Taniec jako twórca doświadczania przepływu

• Autorzy: Żaneta Krysińska

Warianty tytułu

Dance as a Creator of Flow Experience

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Taniec towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. Choć trudno go jednoznacznie zdefi niować, ze względu na złożoność, wieloznaczność, wielowymiarowość, a także subiektywność postrzegania, to można go w sposób indywidualny lub grupowy wyrazić ciałem uwalniając jednocześnie emocje. Naturalną potrzebą każdej istoty ludzkiej natomiast, jest właśnie dążenie do pozytywnych odczuć i szczęścia. Powyższe przyczyniło się do narodzin wielu rozważań egzystencjalnych i badań szukających prawdziwych ich źródeł. Jedną z dróg poszukiwania, stała się teoria przepływu (optymalne doświadczenie, z ang. flow) Mihaly'go Csikszentmihalyi wskazująca na doznanie uniesienia, uskrzydlenia, uczucie zatracenia w trakcie wykonywania aktywności, a także przeniesienia w inną mistyczną rzeczywistość. Chęć badania zależności wspomnianego zjawiska w korelacji z tańcem, wynika z tego, iż taniec to zarówno moja pasja, ale również czynność zawodowa, a w doświadczenie z nim związane wpisuje się przepływ. Moje empiria trenerskie oraz obserwacje czynione przez lata świadczą, iż optymalne doświadczenie nie jest wyłącznie akademicką, czysto teoretyczną koncepcją. Świadomość tego, w jakich warunkach wspomniane zjawisko się pojawia i w jaki sposób się objawia w nas samych, pozwala je powtarzać i utrzymywać. Dzięki temu osiąganie flow po pewnym czasie może stać się po prostu naszą umiejętnością i być wykorzystywane do osiągania szczęścia i spełnienia w życiu zawodowym jak i prywatnym. (abstrakt oryginalny)

EN

Man has been accompanied by dance since the dawn of time. Although dance is difficult to unambiguously describe and defi ne, due to complexity, ambiguity, multidimensionality and also subjectivity of perception, it can be expressed tapping in emotions in individual or group way. Natural need of human being is just about approaching to positive feelings and happiness. This necessity has contributed to start many of existential dilemma and researches to fi nd its' roots. One of the way of searching, became theory of Mihaly Csikszentmihalyi named flow, which refers to excitement, state of ecstasy, rapture, lose in activity and move into magical and another reality. My will of research of correlation between dance and flow arise from combination of my passion, profession and experience which approve its' indisputable connection. My coach position and observations also, which I made thru years, testify that flow is not just theoretic conception and academic theory. Consciousness of ways and conditions of appearing mentioned phenomenon gives ourself information how to create, repeat and maintain that engagement. Thanks to that, after some period of time and practice, achieving state of flow can become our ability and can be used to reach happiness and fulfi llment in privet and working life over and over. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sztuka; Aktywność fizyczna; Pobudzanie aktywności; Kształtowanie postawy twórczej

EN

Art; Physical activity; Activity stimulation; Developing creative attitude

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 2 (33)
• Strony: 53--79

Twórcy

autor

Żaneta Krysińska

Bibliografia

• Argyle M., Psychologia szczęścia, tłum. N. Oparska, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2004.
• Averill J.R., More T.A., Szczęście, tłum. P. Kołyszko, [w:] Psychologia emocji, red. M. Lewis, J.M. Haviland-Jones, GWP, Gdańsk 2005.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1957.
• Blasis C., Traité élémentaire, théorique et pratique de l'art de la danse, Milan 1820.
• Carr A., Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach, tłum. Z.A. Królicki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2009.
• Chodkowski A., Encyklopedia muzyki, red. PWN, Warszawa 1995.
• Csikszentmihalyi M., «Flow» in sports, Human Kinetics, Champaign 1999.
• Csikszentmihalyi M., Beyond boredom and anxiety, wyd. 25th anniversary, ed. Jossey-Bass Publishers, San Francisco 2000.
• Csikszentmihalyi M., Good business: leadership, «fl ow», and the making of meaning, Viking, New York 2003.
• Csíkszentmihályi M., «Przepływ». Psychologia optymalnego doświadczenia, tłum. M. Wajda- Kacmajor, Moderator, Taszów 2005.
• Diener E., Lucas R.E., Oishi S., Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia, tłum. M. Szuster, [w:] Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, red. J. Czapiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Dimitriuk-Sierocińska K., Znaczenie aktywności i metod aktywizujących w edukacji zintegrowanej, "Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce" 2016, t. 10, nr 37(30).
• Drożdż T., Człowiek i taniec. Systemy choreografi czne jako profi le badania kultury, Ofi cyna Wydawnicza UŚ, Katowice 2012.
• Engeser S., Advances in «fl ow» research, Springer, New York 2012.
• Ellis H., The Art of Dancing, [w:] What is Dance? Readings in Theory and Criticism, red. R. Copeland, M. Cohen. Oxford 1983.
• Fredrickson B., Positive emotions, w: Handbook of Positive Psychology, red. C.R. Snyder, S. Lopez, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Glatzer W., Happiness: Classic theory in the light of current research, "Journal of Happiness Studies" 2000.
• Goleman D., Focus. Sztuka koncentracji jako ukryte dążenie do doskonałości, tłum. P. Szymczak, Media Rodzina, Poznań 2014.
• Hanh T., Sensational Knowledge. Embodying Culture through Japanese Dance, Wesleyan University Press, Connecticut 2007.
• Hanna J.L., To Dance is Human. A Theory of Nonverbal Communication, University of Chicago Press, Chicago 1987.
• Huizinga J., Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Aletheia, Warszawa 2007.
• Helland S., The Belly Dance: Ancient Ritual to Cabaret Performance, [w:] Moving History/ Dancing Cultures. A Dance History Reader, red. A. Dills, A.C. Albright, Wesleyan University Press, Connecticut 2001.
• Kanasz T., Uwarunkowania szczęścia. Socjologiczna analiza wyobrażeń młodzieży akademickiej o szczęściu i udanym życiu, Wydawnictwo APS, Warszawa 2015.
• Kealiinohomoku J., An Anthropological Looks at Ballet as a Form of Ethnic Dance, [w:] Moving History/Dancing Cultures. A Dance History Reader, red., A. Dills, A.C. Albright, Wesleyan University Press, Connecticut 2001.
• Kwilecki K., Rozważania o czasie wolnym. Wybrane zagadnienia, GWSH, Katowice 2011.
• Lomax A., Folk Song Style and Culture. American Association for the Advancement Science, Publication no 88, Washington 1968.
• Lykken D., Tellegen A., Happiness is a stochastic phenomenon, "Psychological Science" 1996, vol 7.
• Majewska-Opiełka I., Wychowanie do szczęścia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2006.
• Nettle D., Szczęście sposobem naukowym wyłożone, tłum. E. Józefowicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005.
• Noverre J.G., Teoria i praktyka tańca prostego i komponowanego, sztuki baletowej, muzyki, kostiumu i dekoracji, Wrocław 1959.
• Porczyńska-Ciszewska A., Cechy osobowości a doświadczanie szczęścia i poczucie sensu życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
• Rey T., Taniec, jego rozwój i formy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1958.
• Sachs C., World History of the Dance, W.W. Norton, New York 1937.
• Seligman M.E.P, Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnienie naszych możliwości trwałego spełnienia, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 2005.
• Swann C., Keegan R.G., Piggott D., Crust L., A systematic review of the experience, occurrence, and controllability of «fl ow» states in elite sport, "Psychology of Sport and Exercise" 2012, 13(6).
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, PWN, Warszawa 1979
• Turska I., Krótki zarys historii tańca i baletu, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1962.
• Tylor E.B., Antropologia: wstęp do badań człowieka i cywilizacji, Pro Filia, Cieszyn 1997.
• Williams D., Anthropology and the Dance: Ten Lectures, University of Illinois Press, Chicago 2004.
• Wikan U., Kierować sercem, by rozjaśnić twarz i duszę. Emocje w balijskiej moralności i ochronie zdrowia, [w:] Emocje w kulturze, red. M. Rajtar, J. Straczuk, Wydawnictwa UW, NCK, Warszawa 2012.
• Veenhoven R., Average Happiness in 149 Nations 2000-2009. World Database of Happiness. Rank report.
• https://sjp.pwn.pl/sjp/radosc;2513910.html [dostęp: 21.11.2020].
• https://wsjp.pl/index.php?id_hasla=26842&id_znaczenia=4779696&l=9 [dostęp: 21.11.2020].
• https://everethnews.pl/newsy/badania-inteligencja-emocjonalna-polakow-ponizejsredniej- europejskiej/ [dostęp: 21.11.2020].
• https://www.forbes.pl/kariera/inteligencja-emocjonalna-alarmujace-wyniki-badan/cpmrhfb dostęp: 21.11.2020].
• https://www.slownik.one/hobby [dostęp: 22.11.2020].
• https://en.wikipedia.org/wiki/Social_dance [dostęp: 22.11.2020].
• https://wformie24.poradnikzdrowie.pl/treningi/taniec/taniec-nowoczesny-definicjahistoria-rodzaje-kroki-aa-qCdZ-8xDh-yRBp.html