Trudne dziedzictwo lotnicze Dolnego Śląska i jego turystyczny potencjał

• Autorzy: Edyta Pijet-Migoń

Warianty tytułu

Dissonant Aviation Heritage of Lower Silesia and Its Potential for Tourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dziedzictwo lotnicze jest częścią dziedzictwa nauki i techniki. Świadczy o rozwoju myśli technicznej i jej wykorzystaniu w zakresie realizacji odwiecznych marzeń ludzkości o lataniu. Na tak rozumiane dziedzictwo lotnicze składają się elementy materialne - pozostałości dawnej infrastruktury związanej z lotnictwem (zakłady przemysłowe, lotniska) oraz niematerialne - historia osób, głównie pilotów i konstruktorów lotniczych oraz wydarzeń. Na Dolnym Śląsku wiele miejsc ma ciekawą historię związaną z lotnictwem, rzadko jednak wykorzystywaną na potrzeby turystyki. Dziedzictwo lotnicze Dolnego Śląska jest często w polskich realiach trudnym dziedzictwem, związanym głównie z niemiecką historią tego regionu. Dodatkowo, duża jego część ma aspekt militarny. Także niektóre słynne osoby związane z lotnictwem, takie jak Manfred von Richthofen, zwany Czerwonym Baronem i Hanna Reitsch są dla Polaków postaciami kontrowersyjnymi. Niemniej trudna historia może skłaniać do dyskusji i być przedmiotem zainteresowania zarówno mieszkańców, jak i turystów. Może być też wykorzystana na potrzeby budowania specyficznego produktu turystycznego i rozbudzać zainteresowanie historią. (abstrakt oryginalny)

EN

Aviation heritage is part of science and technology heritage, testifying to the development of creative engineering thinking and practical solutions aimed at fulfilling persistent dreams to fly. Aviation heritage consists of tangible and intangible components. The former include relicts of past aviation infrastructure (industrial plants, airports and airfields), the latter are related to events and personal histories of famous pilots and aviation engineers. In Lower Silesia several places representing aviation heritage exist, but they are seldom considered in the context of tourism. In Poland, this regional aviation heritage is often a 'dissonant' heritage, as it is mainly related to the pre-1945, German history of the region. In addition, its many aspects have military connections, including the association with famous, but highly controversial persons such as Manfred von Richthofen, known as the 'Red Baron', and Hanna Reitsch. Nevertheless, the troublesome history may provoke discussion and cause attention of local inhabitants and tourists alike. As such, as it may be used to build customized tourist products and raise the awareness of local history. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dziedzictwo kulturowe; Transport lotniczy; Lotnictwo; Turystyka; Produkt turystyczny

EN

Cultural heritage; Air transport; Aviation; Tourism; Tourist product

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 3
• Strony: 84--105

Twórcy

autor

Edyta Pijet-Migoń

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Bibliografia

• 1. Banaszkiewicz M., 2020, Kłopotliwe dziedzictwo Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia w interpretacji przewodników, "Turystyka Kulturowa" nr 3, s. 103-127
• 2. Błasiak S., Babiarz S., 1999, Stulecie urodzin Bolesława Orlińskiego, "Skrzydlata Polska" , nr 1
• 3. Błasiak S., Pieńkowski J., 2011, Podstawowe przygotowanie szybowcowe jako element szkolenia pilota, "Prace Instytutu Lotnictwa", 211, s. 17-25
• 4. Bodnaryk P., Gruszczyński J., Kłosowski M., Kopański T. J., Matusiak W., Ruchała M., Rusiecki M., Witkowski R., 2014, Historia lotnictwa w Polsce, Wydawnictwo Fenix, Bełchatów
• 5. Chądzyński W., 2006, Wędrówki po Dolnym Śląsku i jego stolicy, Wydawnictwo I-Bis, Wrocław
• 6. Chylińska D., 2007, Trudne dziedzictwo - cmentarze poniemieckie w krajobrazie kulturowym Dolnego Śląska, "Architektura krajobrazu", nr 1 , s. 31-39
• 7. Dobesz J. L., 1999, Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
• 8. Fruhner M., Sobczak E., 2001, Lotnisko Wrocław - Gądów Mały. Kalendarium lata 1872-1945, "Biuletyn Klubu Lotników Loteczka", nr 29
• 9. Gorontzy U., Schlütter B., 2008, Lilienthals Vermächtnis. Lilienthal's Legacy, Technomedia, Berlin
• 10. Hargreaves R., 2020, Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań
• 11. Heise R., Reinhardt M., Selinger P. F., 2012, Dr. Joachim P. Küttner. Aeronautical pioneer, record pilot, meteorologis, "Segelfliegen International", 1, s. 56-59
• 12. Hryciuk G., 2019, Luftwaffe nad twierdzą, "Pamięć i przyszłość", nr 4 (46), s. 22-29
• 13. Hytrek-Hryciuk J., 2019, Loty jej życia. Hanna Reitsch, "Pamięć i przyszłość", nr 4 (46), s. 38-45
• 14. Kanclerski D. G., 2021, Psie Pole- zarys przemian urbanistycznych i architektonicznych [w:] Osiedla Wrocławia. Historia, Wydawnictwo GAJT, Wrocław, s. 195-206
• 15. Lisowska A., 2014, Raport z analizy potencjału turystyczno-kulturowego miasta Kamienna Góra i powiatu kamiennogórskiego, "Turystyka kulturowa" vol. 3, s. 84-95
• 16. Łaborewicz I., 2003, Hanna Reitsch - szybując nad Karkonoszami, "Sudety", nr 5, s. 32-33
• 17. Macdonald S., 2009, Difficult Heritage. Negotiating the Nazi Past in Nuremberg and Beyond, Routledge, London
• 18. Maciejewska B., Festung Breslau w oblężeniu, "Gazeta Wyborcza" z 15.03.2015
• 19. Mikos v. Rohrscheidt A., 2021, Interpretacja dziedzictwa w turystyce kulturowej. Konteksty, podmioty, zarządzanie, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznańskie Centrum Dziedzictwa, Poznań
• 20. Niezgoda A., 2013, Rola doświadczenia w zachowaniach konsumenta na rynku turystycznym. Koncepcja ekonomii doświadczeń i marketingu doznań, "Folia Turistica", nr 28, s. 91-106
• 21. Nowacki M. 2020, Interpretacja dziedzictwa w XXI wieku: kreatywność, ko-kreacja i publiczny dyskurs w ekonomii doświadczeń, "Turystyka Kulturowa", nr 3, s. 12-40
• 22. Nowacki M., Kruczek Z., 2021, Experience marketing at Polish museums and visitor attractions: the co-creation for visitor experiences, emotions and satisfaction, "Museum Management and Curatorship", nr 36 (1), s. 62-81
• 23. Nowosielska-Sobel J., 2015, Tożsamość kulturowo-regionalna na Śląsku po 1945 r. - analiza spajających i destrukcyjnych określających spójność społeczną jako zjawisko historyczne (wybrane zagadnienia), "Sobótka", nr 3, s. 101-118
• 24. Osojca-Kozłowska S., 2017, Heritage unwanted and desired. The "Red Baron" as a tourist product of the town of Świdnica, "Central and Eastern European Journal of Management and Economics", nr 5 (4), s. 145-167
• 25. Owczarek P., 2013, Osiedle Gądów Mały - kiedyś, dziś, w przyszłości. Szanse i zagrożenia, "Przegląd Administracji Publicznej", nr 2, s. 87-95
• 26. Owsianowska S., Banaszkiewicz M., 2015, Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego, "Turystyka Kulturowa", nr 11, s. 6-24
• 27. Paściak A., 2021, Gądów Mały i Muchobór Mały w pionierskich latach lotnictwa [w:] Osiedla Wrocławia. Historia, Wydawnictwo GAJT, Wrocław, s. 41-64
• 28. Pawłowski K., 2018, Trudne dziedzictwo. Losy śląskich pomników patriotycznych na przykładzie powiatu ząbkowickiego, "Kwartalnik historii kultury materialnej", nr 66 (3), s. 363-379
• 29. Pearman H., 2004, Airports: A Century of Architecture, Laurence King Publishing, London
• 30. Pijet-Migoń E., 2015, Możliwości wykorzystania współczesnej i dawnej infrastruktury lotniczej w turystyce miejskiej, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu", t. 63, nr 6, s. 193-208
• 31. Pijet-Migoń E., 2019, Dawne porty lotnicze w krajobrazie dużych miast europejskich, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego", nr 41 (1), s. 111-129
• 32. Pijet-Migoń E., Migoń P., 2014, Infrastruktura dawnych portów lotniczych w Polsce i możliwości jej turystycznego wykorzystania, "Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego", nr 32, s. 25-41
• 33. Primke R., Szczerepa M., Szczerepa W., 2012, Tajemnice Kamiennej Góry i okolic. Ziemia kamiennogórska w czasie drugiej wojny światowej, Wydawca Archiwum - System, Jelenia Góra
• 34. Reitsch H., 2006, Latanie - moje życie, Wydawnictwo Jaremen, Jelenia Góra
• 35. Salz H., 1991, Igo Etrich průkopnik letectví, "Lnářský průmysl" Supplementum 11
• 36. Simson D., Withington T., 2008, Historia lotnictwa. Od pierwszych dwupłatowców po podbój kosmosu, Parragon Books, Bath
• 37. Sipiński D., Cybulak P., Placha K., 2016, Lotniska w Polsce, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź
• 38. Sobczak E., 2003, Wrocławski Zakład Szybowcowy, 1956-1999 [w:] S. Januszewski (red.), Lotnictwo - stulecie przemiany, Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław, s. 473-478
• 39. Stasiak A., 2013, Nowe przestrzenie i formy turystyki w gospodarce doświadczeń, "Turyzm", nr 23(2), s. 65-74
• 40. Stasiak A., 2016, Doświadczenie - stary-nowy paradygmat turystyki, "Folia Turistica", nr 41, s. 191-216
• 41. Sulimowska-Ociepka A., 2016, Kłopotliwe dziedzictwo - historyczne osiedla robotnicze Górnego Śląska, "Przegląd Kulturoznawczy", nr 1 (27), s. 60-72
• 42. Sułkowska A. 2016, Złamane skrzydła. Życie i sława Manfreda von Richthofena, Wydawnictwo Replika, Poznań
• 43. Święcki R., Podniebna celebrytka III Rzeszy. Hanna Reitsch dla Hitlera poleciała nawet do piekła, "Jelenia Góra. Nasze miasto" z 17.03.2017
• 44. Targański T., Najbardziej utytułowany sportowiec Jeleniej Góry, "Gazeta Wrocławska" z 19.03.2010
• 45. Tilden F., 1977, Interpreting Our Heritage, University of North Carolina Press, Chapel Hill
• 46. Tunbridge J. E., Ashworth G. J., 1996, Dissonant Heritage. The Management of the Past as a Resource in Conflict, Wiley, Chichester
• 47. Tunbridge J., 2018, Zmiana warty. Dziedzictwo na przełomie XX I XXI wieku, MCK, Kraków
• 48. Woźniak P., 2020, Czerwony Baron I Świdnica, czyli o miejscach związanych z niemieckim asem myśliwskim, "Sudety", nr 174, s. 15-17
• 49. Zeidler K., 2010, Leksykon Prawa Ochrony Zabytków, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
• 50. Zielińska S., 2013, Aspekty gospodarcze rozwoju lotnictwa oraz przemysłu lotniczego w Jeleniej Górze i subregionie, "Rozwój Regionalny i Polityka regionalna", nr 23, s. 77-94
• 51. www.kamiennagora.pl/gra-miejska-kamienna-gora/[29.07.2021]
• 52. www.polska-org.pl [20.07.2021]
• 53. www.festungbreslau.wroclaw.pl [29.07.2021]