Borderland Location as a Factor of the Development of the Terespol Commune

• Autorzy: Danuta Guzal-Dec , Kamila Bartniczuk , Magdalena Zwolińska-Ligaj

Warianty tytułu

Przygraniczne położenie jako czynnik rozwoju gminy Terespol

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Subject and purpose of work: The aim of the study was to determine the significance of the borderland location as a factor in the development of the Terespol commune. The paper answers the questions how the borderland location is perceived by the inhabitants, whether it gives an opportunity for the development of the Terespol commune, and what is the significance of the borderland location compared to other factors in the commune's development. Materials and methods: The study uses the method of a survey with a representative sample of 50 inhabitants of the Terespol commune. The literature on the subject related to the factor of the borderland location and its role in local development as well as planning documents concerning the development of the commune were investigated. The analyzes were supplemented with a review of official statistical databases describing economic activity in the commune. The time scope of the research covers the years 1990-2021. Results: In the light of the research, the borderland location is the leading factor in the development of the commune, and keeping it on the current development path and the growing significance of this factor may increase the chance of building a "New Silk Road". Other development potential are rich natural and landscape values which favour the expansion of tourism and agriculture. The potential of the local community - residents, local entrepreneurs, and local government - is assessed as low. In the opinion of the inhabitants the potential of the location is also not fully used. Conclusions: The commune's potential should be used in the development of additional production specialties, its multifunctionality and better adaptation to new socio-economic conditions resulting from the economic transformation and the challenges of increasing competitiveness. It is necessary to activate other functions and factors, whose significance has decreased over the years, including human capital activation. A fuller use of the commune's potential should be based to a greater extent on the participation of the local community. (original abstract)

Przedmiot i cel pracy: Celem pracy było określenie znaczenia przygranicznego położenia jako czynnika rozwoju gminy Terespol. Praca odpowiada na pytania o to, jak postrzegane jest przez mieszkańców przygraniczne położenie - czy jako szansa na rozwój gminy Terespol - oraz o znaczenie przygranicznego położenia na tle innych czynników rozwoju gminy. Materiały i metody: W pracy zastosowano metodę sondażu z wykorzystaniem techniki ankiety na reprezentatywnej próbie 50 mieszkańców gminy Terespol. Analizie poddano literaturę przedmiotu odnoszącą się do czynnika przygranicznego położenia i jego roli w rozwoju lokalnym oraz dokumenty planistyczne stanowiące podstawę rozwoju gminy. Analizy uzupełnione zostały przeglądem baz danych statystyki publicznej charakteryzujących działalność gospodarczą na terenie gminy. Zakres czasowy badań obejmuje lata 1990-2021. Wyniki: W świetle przeprowadzonych badań przygraniczne położenie stanowi wiodący czynnik rozwoju gminy, zatrzymujący ją na dotychczasowej ścieżce rozwoju, a rosnące znaczenie tego czynnika może potęgować szansa budowy "Nowego Jedwabnego Szlaku". Inne potencjały rozwoju stanowią bogate walory przyrodniczo-krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki oraz rolnictwa. Nisko oceniany jest potencjał społeczności lokalnej - mieszkańców, przedsiębiorców lokalnych i samorządu. W opinii mieszkańców potencjał położenia także nie jest w pełni wykorzystany. Wnioski: Potencjały gminy powinny być wykorzystywane w rozwoju dodatkowych specjalności wytwórczych gminy, rozwoju jej wielofunkcyjności i lepszej adaptacji do nowych warunków społeczno-gospodarczych wynikających z transformacji gospodarczej i wyzwań wzrostu konkurencyjności. Konieczna jest aktywizacja innych funkcji i czynników, których znaczenie zmalało na przestrzeni lat, w tym aktywizacja kapitału ludzkiego. Pełniejsze wykorzystanie potencjału gminy powinno się opierać w większym stopniu na partycypacji lokalnej społeczności. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Local development; Local economy; District development strategy; Border areas

PL

Rozwój lokalny; Gospodarka lokalna; Strategia rozwoju gminy; Region przygraniczny

• Czasopismo: Economic and Regional Studies
• Rocznik: 2021
• Tom: 14
• Numer: nr 3
• Strony: 320--345

Twórcy

autor

Danuta Guzal-Dec

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

autor

Kamila Bartniczuk

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

autor

Magdalena Zwolińska-Ligaj

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

Bibliografia

• Adamowicz, M. (2020). Uwarunkowania rozwoju lokalnego w kontekście kształtowania społeczno-ekonomicznego rozwoju Polski. Economic and Regional Studies, 13(2), 145-169. https://doi.org/10.2478/ers-2020-0011
• Arthur, W.B. (1989). Competing technologies, increasing returns and lock-in by historical events. The Economic Journal, 99(394), 116-131. https://doi.org/10.2307/2234208
• Bański, J. (2010). Granica w badaniach geograficznych - definicja i próby klasyfikacji. Przegląd Geograficzny, 82(4), 489-508. https://doi.org/10.7163/PrzG.2010.4.1
• Barquero, B. (2006). Endogenous Development: Analytical and Policy Issues. W: A. Scott, B. Garofoli (red.), The Regional Question in Economic Development. New York-London: Routledge.
• Brdulak, J. (2011). Cechy rozwoju lokalnego. Pobrane z: Serwis Internetowy Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH http://praktycznateoria.sgh.waw.pl/cechy-rozwoju-lokalnego/?replytocom=90 (dostęp: 08.12.2020).
• Cymbrowski, B. (2016). Centrum, peryferie i zależność ścieżkowa. Interpretacja teorii Immanuela Wallersteina w kategoriach path dependence. Kultura i Historia, 29, 16-32.
• David, P. (1992). Heroes, herds and hysteresis in technological history: Thomas Edison and the battle of the system reconsidered. Industrial and Corporate Change, 1(1), 129-180. https://doi.org/10.1093/icc/1.1.129
• Grabher, G. (1993). The Weakness of Strong Ties: The Lock-in of Regional Development in the Ruhr Area. London: Routledge.
• Grosse, T.G. (2007). Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczące rozwoju regionów peryferyjnych. Studia Regionalne i Lokalne, 1(27), 27-49.
• Guzal-Dec, D. (2009). Konkurencyjność jednostek terytorialnych na przykładzie gmin wiejskich województwa lubelskiego. Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Guzal-Dec, D. (2018). Local development in peripheral rural areas - conceptions and challenges. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 11, 53-73.
• Idczak, P. (2013). Wielowymiarowa koncepcja peryferyjności regionalnej. Identyfikacja regionów peryferyjnych w Polsce. Warszawa: Difin.
• Jadczak, S. (2015). Monografia Gminy Terespol. Kobylany: Wydawnictwo OWD "Express Press".
• Jakubowski, A., Bronisz, U. (2015). Granica Unii Europejskiej jako czynnik (dez)aktywizujący rozwój i konkurencyjność obszarów przygranicznych. W: A. Grynia (red.), Wybrane aspekty rozwoju i konkurencyjności nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej (s. 627-639). Wilno: Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie, Uniwersytet w Białymstoku.
• Korenik, S. (1998). Zarządzanie rozwojem lokalnym. W: S. Dolata (red.). Funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Doświadczenia i perspektywy (s. 361-363), Tom I. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/bialorus (dostęp: 28.05.2021).
• Miszczuk, A. (2013). Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego. Lublin: Wydawnictwo Norbertinum.
• Pietrzyk, I. (2000). Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Terespol na lata 2004-2006 (2004). Urząd Gminy Terespol.
• Raczyk, A., Dołzbłasz, S., Leśniak-Johann, M. (2012). Relacje współpracy i konkurencji napograniczu polsko-niemieckim. Wrocław: Wydawnictwo "Gaskor".
• Ratti, R. (1993). Spatial and Economic Effect of Frontiers. Overview of Traditional and New Approaches and Theories of Border Area Development. W: R. Ratti, S. Reichman (red.). Theory and Practice of Transborder Cooperation. Switzerland: Bellinzona Press.
• Rząd szykuje kolejną gigainwestycję. Cztery miliardy na Małaszewicze? Pobrane z: https://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/drogi/rzad-szykuje-kolejna-gigainwestycje-cztery-miliardy-na-malaszewicze-75126.html (dostęp: 14.05.2021).
• Serwis internetowy gminy Terespol. Pobrane z: https://www.gminaterespol.pl/viewpage.php?page_id=21 (dostęp: 14.05.2021).
• Sitek, S. (2016). Uwarunkowania rozwoju lokalnego na obszarach przygranicznych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Statystyczne Vademecum Samorządowca 2020. Pobrane z: https://lublin.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_lubelskie/portrety_gmin/powiat_bialski/gmina_terespol.pdf (dostęp: 20.03.2021).
• Strategia Rozwoju Gminy Terespol do 2020 roku (2008). Urząd Gminy Terespol, Terespol 2008 (Załącznik do Uchwały Nr XIV/84 /2008 Rady Gminy Terespol z dnia 21 kwietnia 2008 roku).
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Terespol. Kierunki rozwoju i zagospodarowania. Synteza wniosków. Ustalenia. (1999). Zarząd gminy Terespol, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w Warszawie. Lublin: Zakład Zagospodarowania Przestrzennego i Urbanistyki w Lublinie.
• Szul, R. (1999). Rola granicy w gospodarce - próba ujęcia teoretycznego. W: A. Mync, R. Szul (red), Rola granicy i współpracy transgranicznej w rozwoju regionalnym i lokalnym (s. 227-232). Warszawa: Wydawnictwa Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego i Lokalnego.
• Świeboda, J., Lysionok, A., Majowicz, A., Kulikowska-Wielgus, A. (2020). Transport intermodalny na Nowym Jedwabnym Szlaku. Analiza potencjału, bariery i szanse. Wrocław: Polski Instytut Transportu Drogowego. Pobrane z: https://pitd.org.pl/wp-content/uploads/2021/01/Transport-intermodalny-na-Nowym-Jedwabnym-Szlaku.pdf (dostęp: 14.05.2021).
• Wowczeniuk, D. (2019). Gmina Terespol tu dobrze, mieszkać pracować i odpoczywać. Na Jedwabnym Szlaku. Kobylany: Wydawnictwo IDG.
• Wysocka, E. (2001). Przestrzenne aspekty konkurencyjności w świetle integracji z Unią Europejską. Człowiek i Środowisko, 1(25), 33-42.
• Zintegrowana Strategia Rozwoju Przygranicznego Obszaru Funkcjonalnego "Aktywne Pogranicze" na lata 2015-2020 (2015). Lublin-Tuczna: EuroCompass Sp. z o.o. Pobrane z: https://www.gminaterespol.pl/pliki/Aktywne_pogranicze_2015_2020/ZSR POF Aktywne Pogranicze na lata 2015-2020.pdf (dostęp: 14.05.2021).
• Zwolińska-Ligaj, M. (2018). Kształtowanie lokalnych systemów innowacji jako sposób realizacji koncepcji inteligentnego rozwoju na przykładzie regionów peryferyjnych. Monografie i Rozprawy, 9, Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.

Identyfikatory

DOI

10.2478/ers-2021-0023