Tworzenie i przechwytywanie wartości w przedsiębiorstwach w Polsce : ocena podejmowanych działań, identyfikacja kluczowych zmiennych oraz ich wpływ na efektywność

• Autorzy: Wojciech Dyduch

Warianty tytułu

Value Creation and Value Capture : Key Variables and Their Influence on Performance among Organisations in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie procesów, mechanizmów i elementów strategii dotyczących tworzenia i przechwytywania wartości w organizacjach oraz przedstawienie wyników badań dotyczących tworzenia i przechwytywania wartości wśród przedsiębiorstw w Polsce. Na początku w artykule syntetycznie omówiono teoretyczne aspekty tworzenia i przechwytywania wartości, z uwagą skierowaną na tworzenie wartości oparte na wprowadzaniu innowacji, podejście zasobowe oraz przechwytywanie wartości w otoczeniu zadaniowym poprzez budowanie relacji i ustalanie reguł z interesariuszami. W dalszej części przedstawiono wyniki badań dokonujące oceny podejmowanych działań przez przedsiębiorstwa w Polsce, identyfikujące najważniejsze zmienne charakterystyczne dla tworzenia i przechwytywania wartości w organizacjach w Polsce oraz mające największy wpływ na efektywność ich funkcjonowania. (abstrakt autora)

EN

This paper seeks to discuss the processes, mechanisms and elements of value creation and value capture strategies. First, the theoretical underpinnings of VCVC are developed with a focus on innovation-based value creation, resource-based view, relational view and dynamic capability perspective. Next, the results of the research carried out among 316 organisations in Poland are presented, assessing the VCVC activities undertaken, the most significant variables describing the VCVC construct, as well as indicating the elements of the highest influence on performance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tworzenie wartości; Kreowanie wartości przedsiębiorstwa; Zarządzanie wartością; Efektywność przedsiębiorstwa

EN

Value creation; Creating company's value; Value management; Enterprise effectiveness

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 6
• Strony: 7--16

Twórcy

autor

Wojciech Dyduch

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• [1] Amit R., Zott Ch. (2012), Creating Value Through Business Model Innovation, "MIT Sloan Management Review", Vol. 53, pp. 41-49.
• [2] Amit R., Han X. (2017), Value Creation through Novel Resource Configurations in a Digitally Enabled World, "Strategic Entrepreneurship Journal", Vol. 11, No. 3, pp. 228-242.
• [3] Bilton C., Cummings S. (2010), Creative Strategy. Reconnecting Business and Innovation, John Wiley and Sons, Chichester.
• [4] Burkert M. (2013), Differences in the Sophistication of Value-based Management - The Role of Top Executives, "Management Accounting Research, Vol. 24, No. 1, pp. 3-22.
• [5] Coff R.W. (2010), The Coevolution of Rent Appropriation and Capability Development, "Strategic Management Journal", Vol. 31, pp. 711-733.
• [6] Cooper R.G. (2011), Winning at New Products. Creating Value Through Innovation, Basic Books, New York.
• [7] Czakon W. (2010), Strategia jako reguły zawłaszczania renty ekonomicznej, [w:] R. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych, s. 137-148.
• [8] Dattee B., Alexy O., Autio E. (2018), Maneuvering in Poor Visibility: How Firms Play the Ecosystem Game when Uncertainty is High, "Academy of Management Journal", Vol. 61, No. 2, pp. 466-498.
• [9] Davidow M. (2018), Value Creation and Efficiency: Incompatible or Inseparable? "Journal of Creating Value", Vol. 4, No. 1, pp. 123-131.
• [10] Dyer J., Singh H. (1998), The Relational View: Cooperative Strategy and Sources of Interorganizational Competitive Advantage, "The Academy of Management Review", Vol. 23, No. 4, pp. 660-679.
• [11] Falencikowski T. (2015), Przechwytywanie wartości w modelu biznesu sieci przedsiębiorstw - osnowa teoretyczna i przypadki praktyczne, [w:] R. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne. Strategie sieci i przedsiębiorstw w sieci, Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, s. 109-120.
• [12] Fischer T. (2011), Managing Value Capture, Gabler Verlag- -Springer, Munich.
• [13] Horth D.M., Vehar J. (2014), Becoming a Leader Who Fosters Innovation (materiał nieopublikowany), Center for Creative Leadership, pp. 2-25.
• [14] Jeong S.-H., Harrison D.A. (2017), Glass Breaking, Strategy Making, and Value Creating: Meta-Analytic Outcomes of Women as CEOs and TMT Members, "Academy of Management Journal", Vol. 60, No. 4, pp. 1219-1252.
• [15] Kollenscher E., Popper M. Ronen B. (2018), Value-creating Organizational Leadership, "Journal of Management & Organization", Vol. 24, No. 1, pp. 19-39.
• [16] Kyprianou Ch. (2018), Creating Value from the Outside in or the Inside Out: How Nascent Intermediaries Build Peer-to-peer Marketplaces, "Academy of Management Discoveries", Vol. 4, No. 3, pp. 336-370.
• [17] Mahajan G. (2020), What Is Customer Value and How Can You Create It? "Journal of Creating Value", Vol. 6(1), pp. 119-121.
• [18] Mahoney J.T., Qian L. (2013), Market Frictions as Building Blocks of an Organizational Economics Approach to Strategic Management, "Strategic Management Journal", Vol. 34, No. 9, pp. 1019-1041.
• [19] Mazur K. (2011), Tworzenie i przywłaszczanie wartości: perspektywa relacji: pracownik - organizacja, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
• [20] Miller K.D., Folta T.B. (2002), Option Value and Entry Timing, "Strategic Management Journal", Vol. 23, pp. 655-665.
• [21] Niesten E., Stefan I. (2019), Embracing the Paradox of Interorganizational Value Co-creation-Value Capture: A Literature Review towards Paradox Resolution, "International Journal of Management Reviews", Vol. 21, pp. 231-255.
• [22] Oliński M. (2016), Tworzenie oraz przechwytywanie wartości w modelach biznesu - ujęcie relacyjne, "Przedsiębiorstwo we Współczesnej Gospodarce - Teoria i Praktyka" "Research on Enterprise in Modern Economy - Theory and Practice", Tom 4(19), s. 65-75.
• [23] Oliveira W.A., De Muylder C.F. (2012), Value Creation from Organizational Project Management: A Case Study in a Government Agency, "Journal of Information Systems and Technology Management", Vol. 9, No. 3, pp. 497-514.
• [24] Piboonrungroj P., Williams S., Simatupang T. (2017), The Emergence of Value Chain Thinking, "International Journal of Value Chain Management", Vol. 8, No. 1, pp. 40-57.
• [25] Pitelis C.N. (2009), The Co-evolution of Organizational Value Capture, Value Creation and Sustainable Advantage, "Organization Studies", Vol. 30, No. 10, pp. 1115-1139.
• [26] Porter M.E., Kramer M.R. (2011), Creating Shared Value, "Harvard Business Review", Vol. 89, No. 1, pp. 2-17.
• [27] Prahalad C.K., Ramaswamy V. (2004), The Future of Competition: Co-creating Unique Value with Customers, Harvard Business School Press, Cambridge.
• [28] Priem R.L., Krause R., Tantalo C., McFadyen A. (2019), Promoting Long-Term Shareholder Value by "Competing" for Essential Stakeholders: A New, Multi-Sided Market Logic for Top Managers, " Academy of Management Perspectives" (w druku).
• [29] Skilton P.F. (2014), Value Creation, Value Capture, and Sup- ply Chain Structure: Understanding Resource-Based Advantage in a Project-Based Industry, "Journal of Supply Chain Management", Vol. 50, pp. 74-93.
• [30] Tantalo C., Priem R.L. (2014), Value Creation through Stakeholder Synergy, "Strategic Management Journal", Vol. 37, No. 2, pp. 314-329.
• [31] Teece D.J. (2016), Dynamic Capabilities and Entrepreneurial Management in Large Organizations: Toward a Theory of the (Entrepreneurial) Firm, "European Economic Review", Vol. 86, pp. 202-216.
• [32] Terho H., Eggert A ., Haas A ., Ulaga W. (2015), How Sales Strategy Translates into Performance: The Role of Salesperson Customer Orientation and Value-based Selling, "Industrial Marketing Management", Vol. 45, pp. 12-21.
• [33] Tondolo V.A.G., Bitencourt C.C. (2014), Understanding Dynamic Capabilities from its Antecedents, Processes and Outcomes, "Brazilian Business Review", Vol. 11, No. 5, pp. 122-144.
• [34] Vargo S.L., Lusch R.F. (2004), Evolving to a New Dominant Logic for Marketing, "Journal of Marketing", Vol. 68, pp. 1-17.
• [35] Willumsen P., Oehmen J., Stingl V., Geraldi J. (2019), Value Creation through Project Risk Management, "International Journal of Project Management", Vol. 37, No. 5, pp. 731-749.
• [36] Zajac E., Olsen C. (1993), From Transaction Cost to Transactional Value Analysis: Implications for the Study of Interorganizational Strategies, "Journal of Management Studies", Vol. 30, pp. 131-145.

Identyfikatory

DOI

10.33141/po.2021.6.01