Federalizm destrukcyjny. W kręgu bałkańskich doświadczeń

• Autorzy: Jarosław Tondera

Warianty tytułu

Disruptive Federalism. In the Circle of Balkan Experiences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

opiero z chwilą zakończenia I wojny światowej ogłoszono powstanie wielonarodowego państwa Słowian południowych Królestwa Serbów Chorwatów i Słoweńców, późniejszej Jugosławii. Po II wojnie światowej władzę w państwie jugosłowiańskim przejęli komuniści i proklamowali Socjalistyczną Federacyjną Republikę Jugosławii, pierwsze federacyjne państwo Bałkanów. Po upadku socjalistycznej Jugosławii jedynym państwem federalnym na Bałkanach jest obecnie Bośnia i Hercegowina, państwo powstałe w wyniku międzynarodowej presji. Idea państwa federalnego na gruncie bałkańskim okazała się jak dotychczas wysoce nieefektywna, co więcej destrukcyjna, szczególnie dla narodów, które federację tę tworzyły bądź tworzą. (abstrakt oryginalny)

EN

The idea of creating a joint Balkan state was born at the end of the eighteenth century, but only with the end of World War I the creation of the multinational state of southern Slavs Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes, later Yugoslavia, was announced. After World War II, in the Yugoslav state, the Communists take over power and proclaim the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, the first federal state in the Balkans. After the collapse of socialist Yugoslavia, the only federal state in the Balkans is now Bosnia and Herzegovina, as a result of international pressure. The idea of a federal state in the Balkans has proved to be highly ineffective so far, what is more it proved to be destructive, particularly for nations that formed this federation or are still part of it. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Federalizm; Konflikty etniczne

EN

Federalism; Ethnic conflicts

• Czasopismo: Społeczeństwo i Polityka
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 1(58)
• Strony: 95--110

Twórcy

autor

Jarosław Tondera

• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Bibliografia

• Benson L., Jugosławia. Historia w zarysie, tłum. B. Gutowska-Nowak, Kraków 2011.
• Czekalski T., Albania, Warszawa 2003.
• Felczak W., Wasilewski T., Historia Jugosławii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
• Gibas-Krzak D., Jugosłowiańska koncepcja federacji bałkańskiej jako paradygmat systemu bezpieczeństwa na Bałkanach (1943-1948), "Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka" 2008, nr 3-4.
• Hladky L., Dwanaście lat po Dyton - rzeczywistość i iluzje, w: Europejski protektorat? Bośnia i Hercegowina w perspektywie środkowoeuropejskiej, red. M. Gniazdowski, Warszawa 2008.
• Jezernik B., Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, tłum. P. Oczko, Kraków 2007.
• Kaplan R.D., Bałkańskie upiory. Podróż przez historię, przekł. J. Ruszkowski, Wołowiec 2010.
• Koseski A., Bułgaria w polityce europejskiej 1944-1948, Warszawa 1975.
• Moroz-Grzelak L., Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Warszawa 2013.
• Pavlowitch S.K., Historia Bałkanów (1804-1945), tłum. J. Polak, Warszawa 2009.
• Pawłowski K., Ante bellum: uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych na terytorium SFRJ i państw sukcesyjnych po zimnej wojnie, "Annales UMCS", Sectio K, Politologia, 2017, vol. 24, nr 2.
• Rutyna Z., Jugosławia na arenie międzynarodowej 1943-1948, Warszawa 1981.
• Sulzberger C.L., A Long Row of Candles.Memoires and Diaries, New York 1969.
• Todorova M., Bałkany wyobrażone, tłum. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.
• Waldenberg M., Rozbicie Jugosławii. Jugosłowiańskie lustro międzynarodowej polityki, Warszawa 2005.
• Walkiewicz W., Jugosławia. Państwa sukcesyjne, Warszawa 2009.
• Wasilewski T., Historia Bułgarii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988.
• Wituch T., Bałkany - szkic definicji, "Dzieje Najnowsze" 1998, nr 2.
• Znamierowska-Rakk E., Idea federacji na Bałkanach w okresie międzywojennym, "Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej" 2001, t. XXXVI.
• Znamierowska-Rakk E., Projekty unifikacji państw bałkańskich w latach II wojny światowej, "Dzieje Najnowsze" 2001, t. XXXIII, z. 3.
• Znamierowska-Rakk E., Sprawa bułgarsko-jugosłowiańskiej współpracy wojskowej po przewrocie w Bułgarii 9 września 1944 roku, "Mazowieckie Studia Humanistyczne" 2002, nr 1.
• Znamierowska-Rakk E., Z dziejów bałkańskich koncepcji federacyjnych (od schyłku XVIII w. do końca I wojny światowej, "Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej" 2000, t. XXXV.