawiedliwości, [b.r. i m.w.],
• W. Lang, J. Wróblewski, Sprawiedliwość społeczna i nieposłuszeństwo obywatelskie w doktrynie politycznej USA, Warszawa 1984
• W. Osiatyński, Zasada absolutna. Prawa natury, prawa naturalne, prawa człowieka, "Tygodnik Powszechny" 1997, nr 12,
• W. Skrzydło (red.), Ustrój polityczny i gospodarczy współczesnej Polski, Lublin 1996,
• W. Tatarkiewicz, Okresy filozofii europejskiej, "Kwartalnik Filozoficzny" 1936, nr 3
• Z. Ziembiński, O pojmowaniu pozytywizmu oraz prawa naturalnego, Poznań 1993